Woordsoorten bijvoeglijke bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Het betrekkelijk voornaamwoord

De vragen ... hij stelt, hebben te maken met de Tweede Wereldoorlog.

1. die
2. dat
3. wat

Ik zag de tennisser het racket ... hij gebruikte tegen de grond gooien.

1. die
2. dat
3. wat

Met het betrekkelijk voornaamwoord die verwijs je naar de-woorden.

Met het betrekkelijk voornaamwoord dat verwijs je naar het-woorden.

 

Het vuur ... wij achterlieten, werd door de harde regen gedoofd.

1. dat
2. die

In de tuin planten de buren nu de bollen ... zij in het voorjaar willen zien opkomen.

1. die
2. dat

Het antecedent

Een betrekkelijk voornaamwoord wijst terug naar een deel van de zin dat eerder is genoemd. Het deel van de zin waarnaar het betrekkelijk voornaamwoord verwijst, heet het antecedent.

  De omweg die we maakten, kostte ons zeker drie kwartier.

 die = betrekkelijk voornaamwoord

 De omweg = antecedent

Antecedent als hele zin

Het antecedent is vaak een woord of een woordgroep, maar kan ook een hele zin zijn. 

Het antecedent:

 De kinderen stappen ongevraagd naar binnen, wat ik zeer onaangenaam vind.

Als het antecedent een hele zin is, dan gebruik je als betrekkelijk voornaamwoord wat.

Vind het antecedent van het voornaamwoord wat:
Jessica krijgt bezoek, wat haar erg ongelegen komt.

Noteer het eerste en laatste woord van het antecedent.

Wat verwijst naar 

-onbepaalde voornaamwoorden alles, iets, niets 

Dat is iets wat hij graag doet. 

- een superlatief: 

je kat aaien is het beste wat je bij stress kunt doen.

- een hele zin: 

Hij zat zijn kat te aaien, wat hij bij stress wel vaker deed.  

Anders was het karakteristiek gebouw misschien gesloopt ...... de dorpelingen jammer hadden gevonden.

1. dat
2. wat
3. watgene
4. dat wat

De bijvoeglijke bijzin

Doel:

Aan het einde van deze les weten jullie wat een bijv. bijzin is.

even wat herhaling: bn

1. Een bijvoeglijk naamwoord (bn)  bestaat uit 1 woord en geeft informatie over een zn.

de grappige hond, een lange wandeling

even wat herhaling: bijv. bep.

4

2.  bijvoeglijke bep. is woordgroepje dat iets zegt over een zn.

bv. de lerares uit Joure, 

Ik koop deze cd van Lange Frans.

Wat is een bijvoeglijke bijzin?

• Een bijv. bijzin zegt ook iets over en zn.
• Het is een zin en heeft dus en o en een pv.
  vb. De jongen, die gisteren een ongeluk kreeg, ligt in het ziekenhuis.

Daar staat het huis, dat door de storm beschadigd is.

Staat in deze zin een
bn, bijv. bep. of bijv. bijzin?
Gordon is een gezellige man.

1. bn
2. bijv. bep
3. bijv. bijzin

Staat in deze zin
een bn, bijv. bep. of bijv. bijzin
De band die deze liedjes maakt, is gestopt.

1. bn
2. bijv. bep
3. bijv. bijzin

Gordon wil nu trouwen met een man die lief voor hem is.

1. bn
2. bijv. bep
3. bijv. bijzin

HIj kiest uiteindelijk de man uit Leiden.

1. bn
2. bijv. bep.
3. bijv. bijzin.

Dit was het lesje over de bijv. bijzin.

1. bn
2. bijv. bep.
3. bijv. bijzin

Bijvoeglijke bijzin

• Bevat een betrekkelijk voornaamwoord. 
• Bijvoeglijke bepaling met een pv. 
• Staat vaak tussen komma's. 
• Hoort bij een zn. of vnw. (zoals de bijvoeglijke bepaling). 

De prachtig aangelegde tuin is compleet vernield. Prachtig aangelegde (bijv. bep. > tuin)

De tuin, die prachtig is aangelegd, is compleet vernield. Die prachtig is aangelegd = bijv. bijzin. 

Vertel eens iets interessants, wat ik nog niet weet over dat onderwerp.
Betr. vnw =

1. wat
2. dat

Wie niet durft te vliegen, kan dat beter ook niet doen.

Bijv. bijzin =

1. wie .... vliegen
2. kan .... doen
3. dat ... doen
4. wie ..... doen

Landelijke kranten die dagelijks verschijnen, verliezen steeds meer abonnees.

Bijv. bijzin =

1. landelijke .... verschijnen
2. landelijke ....verliezen
3. die .....verschijnen
4. die .......abonnees

Ontleden bijvoeglijke bijzin 

- Een bijzin kan je in zijn geheel benoemen als zinsdeel, bijvoorbeeld als onderwerp of lijdend voorwerp. 

- Bijvoegelijke bijzin benoem je echter alleen als onderdeel van een zinsdeel. 

- Je kunt deze ook weer ontleden 

Een meisje dat heel aardig is, geeft hem een lift 

Een meisje dat heel aardig is || geeft hem een lift 

Het meisje dat hij goed kent || geeft hem een lift