2.1 Naar een ander soort leven

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

4.1: oorlog in Europa

2.1 Naar een ander soort leven

deel 1

1. Introductie

2. Leervragen 2.1 (deel 1)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

10 tijdvakken

8e tijdvak

Tijdvak 8: Tijd van burgers en stoommachines (1800-1900)

Industriële revolutie

Uitleggen wat er door de grondwet van Thorbecke veranderde in het bestuur van Nederland 

Leervragen

Uitleggen hoe het Koninkrijk der Nederlanden is ontstaan

Aan het eind van de les kan je...

Uitleggen hoe het koninkrijk der Nederlanden werd bestuurd door staatshoofd Willem I

Uitleggen hoe België een eigen koninkrijk stichtte

Koninkrijk der Nederlanden

Sinds 1813 hoort Nederland niet meer bij Frankrijk. Napoleon was verslagen. 

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden kwam ook niet meer terug...

Koninkrijk der Nederlanden

1815: koning Willem I werd staatshoofd. 

Nederland, België en Luxemburg werd één land. Luxemburg was nog wel een zelfstandige staat.

Het bestuur van Nederland vanaf 1815

• Constitutie = grondwet
  
• Constitutionele monarchie = koninkrijk met een grondwet 
• Koning was de leider van de regering

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• Koning leider van de regering regeerde samen met de ministers
• Naast de ministers was er een parlement met Eerste Kamer en Tweede Kamer

Revolutiejaar 

1848

• In 1830 werd België onafhankelijk van Nederland

• Overal zitten er weer koningen op de Europese tronen en ondanks 'een grondwet' is er maar weinig democratie.

Gevolgen

De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt in 1848 nieuwe grondwet:

1. Koning is onschendbaar
2. Ministers zijn verantwoordelijk

Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (ook: voor de daden van de koning)

Afsluiting

Uit welke landen bestond het Koninkrijk der Nederlanden in 1815?

1. Nederland, Duitsland en Frankrijk
2. Nederland en Friesland
3. Nederland en België
4. Nederland, België en Luxemburg

Wie was het staatshoofd in 1815?

1. Willem I
2. Willem II
3. Napoleon
4. Willem van Oranje

Wat is een constitutionele monarchie?

1. Een land met een koning
2. Een land met een grondwet
3. Een land met een gekozen president
4. Een land met een koning en een grondwet

Mensen die meer inspraak en vrijheid in de politiek wilden noemen we ...

1. Liberalen
2. Conservatieven

4.1: oorlog in Europa

Werktijd!

Zelfstandig

KLAAR ?

Huiswerk! 

Maken:

• BK: bladzijde 44-45-46-47-48
• KGT: bladzijde 48-49-50-51-52-53
  

Hoe?

• Alleen
• Vraag? Steek je vinger op
  

Goed zo! 

Laat het zien aan de docent.  

Daarna: lezen in je leesboek

4.1: oorlog in Europa

2.1 Naar een ander soort leven

deel 2

Boek blz 131

1. Herhaling

2. Leervragen 2.1 (deel 2)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Herhaling vorige les

Uit welke landen bestond het Koninkrijk der Nederlanden in 1815?

1. Nederland, Duitsland en Frankrijk
2. Nederland en Friesland
3. Nederland en België
4. Nederland, België en Luxemburg

Wie was het staatshoofd in 1815?

1. Willem I
2. Willem II
3. Napoleon
4. Willem van Oranje

Wat is een constitutionele monarchie?

1. Een land met een koning
2. Een land met een grondwet
3. Een land met een gekozen president
4. Een land met een koning en een grondwet

Mensen die meer inspraak en vrijheid in de politiek wilden noemen we ...

1. Liberalen
2. Conservatieven

Leervragen

Uitleggen hoe Nederland bestuurd werd door Willem II

Aan het eind van de les kan je...

Uitleggen hoe door de industrialisatie de samenleving veranderde

Uitleggen hoe de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders waren

Uitleggen wat de sociale kwestie inhoudt

1840-1848: 

Koning Willem II

• Conservatief: geen ruimte voor veranderingen. Macht bij de koning.
• Liberalen: Rijke ondernemers wilden meer inspraak. Vrijheid in de politiek.

• Koning Willem 1 en 2 regeren als absolute vorst.

• Zij wilden niks horen over democratie.

Paniek bij de vorsten

in heel Europa!

Ook in Den Haag...

Mensen komen in opstand

Waar denk je aan als je dit plaatje ziet?

Waar denk je aan als je dit plaatje ziet ? 

Werkomstandigheden tijdens de industriële samenleving

• Lange werkdagen: 6 dagen en geen vrije dagen of  vakantie.

• Oorverdovend lawaai.

Werkomstandigheden

• In de fabriekshallen was het donker en er was weinig frisse lucht 
• Gevaarlijk werk: weinig oog voor veiligheid.
• Ziek? Geen geld...
• Geen uitkering zoals tegenwoordig

 Woonomstandigheden

tijdens de industriële samenleving

• Woningen waren donker en piepkleine, dicht op elkaar gebouwd.
• Slechte hygiëne: afval en uitwerpselen kwamen in beerputten terecht of in rivieren/ kanalen.
• Geen schoondrinkwater.
• Slecht en eenzijdig voedsel.

 Woonomstandigheden

Door slechte hygiëne

• Besmettelijke ziektes.
• Lage levensverwachting
• Gemiddelde leeftijd arbeider: 35 jaar, 50 jaar was al oud.
• Daardoor kinderen snel ouderloos.

De Sociale Kwestie

Een kwestie is een probleem

1. Het probleem van de slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders.

2. Armoede probleem

Waar denk je aan als je dit plaatje ziet?

Veranderingen in de samenleving

Werknemers zijn ontevreden --> oprichting van vakbonden:

• Onderhandelen met werkgevers
• Staken voor betere werkomstandigheden 

In 1860 kreeg de politiek meer aandacht voor de sociale kwestie:

• Onderzoek naar leef- en werkomstandigheden
• Wetten die het leven van arbeiders verbeteren
• Afschaffing kinderarbeid > Kinderwetje van Houten

Afsluiting

Hoe noem je de verenigingen die ontevreden arbeiders oprichtten?

1. Vakbonden
2. Sociale kwestie
3. Kinderwetje
4. Grondwet

Wat is een industriële samenleving?

1. Mensen woonden op het platteland en waren boer.
2. Mensen woonden in de steden en werkten in fabrieken

Leg uit wat er met de sociale kwestie bedoeld wordt.

4.1: oorlog in Europa

Werktijd!

Zelfstandig

KLAAR ?

Huiswerk! 

Maken:

• BK: bladzijde 49-50-51-52
• KGT: bladzijde 54-55-56-57
  

Hoe?

• Alleen
• Vraag? Steek je vinger op
  

Goed zo! 

Laat het zien aan de docent.  

Daarna: lezen in je leesboek