Module E1, week 8 motiverende gespreksvoering
1 / 23
Lesduur is: 120 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Waarom moet ik als verpleegkundige mijn gespreksniveau aanpassen aan de ander?
Slide 4 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Bij een probleemoplossend gesprek...
A
Zoek jij de oplossing voor het probleem van de zv.
B
Zoek je samen met de zv. naar een oplossing voor het probleem
C
Gaat de zv alleen op zoek naar de oplossing van het probleem
D
Denk je niet in oplossingen
Slide 5 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Stelling: Bij een slechtnieuwsgesprek is het belangrijk zo snel mogelijk het slechte nieuws te vertellen
A
waar
B
niet waar
Slide 6 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
Wat is motiverende gespreksvoering? • Motiverende gespreksvoering is een cliëntgerichte, directieve methode om te bevorderen dat de cliënt intrinsiek gemotiveerd wordt tot verandering, door ambivalentie te verkennen en op te lossen.
Ambivalentie betekent zoiets als ‘hinken op twee gedachten’. Pas als een cliënt aan het twijfelen is gebracht over zijn huidige gedrag, is het mogelijk een gedragsverandering teweeg te brengen. •
Motivatie zorgt ervoor dat gedrag ‘geactiveerd wordt’, ‘richting krijgt’ en ‘volgehouden’ of juist ‘gestopt’ wordt. De motivatie van een persoon is beïnvloedbaar in een gesprek. •
Motivatie is afhankelijk van drie componenten:
- Willen: het belang van verandering inzien
- Kunnen: het hebben van vertrouwen in verandering
- Klaar zijn: het stellen van prioriteiten
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Gedragsverandering is niet vanzelfsprekend een doorlopend proces.
Op papier lijkt de gedragsverandering uitgebeeld te worden als een doorlopend proces. Met succes door de eerste fase betekent dan automatisch terechtkomen in de tweede fase, en zo door elke fase naar het eindpunt. Voor de meeste mensen is dit geen realiteit.
Terugval kan bijvoorbeeld in iedere fase plaatsvinden.
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Er zijn vier principes die als een rode draad door de methode ‘motiverende gespreksvoering’ lopen:
1 Wees empathisch: het gaat om daadwerkelijk inleven in de cliënt en niet doen alsof
2 Ontwikkelen van discrepantie: richt je op het verschil (vanuit het perspectief van de cliënt) tussen het huidige en toekomstige gedrag. ‘Hoe ben of doe ik nu en hoe wil ik doen of zijn?’ c
3 Meeveren met weerstand: vermijd discussie of argumentatie. Veer mee met de weerstand en zie dit als een kans.
4 Ondersteunen van eigen effectiviteit: het gaat er hierbij om dat je het geloof in eigen kunnen ondersteunt en versterkt. Eigen effectiviteit is een directe voorspeller van gedragsverandering.
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Welke gesprekstechnieken kennen we ook alweer?
Slide 18 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Tien basis gesprekstechnieken:
1 Stel open vragen. Deze beginnen met vraagwoorden als: hoe, wat, waar, welke.
2 Bevestig de uitspraken van de cliënt door waardering te tonen voor hoe hij met zaken omgaat of vanwege het begrip dat je hebt voor de ervaringen die hij of zij beschrijft. Let op, bevestigingen zijn geen complimenten.
3 Luister reflectief; dat wil zeggen dat je nagaat of je de cliënt goed hebt begrepen. Je probeert ook de cliënt in beweging te houden door kleur te geven aan wat hij of zij zegt. Reflectief luisteren kan heel directief worden ingezet.
Eenzijdige reflectie: je ’herhaalt’ als het ware wat de cliënt heeft gezegd, soms met een kleine accentverschuiving. Let op: het alleen herhalen van wat de cliënt heeft gezegd, kan tot een traag en moeizaam gesprek leiden. Maak daarom datgene wat de cliënt zegt iets kleiner of groter. Versterkte reflectie: je herhaalt op een versterkte of overdreven manier wat de cliënt heeft gezegd, zonder sarcasme of waardeoordeel.
Tweezijdige reflectie: je vat beide kanten samen van de ambivalentie zoals de cliënt die heeft weergegeven. Bijvoorbeeld: ‘Aan de ene kant geef je aan dat je graag wilt stoppen met roken omdat dit beter voor je astma is, aan de andere kant is voor jou het sigaretje op het terras met vrienden heel ontspannend.
4. Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit zomaar Aannemen.
5 LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen.
6 Neem OMA mee: niet Oordelen, geen Mening of Advies geven.
7 Lok verandertaal uit die richting geeft aan het oplossen van de ambivalentie van de cliënt. Verandertaal kun je uitlokken door open vragen te stellen, te bevestigen, reflecteren en samenvatten.
Zorg ervoor dat je verandertaal teweegbrengt op de volgende vier gebieden:
• Voordelen van het veranderen
• Nadelen van het niet-veranderen
• Optimisme over het veranderen teweegbrengen
• De bedoeling om veranderen onder woorden te brengen
8. Reageren op verandertaal Met alleen verandertaal is nog geen voornemen tot verandering gevormd. Zorg er daarom voor dat je in gesprek gaat, wijd uit, bevestig, reflecteer en vat samen en houd de richting van de gewenste verandering voor ogen. Verandertaal moet uiteindelijk worden omgezet in ‘commitmenttaal’: uitspraken van de cliënt waaruit een voornemen tot echt veranderen blijkt.
Vragen die kunnen helpen om van verandertaal naar commitmenttaal te komen: • Wat zou er veranderen als je zou besluiten om dit te gaan doen? • Hoe zou je het aanpakken om het te laten slagen voor jezelf? • Wat zijn de 3 belangrijkste redenen om het te gaan doen? • Op een schaal van 1-10; hoe belangrijk is het voor jou om dit te veranderen? En wat maakt dat het bijvoorbeeld een 4 is en geen 0 of 1?
9. Probeer het vertrouwen van de cliënt in zichzelf te vergroten. Vertrouwen is belangrijk om de gedragsverandering te doen slagen. Om vertrouwen te vergroten kunnen de volgende zaken helpen: • Blik terug op vroegere successen • Brainstormen; spui vrijuit ideeën over hoe verandering tot stand kan komen en vraag de cliënt ideeën uit de lijst te halen die de meeste kans van slagen hebben (en vraag door waarom) • Geef informatie en advies als de cliënt dat wenst en zich vrij voelt om zelf te bepalen wat hij of zij ermee doet • Smeed mislukkingen om tot pogingen; de cliënt heeft de juiste aanpak nog niet gevonden
10. Omgaan met weerstand – meebewegen, tegenbewegen en gelijk op bewegen Weerstand is vaak heel duidelijk in het gedrag. Voorbeelden zijn: Zelfredzaamheid | Motiverende gesprekstechnieken | in discussie gaan, argumenteren, onderbreken, ontkennen of negeren.
Slide 20 - Tekstslide
De mate waarin een cliënt weerstand vertoont, wordt bepaald door de hulpverleningsstijl. Benoem daarom weerstand in een gesprek en maak er gebruik van.
Wat is Judo
In deze stijl beweegt de gespreksleider zo sterk met betrokkenen mee, dat zij als het ware door de eigen energie ten val worden gebracht. Wanneer de betrokkenen zich verzetten tegen overdrijving van de gespreksleider, bewegen zij zich juist weer in de door de gespreksleider gewenste richting.
Voorbeelden van Judo zijn:
- Bevestigen: de gespreksleider geeft toe aan claims van betrokkenen. Een voorbeeld hiervan is het toeschuiven van zoveel verantwoordelijkheid aan de geadviseerde dat zij terugkrabbelen.
- Overdrijven van het standpunt van de betrokkenen: hierdoor gaan de betrokkenen zelf het standpunt relativeren.
- Terugtrekken gespreksleider: bescheiden en sombere voorstellen doen en daarbij zeggen dat het ook allemaal waarschijnlijk niet helpt vanwege deze unieke moeilijke situatie. Dit kan de betrokkenen nieuwsgierig maken en dit kan ertoe leiden dat de betrokkenen het toch willen proberen.
- Oplossing afraden: hierdoor realiseren de betrokkenen zich dat zij met zijn probleem moeten leren leven. Zeer waarschijnlijk is dit niet gewenst en willen zij dan toch liever een oplossing zoeken voor het probleem.
Judo is een geschikte stijl als de betrokkenen niet gunstig reageren op andere stijlen en wanneer de betrokkenen voordeel (lijken te) hebben bij het behouden van zijn probleem. Vooral bij hoge weerstand en als gewoon meebewegen niet helpt, kan de gespreksleider het met deze gespreksstijl proberen.
Tevens kan judo uitkomst brengen als er problemen zijn op betrekkingsniveau. Een voorbeeld hiervan is een machts- of rolconflict tussen de gespreksleider en de betrokkenen.
Het is niet zo dat met judo de betrokkenen niet serieus worden genomen. De gespreksleider doet een beroep op een ander deel van de persoonlijkheid dan het deel dat weerstand heeft, namelijk dat deel dat juist wel wil veranderen en ontwikkelen. Met de judobenadering is er dus wel degelijk respect voor de betrokkenen, tenminste als de gespreksleider deze techniek niet alleen gebruikt als een poging de eigen mening door te drukken.
Bron: Hanna Nathans, ‘Adviseren als tweede beroep, resultaat bereiken als adviseur’. Kluwer 1999
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Schrijf 3 dingen op die je geleerd hebt deze les.
Slide 22 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
