4.2 - B - De Romeinse samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.2 - De Romeinse 

samenleving

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe Romeinse machthebbers omgingen met het volk. 
  
  
• Je kunt uitleggen welke plaats slaven hadden in de Romeinse samenleving. 

Planning

• Brood en spelen
• Gladiatoren
• Slaven
• Huiswerk bespreken
• Afsluiting

Brood en spelen

• Panem et circenses, oftewel 'brood en spelen'. 
• De autoriteiten hadden snel in de gaten dat het gewone volk rustig blijft zolang het maar wat te eten heeft en/of zich niet gaat vervelen.

• Het volk kreeg dus 'brood' en 'spelen' in het Colosseum.
  
• Je moet dan denken aan gladiatorengevechten en gevechten met wilde dieren. 

Leerdoel 1

Je kunt uitleggen hoe keizers met hun volk omgingen. 

Het ziet er allemaal erg spectaculair uit, maar dit schilderij heeft niet zoveel met de werkelijkheid te maken. Het is een zwaar geromantiseerd beeld uit de 19e eeuw, ongeveer 1500 jaar na de val van het Romeinse Rijk!

Bij veel gevechten was er zelfs een scheidsrechter die keek of het gevecht wel eerlijk verliep.

Gladiatoren

• Hoewel veel gladiatoren slaven zijn (geweest), zijn het echte sterren. 
• Een goede gladiator (de naam komt van gladius, het korte zwaard) is daarom duur. 
• Gevechten op leven en dood komen voor, maar worden als het even kan, voorkomen.

Net als bij een modern stadion was (een deel van) de tribune overdekt met zonneschermen (velarium). Soms waren er de hele dag spelen, en dan moet je wel bescherming kunnen zoeken tegen de zon.

Er konden ongeveer 50.000 toeschouwers plaats nemen in het Colosseum. Het publiek mocht meebeslissen of een gladiator mocht blijven leven of moest sterven. 

Vlakbij het Colosseum lagen vier gladiatorenscholen. Eén van deze scholen stond met een ondergrondse gang in verbinding met het Colosseum.

Behalve gladiatorengevechten zijn er bij de opening ook zeeslagen nagespeeld. De arena werd dan gevuld met miljoenen liters water, en schaalmodellen van de schepen speelden de zeeslag dan na.

De loge van de Keizers

In de catacomben onder de arena-vloer wachtten de gladiatoren en de wilde dieren tot ze mogen vechten.

Grote vaten met wierook verbergen de geur van bloed. Ook het zand neemt het bloed op. Na elk gevecht werd er nieuw zand gestrooid. 

Slaven (1)

• Slavernij was bij de Romeinen heel normaal. 
• Slaaf werd je bijvoorbeeld omdat jouw land was veroverd, of omdat je je schulden niet kon betalen. Van de miljoen inwoners in Rome waren ongeveer 400.000 slaven!
• Sommige slaven werden slecht behandeld, ze waren rechteloos. 

Twee jonge slaven. De linker draagt water en handdoeken; de rechter een mand met bloemen.

Leerdoel 2

Je kunt uitleggen welke positie slaven hadden in het Romeinse Rijk. 

Slaven (2)

• Het werk dat slaven deden was heel verschillend: van zwaar werk in de mijnen, tot leraar voor de kinderen van Rijke Romeinen. 
• Vooral Griekse slaven werden voor dat laatste veel gebruikt.
• Sterker nog: sommige slaven waren beter gekleed dan arme, vrije Romeinen!
  

Leerdoel 2

Je kunt uitleggen welke positie slaven hadden in het Romeinse Rijk. 

Zelfstandig werken

Maak de huiswerk opdrachten: 1, 3, 4a, 5a, 6, 7 en 9.

Ben je daar mee klaar? Maak dan de opdrachten van de herhaling van paragraaf 4.2. 

Ook mee klaar? Dan mag je door met de verdiepingsopdrachten. 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe Romeinse machthebbers omgingen met het volk. 
  
  
• Je kunt uitleggen welke plaats slaven hadden in de Romeinse samenleving.