NaSk1 H5

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

NaSk1 H5

Licht

Voor dit hoofdstuk heb je een geodriehoek nodig!!!

Paragraaf 5.1

Licht, schaduw en spiegels

Voor dit hoofdstuk heb je een geodriehoek nodig!!!

Lesplanning

• Leerdoelen doorlopen (1 min.)
• Demonstratie (5 min.)
• Theorie behandelen (10 min.)
• Oefenopdracht schaduw (5 min.)
• Aan de slag met de opdrachten (overige tijd) 

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe licht en andere vormen van straling zich verspreiden.

2. Je kunt uitleggen wat er precies kan gebeuren als licht op een voorwerp valt.

3. Je kunt het verschil toelichten tussen spiegelende en diffuse terugkaatsing.

4. Je kunt de schaduw tekenen van een voorwerp dat door een lamp wordt verlicht.

5. Je kunt uitleggen hoe lichtstralen door een vlakke spiegel worden teruggekaatst.

6. Je kunt het spiegelbeeld tekenen van een voorwerp dat voor een spiegel staat.

7. Je kunt tekenen hoe een lichtbundel door een spiegel wordt teruggekaatst.

Licht en schaduw

Aan de hand van een kleine demonstratie!

Verspreiding van licht

• Licht begint bij een bron
• Lichtstralen bewegen uit zo een bron
• Lichtbundels
• Tekenen als lijnen

Straling

• Licht is straling
• De meeste straling kunnen we niet zien
• Microgolven
• Infrarode straling (warmte)
• Ultraviolette straling
• Röntgenstraling 

Absorberen, doorlaten en terugkaatsen

• Absorberen; licht wordt opgenomen en omgezet in warmte
• Doorleten; licht gaat door het object
• Terugkaatsen; licht wordt teruggekaatst

Spiegelende terugkaatsing

Diffuse terugkaatsing

Spiegels

Hoe teken je de weerkaatsing van een lichtstraal in een vlakke spiegel?

1. Teken een lijn recht op het punt waar de lichtstraal de spiegel raakt.
2. Meet de hoek op die de normaal en de lichtstraal maken.
3. Kopieer die hoek aan de andere kant van de normaal.
4. Teken de weerkaatste lichtstraal.

Spiegelbeeld 

• Spiegelbeeld is een virtueel beeld (niet echt)
  

• Voorwerpafstand = afstand van beeld tot spiegel

• Beeldafstand = afstand van spiegelbeeld tot spiegel

Voorwerpafstand = beeldafstand

1.  Teken het spiegelbeeld van de voorwerp.
2.  Teken de randstralen naar het oog toe vanaf het spiegelbeeld.
3.  Teken en verbind nu de lichtstralen vanuit het voorwerp.

Schaduw

• Licht dat door een object tegen wordt gehouden
• Licht kan niet om een object bewegen

• Schaduw tekenen:
• Teken de randstralen
• Arceer het gebied tussen deze randstralen

Huiswerk

Lees en maak:

Paragraaf 5.1 (opdracht 10, de extra opdrachten en opdrachten met een * hoef je niet te maken).

Paragraaf 5.2

Van infrarood tot ultraviolet

Lesplanning:

• Terugkoppeling vorige les (5 min).
• Lesinhoud (10 min.)
• Aan de slag met de opdrachten (rest van de tijd)
  

Leerdoelen

1 Je kunt uitleggen hoe je de verschillende kleuren in zonlicht zichtbaar kunt maken.

2 Je kunt de kleuren in het spectrum van zonlicht in de juiste volgorde benoemen.

3 Je kunt behalve licht twee soorten straling noemen die door de zon worden uitgezonden.

4 Je kunt uitleggen op welke manier de kleuren van de voorwerpen om je heen ontstaan.

5 Je kunt drie kenmerkende effecten (uitwerkingen) van uv-straling beschrijven.

6 Je kunt uitleggen hoe je je tegen de gevaren van uv-straling kunt beschermen.

7 Je kunt drie toepassingen van ir-straling in het dagelijks leven beschrijven.

Wit licht en het spectrum

• Alle kleuren in het witte licht noem je het spectrum
• Dit kan een prisma laten zien
• De kleuren zelf noem je spectraalkleuren

Uv en Ir straling op het spectrum

• Ultraviolet ligt verder dan de kleur violet op het spectrum
• Infra rood licht boven lager dan de kleur rood op het spectrum

Ultraviolet (UV)-straling

•  Niet zichtbaar (voorbij violet)

• Zonlicht bevat UV-straling

• UV-straling maakt je huid bruin
• Te veel UV-straling maakt je huid rood

Toepassingen van UV-straling

Fluoresceren

Fluoresceren = de stof licht op

De stof absorbeert de 

uv-straling en geeft in de plaats zichtbaar licht af

Ionizerende straling

Straling die moleculen kapot kan maken noemen we ioniserende straling waaronder onze cellen.

UV is zwak ioniserend

Röntgen is sterker ioniserend

Radioactieve stoffen  zijn sterk ioniserend

Infrarode straling

Infrarood straling of IR straling = Warmtestraling

Hogere temperatuur --> meer infrarode straling

Toepassingen van infrarode straling

Thermogram

• Met een thermogram kun je de hoeveelheid warmte zichtbaar maken met een kleur.
• De kleur zegt iets over de temperatuur.

Huiswerk

Lees en maak:

Paragraaf 5.2 ( de extra opdrachten en opdrachten met een * hoef je niet te maken).

Paragraaf 5.3

Beeld maken met een lens (deel 1)

Mijn verwachtingen

1. Als ik praat verwacht ik dat je stil bent en op let.
2. Ik verwacht dat je pen en papier op de tafel hebt liggen als ik start met de les.
3. Ik verwacht dat je een aantekening maakt als ik dit vraag.
4. Ik verwacht dat je de hand op steekt als je iets wilt zeggen of vragen. Wacht dan op je beurt.
   
5. Ik veracht dat je op je stoel blijft zitten tijdens de les tenzij ik iets anders aangeef.
   

Leerdoelen

1 Je kunt het verschil beschrijven tussen positieve lenzen en negatieve lenzen.
2 Je kunt uitleggen hoe een positieve lens een evenwijdige bundel zonlicht breekt.
3 Je kunt toelichten wat wordt bedoeld met brandpunt en brandpuntsafstand.
4 Je kunt uitleggen hoe een negatieve lens een evenwijdige bundel zonlicht breekt.

Lesplanning:

• Mijn verwachtingen (2 min.)
  
• Lesinhoud gecombineerd met een demonstratie (10 min.)
• Uitleg en oefening tekenen van lichtstralen in een lens. (10 min.)
• Leerdoelen terugkoppelen (2 min.)
  

Lenzen

Lenzen

• Schijfjes van glas of doorzichtig kunststof.
  
• Kunnen lichtstralen van richting laten veranderen.
• Dit noemen we licht breken.
  

Bolle lens

• Positieve lens

• Breekt de lichtstralen naar binnen (convergerend).

• Vergrootglas, bril, etc. 

Holle lens

• Negatieve lens 

• Breekt de lichtstralen naar buiten (divergerend).

• Bril, contactlenzen, etc.

Positieve lens (Bol)

Negative lens (Hol)

Licht door een positieve lens

•  Licht komt in een evenwijdige bundel langs de hoofdas bij de lens.
• Daar wordt de lichtbundel gebroken en ontstaat er een convergerende lichtbundel.
• Alle lichtstralen komen bijelkaar in het brandpunt.
  

Licht door een positieve lens

• Het brandpunt wordt aangegeven met de letter f.
• De afstand van de lens tot het brandpunt heet de brandpuntsafstand.
  

Negatieve lens

•  Licht gaat van een evenwijdige naar een een divergente lichtbundel
• De brandpuntsafstand is in dit geval een negatief getal.
• Dit betekent at het brandpunt voor de lens ligt en niet erachter (want dit is bij een positieve lens)
  

Lichtstralen tekenen bij een positieve lens

Teken de hoofdas

Noteer het brandpunt

Teken de evenwijdige lichtbundel

Teken de convergerende lichtbundel

Lichtstralen tekenen bij een negatieve lens

• Je volgt dezelfde stappen
• In plaats van dat de lichtstralen bij elkaar komen na de lens gaan ze bij de negatieve lens uit elkaar.
  

Leerdoelen en begrippen check

1 Je kunt het verschil beschrijven tussen positieve lenzen en negatieve lenzen.
2 Je kunt uitleggen hoe een positieve lens een evenwijdige bundel zonlicht breekt.
3 Je kunt toelichten wat wordt bedoeld met brandpunt en brandpuntsafstand.

4 Je kunt uitleggen hoe een negatieve lens een evenwijdige bundel zonlicht breekt.

Huiswerk

Lees: Paragraaf 5.3

Maak: Opdracht 1 t/m 4

Zorg ervoor dat je de volgende les een geodriehoek bij je hebt!!!