12.4 Specifieke afweer 5 VWO

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

12.4

Specifieke afweer en antistoffen

Herhaling: niet-specifieke afweer

Reactie van het lichaam na binnendringen ziekteverwekker

Brengt lichaamsvreemde stoffen mee: antigenen

Herhaling: niet-specifieke afweer

- Complementeiwitten

- Verschillende typen witte bloedcellen

Niet-specifieke afweer

Waar dienen cytokinen voor?

1. Afbreken van celmembraan ziekteverwekker
2. Ze plakken vast aan een ziekteverwekker
3. Als signaalstof tussen verschillende cellen
4. Het zijn antigenen van lichaamseigen cellen

Overzicht immuunsysteem

Tweede linie = aangeboren

Derde linie = verworven

Welke cel produceert antistoffen?

1. Macrofaag
2. B-lymfocyt
3. Plasmacel
4. T-lymfocyt

Welke 3 T-lymfocyten hebben we de vorige les besproken?

Specifieke afweer

Heel specifiek reageren op één type ziekteverwekker!

Verschillende soorten witte bloedcellen nodig die elkaar activeren

Hiervoor is het lymfestelsel belangrijk -->

Lymfocyten

In lymfe zitten niet-gedifferentieerde witte bloedcellen: de lymfocyten

Lymfocyten ontstaan in rood beenmerg:

- B-lymfocyten ontwikkelen in beenmerg

- T-lymfocyten ontwikkelen in thymus

Activering specifieke afweer

Begint bij fagocyten (macrofaag en dendritische cel)

Zij 'presenteren' antigenen op het membraan m.b.v. MHC-II eiwitten

De presenterende cel heet nu een APC

MHC-I

MHC-II

In lichaamscellen

Niet-specifieke afweer

Natural killercel

In fagocyten

Specifieke afweer

T-helpercellen

APC

MHC complexen, het verschil

MHC-I

MHC-II

Activering specifieke afweer

APC activeert T-helpercellen (in lymfeknoop)

T-helpercel deelt zichzelf en activeert twee soorten lymfocyten

Cellulaire & Humoraal

Cellulair: doden met cellen

Humoraal: doden met antilichamen

Bij welke afweer worden geheugencellen gemaakt?

1. Alleen bij cellulaire afweer
2. Alleen bij humorale afweer
3. Zowel cellulaire als humorale afweer
4. Bij geen van beide

Vaccineren

Mensen immuun maken voor ziekten door:

- verzwakte ziekteverwekkers inbrengen

- antigenen inbrengen

Dit is een vorm van kunstmatige actieve immunisatie

Op een natuurlijke manier ziek worden heet natuurlijke actieve immunisatie

Einde