BOL 1.4.3 VPK - Voorlichting Advies Instructie & Preventie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voorlichting, advies, instructie

& preventie

Hoort bij examen

Leerdoelen

• Ik kan benoemen wat preventie is en hoe ik dit kan inzetten in de     zorgverlening
• Ik kan de verschillende vormen van preventie benoemen

• Ik kan benoemen hoe ik voorlichting, advies en instructie kan geven aan   een zorgvrager
  
• Ik kan voorlichting advies en instructie toepassen op stage over een   relevant onderwerp
  

Waar denk je aan bij 'preventie'?

Preventie

- Voorkomen is beter dan...

- Kernstaak van een verzorgende/ verpleegkundige

Definitie van preventie: 'voorkoming'. 

Wij hanteren: 

‘Alle maatregelen die genomen worden om een nieuw gezondheidsprobleem (of verergering van een bestaand probleem) te voorkomen en gezond gedrag te stimuleren.’

1. Wat doe je zelf aan preventie?
2. Wat doe je op stage aan preventie?

1. Wat doe je zelf aan preventie, én waarom doe je dat? 

2. Wat doe je in je stage aan preventie, en waarom is dat belangrijk? 

Belang van preventie

• Gezondheidsvaardigheden bevorderen
  
• (Verergering van) ziektes voorkomen
  
• Zelfstandigheid bevorderen

• Kosten besparen!

Doel van preventie

• Geeft een zorgvrager inzicht in zijn gezondheidstoestand
  
• Helpt  verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gezondheidstoestand
  
• Vergroot de gezondheidsvaardigheden van een zorgvrager
  
• Bevordert gezond gedrag van de zorgvrager
  
• Helpt gezondheidsproblemen voorkomen
  
• Bevordert herstel
  
• Vermindert angst voor opname, operatie en behandeling
  

Hoe noem je de verschillende niveaus van preventie:

1. 1e graads-, 2e graads- & 3e graads preventie
2. Micro-, meso- en macro preventie
3. Primaire-, secundaire- & tertiaire preventie

Niveaus van preventie

• Primaire preventie: voorkomen dat iemand ziek wordt
• Secundaire preventie: opsporen van een aandoening om te voorkomen dat iemand daadwerkelijk ziek wordt 
  
• Tertiaire preventie: Voorkomen van verergering. 

Primaire preventie: 

Feitelijke preventie / voorkomen dat iemand ziek wordt

Secundaire preventie: 

In een zo vroeg mogelijk stadium opsporen van een aandoening om te voorkomen dat iemand daadwerkelijk ziek wordt en/of complicaties krijgt

Tertiaire preventie: 

Voorkomen van verergering. Gericht op comfort en stabiliseren

Noem voorbeelden die je kent (privé/stage) bij:
1. Primaire preventie
2. Secundaire preventie
3. Tertiaire preventie

Primaire preventie

Gezond eten, tandenpoetsen, sporten, voldoende slapen, niet roken, hygiëne, veilig vrijen, griepprik, vaccinaties

Secundaire preventie

Bevolkingsonderzoeken, sportkeuring, tandartscontrole, prenatale screening

Tertiaire preventie

Palliatieve zorg, palliatieve chemokuur, pijnbestrijding

Voorlichting, advies en instructie

Bewuste communicatie met als doel dat de ontvanger informatie verkrijgt, verwerkt en toepast. 

Zorgverleners passen voorlichting toe om de zorgvrager informatie, advies en/of instructies mee te geven. Dit kan zijn omdat de zorgverlener inschat dat voorlichting nodig is, maar de zorgvrager kan hier ook zelf om vragen. 

• Zorgvrager is verantwoordelijk voor (gezond of ongezond) gedrag
• Verpleegkundige is verantwoordelijk voor goede voorlichting, advies en instructie
• Zorgvrager heeft recht op informatie (informed consent)
• VAI helpt zorgvrager keuzes te maken en gedrag te veranderen
• VAI heeft te maken met visie op gezondheid en ziekte

Ik heb wel eens voorlichting gegeven over:

Vormen van voorlichting: 

• Informeren
• Adviseren
• Instrueren 

Informeren: ergens uitleg over geven

adviseren: de ander iets aanraden

instrueren: bepaald gedrag voorschrijven. 

Kan gegeven worden aan individuen, patiënt en meerdere betrokkenen, aan een groep. 

Kenmerken van VAI

• Duidelijk doel
  
• Tweerichtingsverkeer tussen verpleegkundige en zorgvrager
  
• De zorgvrager staat centraal, aansluiten op wat zorgvrager weet en op zijn persoonlijke situatie
  
• Kracht van herhaling
• Mondelinge voorlichting ondersteunen met schriftelijk of beeldend materiaal
  

Algemene doelen van voorlichting

Vergroten van de kennis van de zorgvrager, zodat hij een weloverwogen beslissing kan nemen over het verdere verloop van zijn behandeling

• Het is belangrijk om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de behoefte van de zorgvrager. Zorg voor een open communicatie, waarbinnen de zorgvrager de mogelijkheid krijgt om zijn persoonlijke vragen te stellen, gevoelens te uiten en zijn mening te geven.

Verminderen van de onzekerheid en angst bij de zorgvrager

• Het is belangrijk om informatie zo over te brengen dat de zorgvrager in staat is zich voor te bereiden op wat komen gaat, de informatie in te passen in zijn persoonlijke levensstijl of te gebruiken bij het oplossen van zijn problemen. Als mensen weten wat hun te wachten staat of welke invloed ze zelf hebben, zullen ze niet alleen minder angstig zijn, maar soms ook minder pijn hebben.

Goede voorlichting zorgt voor beter geïnformeerde zorgvragers

• Dit vermindert de afhankelijkheid en vergroot de tevredenheid en therapietrouw. Het kan bovendien de opnameduur verkorten.

Aanpak

Stap 1:   Bepalen van de voorlichtingsbehoefte 

                 Gesprek aangaan, vragen stellen, gegevens verzamelen

Stap 2:   Bepalen van het voorlichtingsdoel

                  Aansluiten bij wensen, behoefte en mogelijkheden

                  Kennis, houding en gedrag

 Stap 3:  Bepalen van de voorlichtingsactiviteit

                  Idem

Stap 4:   Uitvoeren van de voorlichtingsactiviteit

Stap 5:   Evalueren van de voorlichtingsactiviteit

                  Is het doel behaald?

Uitvoeren

• Opbouw: gefaseerd / gedoseerd
• Let op de patiënt! Begrijpt de patiënt de informatie, kan de patiënt het aan?
• Taalgebruik
• Waar geef je de informatie: rust en privacy
• Timing
• Gebruik van materiaal: folders, aantekeningen, film, (anatomische) modellen, PowerPoint, internet, etc.

Aansluiten bij beleving, behoefte en wensen

• Gesprek aangaan
• Vragen stellen
• Informatie behoefte / wensen peilen
• Niveau / kennis inschatten
• Doel van de VAI vaststellen en aansluiten bij de beleving, behoefte en wensen van zorgvrager
• Vorm van de VAI vaststellen en aansluiten bij de beleving, behoefte en wensen van zorgvrager