3m Thema Voortplanting B 4 Hormonen en voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

B4: Hormonen en voortplanting

Th3: Voortplanting en ontwikkeling

Doelstelling

Aan het einde van de les kun je:

De primaire en secundaire geslachtskenmerken kunnen benoemen bij jongens en meisjes.

De processen tijdens een menstruatiecyclus beschrijven

Wat zijn primaire en secundaire geslachtskenmerken?

Primaire geslachts-

kenmerken

Al aanwezig bij de geboorte

Secundaire geslachtskenmerken

Deze ontstaan in de puberteit onder invloed van de geslachtshormonen

Testosteron

Het mannelijk geslachtshormoon

Beïnvloed: baardgroei, gespierdere lichaamsbouw en lagere stem

Oestrogeen

Het vrouwelijke geslachtshormoon

Beïnvloed: borstontwikkeling, bredere heupen en rondere lichaamsvormen

Hormoon klieren

Teelballen - Testosteron

Eierstokken - Oestrogeen

Hypofyse - Hypofysehormoon

Menstuatiecyclus

Een proces dat zich iedere 4 weken herhaald 

(mits er geen zwangerschap optreed)

Eerste 14 dagen

Follikel rijping in de eierstokken

Hypofyse hormonen

(FSH: Follikel Stimulerend Hormoon)

Wand van follikel -> oestrogeen

Baarmoederslijm wordt dikker

Ovulatie (Eisprong)

Hypofysehormoon -> vocht in follikel

Komt vrij uit eierstok -> eileider

Geen bevruchting dan gaat de eicel dood (12 tot 24 uur)

Na de ovulatie

Overgebleven follikel -> gele lichaam

Baarmoederslijmvlies nog dikker

Er treed menstruatie op, een deel van het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten

Maken opdrachten 

Opdracht 17 tm 22 (WB blz. 104 - 105)

Zwangerschap

'vruchtbare periode' is ongeveer de 4 dagen na de ovulatie

3 dagen voor ovulatie en 1 dag na ovulatie

Bevruchting en innesteling

Bevruchting: in eileider

Innesteling:

Zwangerschap

Het gele lichaam blijft in stand

Baarmoederslijmvlies blijft dik, geen menstruatie

Er rijpen geen nieuw eicellen

Melk klieren ontwikkelen zich in de borsten

Vermindere vruchtbaarheid

Bij mannen kan de hoeveelheid als de kwaliteit  van het zaad afnemen. 

Bij vrouwen wordt op latere leeftijd de kans op vruchtbaarheid af.

Hormoon verstorende stoffen in het milieu

Kunstmatige inseminatie

Als de man onvruchtbaar is.

Zaad van een zaadbank wordt ingebracht.

In-vitro fertilisatie (IVF)

Als de vrouw onvruchtbaar is.

operatief worden eicellen weggehaald, bevruchting en eerste ontwikkeling vindt buiten het lichaam plaats

Einde uitleg

Maken opdrachten 

Eerst:

Opdracht 23 tm 28 (WB blz. 108 - 110)

Daarna verder met:

Opdracht 17 tm 22 (WB blz. 104 - 105)

Wat hebben we vandaag geleerd?

Doelstelling

Aan het einde van de les kun je:

De primaire en secundaire geslachtskenmerken kunnen benoemen bij jongens en meisjes.

De processen tijdens een menstruatiecyclus beschrijven