Emancipatiebewegingen en de sociale kwestie (8.4/8.5)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Even herhalen...

Wat is een emancipatiebeweging ook alweer? Noem een voorbeeld!

Emancipatiebewegingen

Confessionelen, socialisten en feministen voelden zich achtergesteld.

Ze willen gelijke rechten voor hun groep.

Waarom ontstaan politieke partijen?

• Katholieken voelen zich achtergesteld: gelijke rechten als protestanten
  

• Socialisten willen de sociaal zwakkeren helpen.

• Tegen de ideeën van de Liberalen en/of de van de Franse Revolutie (vooral protestanten)

Confessionalisme

• Politiek die uitgaat van het geloof
• Industriële samenleving  / liberalisme had tot gevolg dat geloof steeds minder belangrijk werd
• Gezin als 'hoeksteen' van de samenleving --> vrouwen en mannen hadden hierbij aparte rollen binnen het gezin en de samenleving

Herman Schaepman (Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen)

Abraham Kuyper (Anti-Revolutionaire Partij ARP)

Katholieke confessionelen:

- grote katholieke minderheid in NL

- recht op eigen onderwijs

Herman Schaepman (Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen)

Abraham Kuyper (Anti-Revolutionaire Partij ARP)

Protestante confessionelen:

- 1879: ARP wordt opgericht door Kuyper

- Streden ook voor recht op eigen onderwijs

- Kuyper wordt in 1901 minister-president

Andere grote emanicipatiebeweging: 

Arbeiders!

1894: Oprichting SDAP

Opgericht door Pieter Jelles Troelstra

Wat is de Sociale Kwestie? (1)

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• Eind 19e eeuw.

• Vooral in de steden.
  

Wat is de Sociale Kwestie? (2)

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen
• censuskiesrecht

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Wie helpt de arbeiders? (2)

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Wie helpt de arbeiders? (3)

• Met de jaren komen er steeds meer wetten en regels die de leefomstandigheden van arbeiders verbeteren, bijvoorbeeld:

• ongevallenwet
• woningwet 
• achturige werkdag (1919)

Liberalen

• Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

• Economie helemaal vrij laten

• Sociale wetten kosten teveel geld

• Rechts in de politiek

Welke problemen voor de arbeiders herken je in het filmpje?

Opdracht

- Ronde 1: Plaats de gebeurtenissen uit envelop 1 bij de juiste jaartallen in de tijdbalk.

- Ronde 2: Plaats de ideologieën uit envelop 2 in de witte balk boven de tijdbalk.

- Ronde 3: Plaats de kenmerken uit envelop 3 bij de bijbehorende politiek-maatschappelijke stroming.

- Ronde 4: Lees de bronnen uit envelop 4. Plaats de bron in de tijdbalk. Zoek bij de politiekmaatschappelijke stromingen het bijbehorende kenmerk en leg dit bij de bron.

Klaar met de opdracht:

8.4:

Kernvragen: 1,3,4

Historisch denken 2 en 4