Inleiding Eigenaarschap

• Personeelsbeleid
• LOB
• MBO
• Studiejaar 1

Workshop Eigenaarschap

Wat gaan we doen:

Eigenaarschap?

Wat heb je ervoor nodig? (randvoorwaarden)

Formatief handelen en didactisch coachen.

Eigenaarschap?

Hoe leren wij in een notendop...

https://www.vernieuwenderwijs.nl/het-werkgeheugen/

Het werkgeheugen is dus lastig te ontwikkelen, maar je kan er tijdens je lessen wel rekening mee houden, zodat het optimaal gebruikt kan worden.

Tips voor in de les

Activeer relevante voorkennis: kennis uit ons langetermijngeheugen wordt dan naar voren gehaald, waardoor nieuwe informatie die in het werkgeheugen binnenkomt er aan verbonden kan worden. Op die manier wordt het herkend en kost het minder moeite het te verwerken.
Combineer woorden en beelden, ook wel dual coding genoemd. Op die manier verwerken zowel het visueel-ruimte kladblok als fonologische lus de informatie, waardoor leerlingen het krachtiger verwerken.

Scaffolding: Vinden leerlingen iets lastig, splits de nieuwe leerstof dan op in kleine stappen en verbindt het aan concrete voorbeelden.

Laat leerlingen informatie in ‘chunks’ verdelen, bijvoorbeeld door hen een schema te laten maken waarin concept of begrippen georganiseerd zijn. Dit werkt met name goed als je dit hiëratisch maakt, zoals een stamboom.

Lange termijn geheugen kun je activeren door veel te testen!

- retrieval practice, speaced practice ==> Quizzes

Let op! geef direct feedback anders werkt het averechts.

Handige tools voor online Quizzes zijn Quizlet, socrative en Kahoot!. In de klas kun je ook met wisbordjes, kaartjes enz. werken. Je hoeft niet elke week een toets te maken en na te kijken!! In bv socrative kun je per vraag feedback toevoegen zodat studenten ook A-synchroon de quiz kunnen maken en toch direct feedback krijgen op hun antwoord.

https://www.vernieuwenderwijs.nl/testingeffect-testen-testen/

Hier hoor je wisselende standpunten over... De ene zegt dat ze te leren en verbeteren zijn de ander zegt dat het genetisch bepaald is en dus niet tot nauwelijks trainbaar...  Nature versus nurture...

Boek: Slim maar... van Peg Dawson en Richard Guare

Tips bij het aanpassen van de omgeving: 

Beperk de afleiding.

Zorg voor ordeningssystemen. Maak een planning. Zorg voor geheugensteuntjes.

Maak een activiteit of gebeurtenis minder complex. Je kunt een taak korter maken, een pauze inlassen of de stappen duidelijk uitleggen.

Verander de sociale samenstelling.

Executieve functies aanleren: Gedragsverandering

Het aanleren van executieve functies kan op een natuurlijke, informele manier, maar het kan ook door een gerichte methode. Zelf een interventie ontwikkelen kan volgens deze stappen:

1 Laat de student bepalen aan welk probleem hij/zij gaat werken.

2 Formuleer samen met de student een doel en tussendoelen.

Beschrijf de stappen en verwerk ze in een lijst of checklist.

Houd toezicht terwijl de student de lijst afwerkt, bouw dit geleidelijk af.

Consequenties

Motiveer de student om de vaardigheden te leren. Dit kan onder andere door het geven van complimentjes. Een complimentje is het effectiefst als je hem direct na het positieve gedrag geeft. Benoem specifiek wat goed is. Geef complimentjes over de inzet.

Deel 3 Aan de slag

Misschien denk je: Waar moet ik beginnen met het aanleren van de juiste vaardigheden? Enkele vuistregels:

Beperk je tot het noodzakelijkste.

Leer de principes die aan effectieve strategieën ten grondslag liggen.

Pak specifieke, dagelijkse activiteiten aan. Welke functies zijn al goed ontwikkeld, hoe kunnen deze functies te goede worden ingezet voor het studiesucces van de student (talentontwikkeling)

Pak daarna specifieke zwakke executieve functies aan. Deze zullen ook mee ontwikkelen als er (positieve) aandacht is voor en geoefend wordt met de functies die al wel voldoende ontwikkeld zijn.  

Hoe vaak hou je tijdens de les/ je begeleiding rekening met de executive functies van je studenten?

Altijd

Vaker wel dan niet

Vaker niet dan wel

Niet

Randvoorwaarden voor eigenaarschap.

Voorwaarden die liggen bij de student

- ik wil het (motivatie)

- ik kan het (competentie)

- is het zinvol wat ik doe, ik hoor ergens bij.

Voorwaarden voor de omgeving (docent/organisatie)

Regelruimte: zelf kunnen bepalen hoe het werk uitgevoerd wordt.

Overzicht: de samenhang begrijpen tussen je eigen werk en het grotere geheel.

Transparantie: weten waar je aan toe bent, wat er gebeurt als je een fout maakt (zijn de gevolgen bekend?).

Vertrouwen: als het dan toch fout gaat, gesteund worden. En weten dat iets ook écht aan jou is!

Motivatie, relatie en competentie.

Wat leraren kunnen doen om leerlingen hun intrinsieke motivatie voluit te kunnen inzetten:

• interacties met ze aangaan om zich verbonden te voelen:
• vertrouwen tonen in hun capaciteiten en groei
• op basis van dit vertrouwen hen loslaten, zodat ze ruimte voor zelfbepaling en eigen verantwoordelijkheid ervaren
• tegelijkertijd leerlingen onvoorwaardelijke steun en acceptatie bieden.
• leerlingen als full-partner in het leerproces beschouwen
• hen als persoon met eigen interesses, voorkeuren en karakter profileren
• de vrijheid bieden om het eigen handelen te mogen sturen:
• erkennen van de behoefte van leerlingen aan eigen initiatief en verantwoordelijkheid en onderwijs ontwerpen, dat daarbij past
• leerlingen ruimte bieden om zichzelf te bepalen, onafhankelijk van controle van derden
• een op autonomie gerichte onderwijsstijl ontwikkelen
• Als het gaat om competentie naar het uitdagende pad van meesterschap leiden.

Flow

Leerlingen hebben uitdaging nodig om betrokken te blijven op de leertaak, waardoor flow ontstaat. Flow is de toestand waarin mensen zo opgaan in de activiteiten dat ze alles om zich heen vergeten. Flow is een krachtige motor voor leren. (Csikszentmihalyi) Daarvoor is een goede match tussen uitdaging en ervaren bekwaamheden essentieel.

Bevorder de flow door uitdagende taken te bieden, duidelijke doelen te stellen en een snelle feedback op de voortgang van de activiteit te geven.

Opdracht

Wat gebeurt er in jouw klas? Welke activiteiten vinden daar plaats? Wat zie ik als ik binnenkom? Wat doe jij? Wat doen jouw studenten?

Schrijf zo veel mogelijk op.

Bewaar je aantekening, je hebt het zo weer nodig.

Oké, nu zijn de randvoorwaarden voldaan en dan?

FORMATIEF  en dan een werkwoord...

Formatief leren - student

Formatief handelen* - docent

Formatief werken - werkgroep/ team/ afdeling

Formatieve cultuur - hele school/organisatie

*Formatief toetsen is een (klein) deel van het repertoire...

DEFINITIE FORMATIEF

“Een evaluatie is formatief als bewijsmateriaal van studentprestaties

wordt achterhaald, geïnterpreteerd en gebruikt

door docenten, studenten of hun leeftijdsgenoten

om vervolgstappen vast te stellen voor de les,

die naar alle waarschijnlijkheid beter zijn, of een betere basis hebben,

dan beslissingen die docenten hadden genomen

bij het ontbreken van dergelijke bewijzen.”

Formatief handelen en didactisch coachen

Vijf strategieën

Opdracht

Pak je aantekening met de activiteiten die je eerder hebt opgeschreven er nog eens bij. Bij welke strategie hoort iedere activiteit? Schrijf de getallen erbij.

In groepjes: vergelijk jullie resultaat. Wat valt je op? Zijn er strategieën onder- of oververtegenwoordigd? Zijn er activiteiten die je niet onder kunt brengen? Wat leer je ervan?

Leerdoelen en succescriteria

https://mbo.lesopafstand.nl/lesopafstand/ontwerpen-2/leerdoelen-en-succescriteria/

https://www.vernieuwenderwijs.nl/leerdoelen-betekenis-geven-hoe-doe-je-dat-eigenlijk/

Opdracht

Teken een huis!

Heeft het huis een puntdak?  + 10 punten

vier ramen? +20

Gordijnen in het raam? + 25

Deur in het midden? +30 

Boom in de tuin? - 20 

Gebruik voorbeelden en praat over kwaliteit

Leren zichtbaar maken

Vragen stellen!

De meest simpele vorm van het activeren van studenten is door vragen te stellen..

Afhankelijk van de soort vraag worden studenten meer of minder geactiveerd.

Stel daarom zoveel mogelijk open vragen en geef studenten tenminste 10 seconde bedenk tijd. Stel bij het gegeven antwoord altijd nog minimaal 3x de waarom vraag. Hierdoor zal de student niet alleen het antwoord geven maar zal hij/zij ook moeten onderbouwen waarom dit antwoord volgens hem/haar juist is.   

Vragen vertellen verwoorden

In tweetallen:

stap 1:  A interviewt B:

              Wat doe jij (nog meer) om het leren van je                              leerlingen zichtbaar te maken?

Stap 2: B interviewt A.

In viertallen:

Stap 3: A’s vertellen over B’s, B’s vertellen over A’s.

Door tijdens deze werkvorm als docent door de ruimte te lopen en bij de duo's en viertallen langs te lopen en te luisteren krijg je een goed beeld hoe ver der studenten zijn in hun leerproces. Het is dan ook niet noodzakelijk die klassikaal nog te bespreken tenzij er opmerkelijke standpunten of zaken naar bovenkomen die het delen waard zijn natuurlijk. 

Activerende didactiek

• Leren en denken activeren
  
• Leren en denken zichtbaar maken
  
• Iets doen met de opbrengst
  
• Samenwerking benutten

Activerende werkvormen

• vragen, vertellen, verwoorden
  
• denken, delen, uitwisselen
  
• peer instruction
  
• kennis activatie quiz
  
• 2 waarheden, 1 leugen
  
• geef 1, krijg 1
  
• gestolen powerpoint
  
• check in duo’s
  
• ...
  

https://www.coachingvoordocenten.com/10-activerende-werkvormen-om-les-boeiend-maken/

https://www.leraar24.nl/app/uploads/Activerende-werkvormen-SLO-bundel.pdf

Effectieve feedback

Verwerkingsopdracht

Observeer een les van een collega.

Gebruik bij je observatie de vijf strategieën.

Wat zie je die collega (veel) doen?

Wat zie je die collega niet (of weinig) doen?

Wat leer jij daarvan?

Deel je opbrengst op de Padlet.

Coördinator maakt een Padlet of een andere vorm van archief waarin de opbrengst van deze opdracht verwerkt kan worden. Zo kan het centraal bewaard worden en als vertrekpunt dienen bij de eerste studiedag in het nieuwe jaar. 

Vervolg...

Studiedagen komend jaar krijgen invulling om hier intensiever mee aan de slag te gaan.

Hoe verlaat je deze workshop?
max 3 woorden.