7.2 De aarde

• Nask
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

7.2 De aarde

Waar komt dit water vandaan?   3.1 soorten water

Wat gaan we deze les doen?

Herhalen van drie vragen over 7.1 het zonnestelsel

Leerdoelen van deze les

Introductie, instructie en controle vragen over de les;

Vragen maken die horen bij de les.

leerdoelen:

7.2.1 Je kunt uitleggen hoe je overdag de tijd kunt bepalen met de stand van de zon.

7.2.2 Je kunt uitleggen waarom de nachten in de winter langer zijn dan in de zomer.

7.2.3 Je kunt de schijngestalten van de maan uitleggen.

7.2.4 Je kunt uitleggen hoe een maansverduistering ontstaat.

7.2.5 Je kunt uitleggen hoe een zonsverduistering ontstaat.

De aarde draait rond de zon. Maar de aarde draait zelf ook. Daardoor hebben we winter en zomer, dag en nacht, en korte en lange nachten.

Leerdoelen

7.2.1 Je kunt uitleggen hoe je overdag de tijd kunt bepalen met de stand van de zon.

DAG EN NACHT

De zon komt op in het oosten. In de avond gaat de zon onder in het westen. Het lijkt alsof de zon iedere dag rond de aarde heen draait. Daarom dachten de mensen in de middeleeuwen dat ook. Maar het is andersom. De aarde draait rond de zon.

De zon komt iedere dag weer op doordat de aarde zelf draait. De aarde draait om de lijn van de noordpool naar de zuidpool. 

Deze lijn is de aardas =>

Leerdoelen

7.2.1 Je kunt uitleggen hoe je overdag de tijd kunt bepalen met de stand van de zon.

De aarde draait in 24 uur rond de aardas. Daardoor duurt een dag 24 uur. Ieder uur van de dag is een ander deel van de aarde naar de zon gericht. Aan de stand van de zon kun je daarom zien hoe laat het is. Vroeger werden hiervoor zonnewijzers gebruikt. Aan de schaduw van de wijzer zie je hoe laat het is.

                                                 De aarde draait rond  de aardas.

Opdracht: 1 en 2

Quiz

 De zonnewijzer geeft overdag/ in de nacht  geen tijd aan.

Dat is omdat de zon dan niet/ wel schijnt.

1. overdag en niet
2. overdag en wel
3. in de nacht en niet
4. in de nacht en wel

leerdoelen:

7.2.2 Je kunt uitleggen waarom de nachten in de winter langer zijn dan in de zomer.

KORTE EN LANGE NACHTEN

De aarde draait om de aardas. De aardas staat schuin op de baan van de aarde rond de zon. De hoek ertussen is ongeveer 23°. Dat zie je in de afbeelding.

De aarde hangt een beetje schuin. Daardoor krijgen het noorden en het zuiden niet evenveel zon.

leerdoelen:

7.2.2 Je kunt uitleggen waarom de nachten in de winter langer zijn dan in de zomer.

• In juni is het noordelijke deel van de aarde naar de zon toe gericht. In Nederland is het dan zomer.

• In december is het noordelijke deel van de aarde van de zon af gekeerd. In Nederland is het dan winter.

De zon schijnt in juni vooral op het noordelijke deel van de aarde

leerdoelen:

7.2.2 Je kunt uitleggen waarom de nachten in de winter langer zijn dan in de zomer.

In de afbeelding zie je de aarde ‘van boven’ op 21 juni. Je kijkt dus naar de noordpool. Je ziet dat de zon op de noordpool schijnt, want het noordelijke deel van de aarde is naar de zon toe gekeerd.

De aarde gezien van boven de noordpool op 21 juni.

 

leerdoelen:

7.2.2 Je kunt uitleggen waarom de nachten in de winter langer zijn dan in de zomer.

Nederland is aangegeven met een blauwe stip. Als de aarde draait, draait Nederland mee. Dat is de rode cirkel. De aarde draait in 24 uur rond de aardas. Van die 24 uur ligt Nederland ongeveer 8 uur in het donkere stuk. Dan is het nacht. Het is die dag dan 16 uur licht. In de zomer is er in Nederland dus een korte nacht en een lange dag.

leerdoelen:

7.2.2 Je kunt uitleggen waarom de nachten in de winter langer zijn dan in de zomer.

In de afbeelding zie je weer de noordpool recht van boven. Nu is het 21 december. Er schijnt minder zon op het noordelijke deel van de aarde. Het grootste deel is donker.

In Nederland is het dan ongeveer 16 uur donker en 8 uur licht. In de winter is er dus een lange nacht en een korte dag. 

                                               De aarde gezien van boven de noordpool op 21 december. 

Opdracht 3, 4 en 5

Quiz

Waardoor zijn de nachten in Nederland in de winter langer dan in de zomer?

1. Doordat de aarde schuin staat
2. Doordat de aarde in de winter verder van de zon staat.
3. Doordat het in de winter kouder is.

leerdoelen:

7.2.3 Je kunt de schijngestalten van de maan uitleggen.

DE MAAN

Als er weinig wolken zijn, kun je de maan goed zien. De maan ziet er iedere nacht anders uit. Soms is hij een dun randje en soms een volle cirkel.

De maan geeft zelf geen licht. Je ziet de maan doordat hij wordt verlicht door de zon. Je ziet alleen het deel waar de zon op schijnt.               

                                                                                                    De maan ziet er iedere nacht anders uit.       

leerdoelen:

7.2.3 Je kunt de schijngestalten van de maan uitleggen.

De maan draait rond de aarde. Daardoor zie je vanaf aarde iedere dag een ander deel van de maan. Je ziet steeds een andere vorm. Die verschillende vormen van de maan noem je de schijngestalten van de maan. De periode van nieuwe maan tot nieuwe maan is een maancyclus. De maancyclus duurt ongeveer 29 dagen. De maancyclus is altijd hetzelfde:

nieuwe maan – eerste kwartier – volle maan – laatste kwartier – nieuwe maan.

De schijngestalten van de maan ========>

 - In de binnenste cirkel draait de maan rond de aarde. 

De zon schijnt altijd op één kant van de maan. 

In de buitenste cirkel staat de maan zoals je 

hem ziet vanaf de aarde.

Opdracht: 6,7 en 8

Quiz

Hoelang duurt een maancyclus?

1. 27 dagen
2. 28 dagen
3. 29 dagen
4. 30 dagen

Leerdoelen

7.2.4 Je kunt uitleggen hoe een maansverduistering ontstaat.

MAANSVERDUISTERING

De maan draait rond de aarde. En de aarde draait rond de zon. Heel soms staan de zon, de aarde en de maan dan precies op één lijn.

In afbeelding 19 staat de aarde tussen de zon en de maan in. Hierdoor valt de schaduw van de aarde op de maan. Je kunt de maan dan niet meer zien. Dit noem je een maansverduistering.

Quiz

Bij een zonsverduistering staat de aarde/ maan

 tussen de zon en de aarde/ maan. 

1. aarde en aarde
2. aarde en maan
3. maan en aarde
4. maan en maan

Leerdoelen

7.2.5 Je kunt uitleggen hoe een zonsverduistering ontstaat.

ZONSVERDUISTERING

In de afbeelding staat de maan precies tussen de aarde en de zon in. 

Een deel van de aarde ligt in de schaduw van de maan. Vanaf dit deel van de aarde kun je de zon dan niet zien. Dit heet een zonsverduistering. De zwarte schijf is de maan. 

De maan staat precies voor de zon.

Opdracht: 9,10 en 11

Quiz

Bij een maanverduistering staat de aarde/ maan tussen de zon en de aarde/ maan. 

1. aarde en aarde
2. aarde en maan
3. maan en aarde
4. maan en maan

Aan het werk! NOVA

Wat? 7.2 De aarde
Opdracht 1 t/m 11

Niet de P-opdrachten!

Waar? In Magister naar leermiddelen Nova Nask. 

Hoe? Als het bord op rood staat werk je alleen en in stilte.

Als het bord op groen staat mag je fluisterend overleggen met je buurman. 

Heb je vragen? Steek je hand op en ik kom bij je. 

Klaar? Kijk het dan na!

Schrijf drie dingen op die je deze les hebt geleerd.

Dit is een open vraag.

Stel een vraag over iets wat je 

nog niet zo goed hebt begrepen.

Dit is een open vraag.