Grammatica 1.7 en 2.7 (les 1, 2 en 3)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek deel A
  
• je leesboek
• je schrift

Les 1

Planning

• Leerdoelen grammatica 1.7
  
• Herhalen vaste volgorde ontleden
• Herhalen naamwoordelijk gezegde
• Vooruitblik

Leerdoelen 1.7 Grammatica

Na deze paragraaf:

• kun je de zinsdelen pv, o, wg, ng, lv, mw en bwb benoemen via de vaste volgorde.

Weet je het nog? Zin 1a p. 57

Waarom maken we in Europa eigenlijk grappen op 1 april?

Vaste volgorde p. 254

1. Onderstreep de pv => tijdproef

2. Zet zinsdeelstrepen => zinsdeelproef

3. Benoem wg of ng

4. Benoem o: wie/wat + gezegde?

5. Benoem lv: wie/wat + gezegde + onderwerp?

6. Benoem mv: aan/voor wie/wat + gezegde + o + lv?

7. Benoem bwb: zinsdelen die overblijven (prullenbak)

Weet je het nog? Zin 1a p. 57

Waarom | maken | we | in Europa | eigenlijk | grappen | op 1 april?

      bwb          wg          o        bwb              bwb            lv           bwb          

Instructie

• Werk eerst alleen, maak de opdrachten in je boek.
  
• Je kijkt zelf na: studiewijzer op Magister.
• Weet je iets niet? 

1. Lees de theorie: stappenplan pagina p. 254.
2. Overleg zachtjes met je buur.
3. Sla de vraag over en vraag mij later.

Maken

Paragraaf 1.7 les 1

Maak in je leerwerkboek opdracht: 1, 2, 4, 8, 9, 12, 15, 17.

Let op! Bepaal bij oefening 2 of je extra oefening nodig hebt.

Zie Magister voor uitleg.

Stap 1: zoek de pv

Na haar beurt zou  Sterre de boog aan Boyan geven.

Zet de zin in een andere tijd. Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm (pv).

Stap 2: zet zinsdeelstrepen

Na haar beurt zou  Sterre de boog aan Boyan geven.

Welke delen horen bij elkaar?

Alles wat voor de pv kan staan, is 1 zinsdeel.

Stap 3: zoek het gezegde

Na haar beurt | zou (pv) | Sterre | de boog  | aan Boyan | geven.

Heeft het belangrijkste werkwoord een duidelijke betekenis? Dan wg.

Het werkwoordelijk gezegde (wg) zijn alle werkwoorden in de zin (dus ook de pv). Daarbij horen ook aan het, te, wederkerend voornaamwoord en scheidbare werkwoorden.

Bijvoorbeeld: was aan het vissen, stond te vissen, waste zich, belde op.

Stap 4: zoek het onderwerp

Na haar beurt | zou (pv, wg) | Sterre | de boog | aan Boyan | geven (wg).

Wie/wat + gezegde? Antwoord hierop is het onderwerp (o).

Stap 5: zoek het lijdend voorwerp

Na haar beurt | zou (pv, wg) | Sterre (o) | de boog  | aan Boyan  | geven (wg).

Wie/wat + wg + o? Antwoord hierop is het lijdend voorwerp.

Stap 6: zoek het meewerkend voorwerp

Na haar beurt | zou (pv, wg) | Sterre (o) | de boog (lv) | aan Boyan  | geven (wg).

Aan/voor wie/wat + gezegde + o + lv? Antwoord hierop is het meewerkend voorwerp.

Stap 7: benoem overige zinsdelen

Na haar beurt | zou (pv, wg) | Sterre (o) | de boog (lv) | aan Boyan (mv) | geven (wg).

Meestal zijn de zinsdelen die overblijven bijwoordelijke bepalingen. Die zinsdelen geven antwoord op vragen als waardoor, wanneer, hoe vaak, waarmee, waar, waarheen?

Vergelijk

Hij heeft een aardig schot in de benen.

Hij is een aardige vent.

Verschil wg en ng

Bij een wg DOET  het onderwerp iets. 

Altijd een zww nodig met duidelijke betekenis.

Bij een ng IS het onderwerp iets.

Altijd een kww nodig.

Die koppelt het onderwerp aan een zn of bn.

Naamwoordelijk gezegde (p.60)

1. Onderwerp IS iets
2. Koppelwerkwoord?
3. Wisseltruc => zijn, worden, blijven
4. Naamwoordelijk deel => Wat is het onderwerp dan?

Zwabbels hdv: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen

Oefenen

• Mijn mobiel is kapot.
• Hij lijkt me erg aardig.
• Gisteren werd mijn buurvrouw ziek.
• Zij schijnen op school de beste voetballers te zijn.
• Na de nederlaag was het team ontroostbaar.
• Karin was erg blij met de vondst van haar nieuwe trui.

Maken

Paragraaf 1.7 les 1

Maak in je leerwerkboek: 1, 2, 4, 8, 9, 12, 15, 17.

Let op! Bepaal bij oefening 2 of je extra oefening nodig hebt.

Zie Magister voor uitleg.

Vooruitblik

• Verder met 2.7 ontleden van zinnen. 
  

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek deel A
  
• je leesboek
• je schrift
• je iPad (dicht)

Les 2

Planning

• Leerdoelen 2.7
• Herhaling theorie
• Werkmoment
• Vooruitblik

Enkelvoudig  zin (p. 143)

Hoofdzin: o en pv staan naast elkaar, er kan niets tussen.

De poes miauwt de hele dag.              o - pv (mededelend)

Heeft ze de hele dag honger?             pv - o (vragend)

De hele dag heeft ze honger.               rest - pv - o (inversie)

Samengestelde zin (p. 144)

De poes miauwt.

Ze heeft honger.

• De poes miauwt, want ze heeft honger.

Samengestelde zin heeft twee of meer persoonsvormen.

Samengestelde zin

Samengestelde zin => 2 persoonsvormen (of meer).

Hoofdzin:

* o en pv naast elkaar

* er kan niets tussen

Bijzin:

* o en pv niet naast elkaar

* OF er kan 'niet' tussen

Volgorde samengestelde zin

Er is altijd minimaal 1 hoofdzin.

hoofdzin - || voegwoord - hoofdzin NEVENSCHIKKING

hoofdzin - || voegwoord - bijzin ONDERSCHIKKING

voegwoord - bijzin, || - hoofdzin ONDERSCHIKKING
 

Voegwoord niet benoemen

Tip!

want, maar, en, dus, of

Voegwoord

Zinnen plak je aan elkaar met een voegwoord.

Timo voetbalt goed,|| want hij scoort elke wedstrijd.

Hij wordt als eerste gekozen, || omdat hij goed voetbalt.

Omdat hij speelt, || word ik niet gekozen.

ZET VOOR HET VOEGWOORD DE || OF NA DE KOMMA

Voegwoord niet benoemen

Benoem de delen: HZ of BZ

Timo voetbalt goed,|| want hij scoort elke wedstrijd.

Hij wordt als eerste gekozen, || omdat hij goed voetbalt.

Omdat hij speelt, || word ik niet gekozen.

Benoem de delen: HZ of BZ

Timo voetbalt goed,|| want hij scoort elke wedstrijd.

 HZ                                                       HZ      

Hij wordt als eerste gekozen, || omdat hij goed voetbalt.

HZ                                                    BZ

Omdat hij speelt, || word ik niet gekozen.

BZ                                         HZ

Maken

Paragraaf 1.7 les 1

Maak in je leerwerkboek: 1, 2, 4, 8, 9, 12, 15, 17.

Let op! Bepaal bij oefening 2 of je extra oefening nodig hebt.

Zie Magister voor uitleg.

Paragraaf 2.7 les 2

Maak in je leerwerkboek: 3, 4, 5, 7, 9

Vooruitblik

Les 3: 

• Testje
• Werkles
• Vragen stellen

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek deel A
  
• je leesboek
• je schrift
• je iPad (dicht)

Les 3

Planning

• Wat leren voor de toets
• Testje
• Vragen
• Werkmoment
• Vooruitblik

Wat kennen en kunnen

Welke zinsdelen beginnen nooit met een voorzetsel?

1. wg & ng
2. o & lv
3. lv & mv
4. wg & lv

Wat is het voegwoord?
Toen het regende,
ging ik lekker met de auto.

1. toen
2. regende
3. ging
4. auto

Met de start van de lente lopen de jonge lammetjes lekker in de wei.
Vorm van de zin?

1. enkelvoudig
2. samengesteld

In een hoofdzin staan de persoonsvorm en het onderwerp altijd naast elkaar. Er kan niets tussen.

1. waar
2. niet waar

Wat is de volgorde van deze zin?
Ze baalde, omdat haar jas nat was geworden.

1. bz - bz
2. hz - bz
3. bz - hz
4. hz - hz

Wat is het wg in de zin:
Ik vergis met altijd met het ng en wg.

1. vergis
2. ik vergis
3. vergis me
4. vergis me met

Wat zijn voegwoorden die je bij een nevenschikking ziet?

1. omdat, tijdens, toen
2. want, maar, dus

Uit welke zinnen bestaat een nevenschikking?

1. hoofdzinnen en bijzinnen
2. alleen bijzinnen
3. bijzinnen en hoofdzinnen
4. alleen hoofdzinnen

Joost kreeg een nieuwe fiets, maar Piet moest het met een tweedehandsje doen.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Ik houd van drop, dus je kunt me blij maken met kokindjes.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Ik heb al mijn huiswerk gemaakt, hoewel ik gister geen zin had.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Maken

Paragraaf 1.7 les 1

Maak in je leerwerkboek: 1, 2, 4, 8, 9, 12, 15, 17.

Let op! Bepaal bij oefening 2 of je extra oefening nodig hebt.

Zie Magister voor uitleg.

Paragraaf 2.7 les 2

Maak in je leerwerkboek: 3, 4, 5, 7, 9

Lastig? Oefen met Test jezelf 1.7 / 2.7

Vooruitblik

Verder met paragraaf 3.7.

Kennis gebruiken bij herkennen formuleerfout.