§4.1 - Verbranding

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4

Reacties en energie

§4.1 Verbranding

Je leert:

• uitleggen wat een verbrandingsreactie is, wat 3 voorwaarden voor een verbranding zijn, en hoe je een brand kunt doven.
  
  
• uitleggen wat het verschil tussen een volledige en onvolledige verbranding is en welke reactieproducten hierbij ontstaan.
  
  
• de reactievergelijking van een verbrandingsreactie opstellen.

Belangrijke begrippen uit hoofdstuk 3

Om dit hoofdstuk goed te kunnen leren heb je kennis uit hoofdstuk 3 nodig:

- Wat zijn exotherme en endotherme reacties

- Reactievergelijkingen kloppend maken 

herhaling: Ezelsbruggetje voor exotherme reactie

Bij een exotherme reactie komt er energie vrij. 

Je kan ook zeggen er gaat energie UIT.

Het wordt dus vanzelf WARMER.

Als je een EX hebt dan is het ook UIT tussen jullie beide en ben jij weer VRIJ.

EXotherme reactie is dus energie erUIT. 

3 voorwaarden voor verbranding

Om een verbrandingsreactie te laten gebeuren zijn er 3 voorwaarden nodig: BRANDSTOF , ZUURSTOF , TEMPERATUUR

Als er (minimaal) ÉÉN onderdeel wordt weggenomen, dan dooft het vuur. 

In het boek staan enkele voorbeelden benoemd.

Een verbrandingsreactie is altijd een EXOTHERME reactie

Reagentia

Een reagens is een stof waarmee je een unieke andere stof kunt aantonen. Met een reagens kun je dus "bewijzen" dat de andere stof aanwezig is, want daar reageert deze mee.

Op havo-3 niveau moet je 2 reagentia kennen, welke stoffen deze aantonen en wat er gebeurt tijdens de aantoningsreactie (zie volgende slide).

Reagentia

Reagens:	Reageert met:	Wat gebeurt er:
Kalkwater	CO 2 (koolstofdioxide)	De heldere oplossing wordt troebel
Wit kopersulfaat	H 2 O (water)	wordt blauw

Herkennen van een verbranding

Een verbrandingsreactie is makkelijk te herkennen of op te stellen.

Het is altijd een BRANDSTOF die reageert met ZUURSTOF (= O2)

Dit zijn dus ALTIJD de stoffen VOOR de PIJL;

                             Brandstof   +  zuurstof    -->  

oftewel:            Brandstof    +        O2         -->

Brandstof

De brandstof (=stof die verbrand wordt) is telkens anders en kan ook bestaan uit verschillende atoomsoorten.

Je moet op havo-3 niveau weten welke producten ontstaan als er een C-atoom (koolstof), H-atoom (waterstof), O-atoom (zuurstof atoom) en een S-atoom (zwavel) in de brandstof aanwezig is (zie volgende slide).

Brandstof

Bij een verbranding heb je nog 2 belangrijke begrippen:

VOLLEDIGE verbranding                          ONVOLLEDIGE verbranding

Er ontstaan dan andere stoffen tijdens de verbranding.

De stoffen die ontstaan uit C, H, S en O-atomen uit de brandstof bij volledige en onvolledige verbranding moet je uit je hoofd kennen (zie volgende slide).

Stoffen uit C-, H- en S-atomen bij verbranding

Voorbeeld 1

Geef de reactievergelijking van de volledige verbranding van koolstofdisulfide (CS2).

Voorbeeld 2

Geef de reactievergelijking van de volledige verbranding van butaan (C4H10).

Voorbeeld 3

Geef de reactievergelijking van de onvolledige verbranding van kaarsvet (C18H36O2), waarbij onder andere roet ontstaat.

Reactievergelijking zelf opstellen

Je moet een reactievergelijking van een verbrandingsreactie zelf kunnen opstellen. Hiervoor kan je het beste een stappenplan volgen:

1. Schrijf de brandstof voor de pijl

2. Schrijf ook meteen O2 voor de pijl

3. Bekijk welke atomen in de brandstof zitten

4. Schrijf de juiste stoffen die ontstaan uit de atomen van de brandstof ACHTER de pijl.

5. Maak de reactievergelijking kloppend (geleerd in hoofdstuk 3).

Reactievergelijking zelf opstellen

In het boek heb je 3 uitgewerkte voorbeelden hoe je zelf een reactievergelijking opstelt van een verbrandingsreactie op pag 100 en 101.

Bekijk die voorbeelden samen met het stappenplan en probeer die voorbeelden helemaal te begrijpen. Vervolgens oefen je dit met opgaven 9, 10, 11 (en 12).

Weektaak

Lezen §4.1

Maken van de opgaven van 4.1.