Drogredenen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Drogreden

Een drogreden is een reden of redenering die niet klopt, maar wel aannemelijk lijkt. Drogredenen worden vaak in discussies gebruikt, maar ook wel in andere situatie. 

Drogredenen worden ook wel in een debat gebruikt. Het komt sterk over als je in een debat de drogreden van de tegenpartij weet te ontmaskeren. 

Drogredenen

Onjuiste argumenten noemen we drogredenen. Het argument lijkt aannemelijk, maar klopt dus niet.

Bijvoorbeeld: 

Mijn oma rookte elke dag een pakje sigaretten per dag en is 100 geworden, dus roken is helemaal niet slecht voor je’.

Extra:
In dit argument wordt een overhaaste generalisatie gemaakt. Er wordt gesteld dat omdat oma oud is geworden, ondanks het roken van een pakje sigaretten per dag en dat dit voor iedereen zou gelden. Dit is echter niet het geval, waardoor het argument foutief is en dus een drogreden.

Drogredenen

Onjuiste argumenten noemen we drogredenen. Het argument lijkt aannemelijk, maar klopt dus niet.

Bijvoorbeeld: 

Mijn oma rookte elke dag een pakje sigaretten per dag en is 100 geworden, dus roken is helemaal niet slecht voor je’.

Extra:
In dit argument wordt een overhaaste generalisatie gemaakt. Er wordt gesteld dat omdat oma oud is geworden, ondanks het roken van een pakje sigaretten per dag en dat dit voor iedereen zou gelden. Dit is echter niet het geval, waardoor het argument foutief is en dus een drogreden.

Drogredenen

• Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
• Cirkelredenering
• Verkeerde vergelijking
• Overhaaste generalisatie
• Vertekenen van het standpunt

De onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

Er wordt tussen twee zaken een oorzaak-gevolgrelatie gelegd, terwijl die er niet is.

Veel ouderen die op een e-bike rijden hebben een ongeval gehad, dus is het rijden met een e-bike gevaarlijk.

Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

'Sinds de jaren tachtig worden er computers gebruikt in het basisonderwijs. En sinds de jaren tachtig hebben kinderen minder parate kennis. Door het gebruik van computers op school hebben kinderen dus minder parate kennis.'

 De cirkelredenering

Bij een cirkelredenering herhaal je je standpunt, alleen anders geformuleerd.

Ik vind haar niet aardig, want ik mag haar niet.

Cirkelredenering

'Dit kabinet maakt er echt een puinhoop van, want het kabinet doet helemaal niets goed!

De verkeerde vergelijking

Je vergelijkt onterecht twee zaken met elkaar.

Volgens de NS hoeft in de sprinter geen wc te zitten. In een bus zit die toch ook niet.

Verkeerde vergelijking

Er worden twee zaken ten onrechte met elkaarvergeleken (appels en peren vergelijken). 

'Het geschiedenisonderwijs kan beter worden afgeschaft. Wat gebeurd is, is gebeurd. Een versleten jas gooi je toch ook weg!'

De overhaaste generalisatie 

Op grond van een of een enkel voorval wordt er een conclusie getrokken die voor alle gevallen geldt.

Mijn opa dronk elke dag een paar glazen jenever en is 98 jaar geworden, alcohol drinken is dus helemaal niet ongezond. 

Vertekenen van het standpunt

De tegenstander wordt dan een standpunt of argument in de mond gelegd dat hij niet heeft ingenomen. 

Jij bent vóór abortus. Dus jij vindt dat iedereen zonder goede reden een kind mag vermoorden.

Overhaaste generalisatie

'Hardlopen is helemaal niet gezond. Bij de marathon van vorige week is een man in elkaar gezakt en ter plekke overleden aan een hartaanval.'

“Ik ben geen kleptomaan, want ik steel niet.”

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Een spreker of schrijver gebruikt bij een cirkelredenering de bewering als het argument zelf. Vaak geeft de spreker of schrijver een definitie of omschrijving van de bewering in zijn argument, zoals in onderstaand voorbeeld een niet-kleptomaan per definitie niet steelt.

Volgens de NS hoeft in de sprinter geen wc te zitten. In een bus zit die toch ook niet.

1. Drogreden: overhaaste generalisatie
2. Drogreden: verkeerde vergelijking

Iemand die niet vooraf een proefexamen maakt, haalt een slecht resultaat. Jim heeft een onvoldoende, dus hij heeft het proefexamen niet gemaakt.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Een foute conclusie trekken; een verkeerde voorstelling van oorzaak en gevolg.

Werklozen zijn te beroerd om te werken, dat zie je wel aan mijn buurman.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Op basis van te weinig gegevens stelt iemand een algemene regel vast

God bestaat omdat het in de bijbel staat, en wat in de bijbel staat is waar omdat het Gods woord is.

1. Drogreden: overhaaste generalisatie
2. Drogreden: cirkelredenering

Supermarktmedewerkers moeten niet klagen als ze overuren maken, want winkeliers werken ook op koopavonden en zaterdag

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredening
4. generalisatie

er worden dingen met elkaar vergeleken die eigenlijk niet te vergelijken zijn

Drogredenen 2

• Onduiken van de bewijslast
• Verkeerd autoriteitsargument
• Beroep op traditie
• Persoonlijke aanval
• Vals dilemma

Onduiken van bewijslast

Je formuleert je argument zo dat je je tegenstanders ervan weerhoudt het standpunt tegen te spreken.

'Ik ben tegen de doodstraf. Ieder weldenkend mens is daar toch tegen!'

Ontduiken van bewijslast

'Als jij geen tegenargumenten kunt bedenken, dan is het dus waar.'

Verkeerd autoriteitsargument

Je voert iemand op die helemaal geen autoriteit is op het gebied van het onderwerp van de discussie.

Verkeerd autoriteitsargument

'Wij van Wc-eend adviseren Wc-eend'

'Ik weet zeker dat deze maaltijd gezond is, want dat heeft mijn fitnesstrainer gezegd.'

Beroep op traditie

Je geeft een argument dat gebaseerd is op het idee dat iets zo moet blijven omdat het altijd al zo geweest is.

'Waarom zou ik een mobiele telefoon aanschaffen? Vroeger had niemand een mobiele telefoon en de communicatie verliep altijd prima.'

Beroep op traditie

Natuurlijk moeten leerlingen met pen en papier blijven werken, dit is altijd zo geweest.

Persoonlijke aanval

Bij een persoonlijke aanval wordt er niet op de bal, maar op de persoon gespeeld. 

 'Als je tegen Zwarte Piet bent, dan ben je geen echte Nederlander'. 

Dit argument valt iemand aan op zijn mening 

Persoonlijke aanval

Wat weet jij van nu gezondheid, jij weegt zelf 105 kilo!

Vals dilemma

Er wordt gedaan alsof er slechts een keuze is tussen twee mogelijkheden, terwijl er in werkelijkheid veel meer mogelijkheden zijn. 

De wetenschap kan het ontstaan van graancirkels niet goed verklaren, dus graancirkels zijn het werk van aliens.

Vals dilemma

'Als je het niet eens bent met ons plan, dan ben je tegen onze ideologie.

‘Zij kan wel zeggen dat je vals zingt, maar zij kan zelf niet zingen.’

1. Generalisatie
2. Cirkelredenering
3. Persoonlijke aanval

Dat hoef ik niet te bewijzen, dat is gewoon zo!

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Beroep op traditie
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van bewijslast

Epke Zonderland had wereldkampioen rekstok 2018 moeten worden. Louis van Gaal vond dat ook.’

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Verkeerde vergelijking
3. Onjuist oorzaak-gevolgrelatie

Welke drogreden?

1. Verkeerde vergelijking
2. Cirkelredenering
3. Vals dilemma

Ik praat helemaal niet te veel. Geef me één goede reden waarom ik minder zou moeten praten.’

1. Verkeerde vergelijking
2. Ontduiken van bewijslast
3. Cirkelredenering

Als je geen deel uitmaakt van de oplossing, maak je deel uit van het probleem (Eldridge Cleaver)

1. Drogreden: vals dilemma
2. Drogreden: ontduiken van bewijslast
3. Drogreden: verkeerde vergelijking

Dat zij trakteert op haar verjaardag, wil niet zeggen dat ik dat ook doe.’

1. Overhaaste generalisatie
2. Cirkelredenering
3. Beroep op traditie