Psychologie les 6

• maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 2

Verdedigings-mechanismen

Psychologie

Leerjaar 2 - Semester 2 - Les 6

Inhoud van de les

• Terugblik naar vorige week: spanning, stress en burn-out
• Wat zijn de verdedigingsmechanismen ook al weer?
• Hoe kun je als MZ’er het beste reageren op een verdedigingsmechanisme?
  
• Opdracht voor deze week:
  

PERIODEPLANNNG EN TOETSING

Lesweek 1: Crisissituaties​

Lesweek 2: Traumaverwerking ​

Lesweek 3 & 4: Begeleiden bij reacties op een crisissituatie 

Lesweek 5: Burn-out​

Lesweek 6: Verdedigingsmechanismen​ <= vandaag​

Lesweek 7: Omgaan met verwardheid & omgaan met boosheid​ en Omgaan met eigen emoties​

Lesweek 8: Kennistoets lesweek 1 t/m 7 > 

Wat is stress?

5 negatieve effecten van (overmatige) stress:

1.) Nek –en rugklachten

2.) Slechter geheugen

3.) Verhoogde hartslag

4.) Verstoord slaapritme

5.) Slechter immuunsysteem

6.) Gevolgen mentale gezondheid

Slechter immuunsysteem: Bij langdurige stress krijgt ons lichaam geen kans om te herstellen(ontspannen), waardoor we kwetsbaarder worden.

5 positieve effecten van (overmatige) stress:

1.) Het zet je aan tot actie

2.) Het geeft je energie

3.) Het maakt je gemotiveerd

4.) Het maakt je socialer

5.) Het maakt je gelukkig

Slechter immuunsysteem: Bij langdurige stress krijgt ons lichaam geen kans om te herstellen(ontspannen), waardoor we kwetsbaarder worden.

Noem twee lichamelijke symptomen van een burn-out

Noem twee psychische symptomen van een burn-out

Psychisch:

1.) Overmatig piekeren

2.) Niet kunnen ontspannen

3.) Prikkelbaarheid

4.) Somberheid

5.) Huilbuien

6.) Lusteloosheid7.) Angstklachten

8.) Vergeetachtigheid

9.) Slechte concentratie

10.)Schuldgevoelens

De volgende symptomen kun je herkennen:

Lichamelijk:

1.) Extreme vermoeidheid

2.) Slaapproblemen

3.) Hoofdpijn

4.) Maagpijn

5.) Darmklachten

6.) Duizeligheid

Psychisch:

1.) Overmatig piekeren

2.) Niet kunnen ontspannen

3.) Prikkelbaarheid

4.) Somberheid

5.) Huilbuien

6.) Lusteloosheid

7.) Angstklachten

8.) Vergeetachtigheid

9.) Slechte concentratie

10.)Schuldgevoelens

Verdedigingsreacties bij acuut gevaar

1) Vluchten

2) Vechten 

3) Bevriezen

De reactie begint met een hevige angst en stress.

DE DEFINITIE VAN EEN VERDEDIGINGSMECHANISME

‘’Een onbewuste tactiek(gedrag) om de moeilijkheid van een crisissituatie tegen te gaan.’’ 

5 verdedigingsmechanismen

Kennen we ze nog?

1.) Ontkenning

2.) Regressie

3.) Projectie

4.) Rationalisering

5.) Verdringen

Ontkenning

Wanneer iemand in een crisissituatie de realiteit ‘ontkent’. Dit kan gaan over feiten, maar ook over emoties: denk bijvoorbeeld aan zinnen zoals ‘dat heb ik niet gezegd’ of ‘ik heb het niet druk’.

Regressie

Bij een regressie valt men terug in kinderlijk gedrag. Tijdens een crisissituatie kan men bijvoorbeeld stampen met zijn haar voeten of buiten proportioneel in huilen uitbarsten’.

Projectie

Projectie vindt plaats wanneer wij bij een ander iets van onszelf herkennen. Hierdoor reageer je emotioneler op deze crisissituatie dan normaal gesproken. Projectie is het probleem naar iets of iemand anders schuiven.

Rationalisering

Bij rationalisering verklaart men zijn/haar gedrag door dit gedrag te systematiseren. ‘Iedereen reageer op deze manier, dus dan mag ik ook zo reageren’. Hiermee legt men de schuld buiten zichzelf.

 

Verdringen

Wanneer een persoon ‘verdringt’ dan onderdrukt hij/zij stressvolle herinneringen naar het onderbewuste van onze hersenen. Dit heeft als gevolg dat deze wellicht traumatische ervaringen nog steeds een rol spelen in alledaagse situaties, maar dat de oorzaak hiervan niet zichtbaar is

Een student die niet slaagt voor zijn examen, kan zeggen dat het examen of de examinator niet eerlijk was.

1. Rationalisatie
2. Projectie
3. Ontkenning
4. Regressie

Een man die niet in staat is om een innige langdurige relatie met een vrouw op te bouwen, kan zeggen dat alle vrouwen ontrouw zijn.

1. Ontkenning
2. Projectie
3. Rationalisering
4. Regressie

Een werknemer die geld steelt van het bedrijf, kan zeggen dat het concern toch heel groot is en er geen schade van zal ondervinden.

1. Ontkenning
2. Projectie
3. Rationalisatie
4. Verdringing

 Verdedigingsmechanismen en hoe te begeleiden

Stellingen:

• Wat vind jij belangrijker tijdens een crisissituatie: het direct handelen of eerst afstemmen met collega's? Waarom?
• Op welke manier kun je signalen herkennen dat een cliënt richting een crisis gaat? Wat kun je doen om dit te voorkomen?
• Stel dat een cliënt agressief wordt naar andere cliënten. Wat zou jouw eerste stap zijn? Waarom?
• Hoe ga jij om met je eigen stress of emoties tijdens een crisissituatie? Hoe kan dit invloed hebben op de begeleiding van een cliënt?