2.1: Tachtig jaar oorlog + 2.2 Onrust in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Orientatie + 2.2 Onrust in de kerk

Leerdoel 1: Hoe ontstond tussen 1550 en 1650 een Nederlandse staat? 

Leerdoel 2: Hoe leidde kritiek op de rooms-katholieke kerk tot de reformatie?

Leerdoel 3: Hoe leidde de reformatie tot een splitsing in de kerk? 

Onrust in de politiek

16e eeuw, Nederlanden werden geregeerd door Habsburgers   -> keizer Karel V.

Karel V centraliseerde het bestuur -> Nederlanden geregeerd vanuit Brussel, overal zelfde wetten + regels -> tastte de traditionele positie en zelfstandigheid van de steden + Adel aan. 

Karel V fervent katholiek -> Plakkaten -> vervolgen protestanten.

Filips II

1555 Filips II neemt het stokje over en wordt heerser van de Nederlanden en Spanje.

Filips II niet populair in de Nederlanden. 

Filips II zette centralisatie door + nog strenger in vervolging protestanten --> nog meer onrust => Opstand!

Opstand groeit uit tot oorlog

De opstand begon als verzet, maar groeide uit tot een oorlog tussen 2 staten: De Republiek der Zeven Verenigde Nederland vs. Spanje

Republiek was in 1588 ontstaan nadat de opstandelingen in 1581 Filips II als vorst van Nederlanden hadden afgezet.

1648: Vrede, Spanje erkende de Republiek als onafhankelijke staat. 

Erasmus

Desiderius Erasmus

Lof der zotheid

humanist - geleerde die klassieke cultuur bestudeerd en imiteerd.

Kritiek op geestelijken

Filmfragment Maarten Luther

Welke misstanden in de kerk zie je voorbij komen?

Maarten Luther

Duitse Monnik

Niet eens met de manier waarop Paus geld inzamelde (aflaten).

Niet aan priesters om te vertellen hoe je in god moet geloven -> zelf lezen!

Eind maken aan misstanden in kerk.

1517: 95 stellingen! -> begin hervorming/ Reformatie

Wat werd er in vorig fragment laten zien?

Splitsing in de kerk

Luther weigerde zijn woorden terug te nemen -> Karel V verklaart hem vogelvrij.

Sommige Duitse vorsten waren het eens met Luther en beschermden hem. 

Luther maakte een vertaling in het Duits van de bijbel en ging door met het verspreiden van pamfletten

1546: relgieuze oorlog tussen katholieke en protestantse Duitse vorsten -> 1555: Vrede van Ausburg, stichting protestantse kerk

Calvijn

Verschillende protestantse kerken

Belangrijkste: Johannes Calvijn

Predestinatie

Luther: Onderdanen moeten hun vorst gehoorzamen

Calvijn: Uitzonderingen op gehoorzaamheid.

Hoe leidde kritiek op de rooms-katholieke kerk tot de reformatie?

Hoe leidde de reformatie tot een splitsing in de kerk?