2.1 en 2.2 Tachtig jaar oorlog en onrust in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Opstand

Lesdoelen:

- Hoe ontstond tussen circa 1550 en 1650 een Nederlandse staat?

Onrust in de kerk

Einde middeleeuwen: Kritiek op de kerk: - leefwijze van geestelijken paste niet bij hun status.

Geleerden lazen boeken: Conclusie:

- veel ideeën en gebruiken van de kerk hoorden niet bij oorspronkelijke CHr. , maar zijn later bijverzonnen.

Splitsing in de kerk: Protestanten/Katholieken

Onrust in de politiek

NL: onrust door geloof + ontevredenheid over bestuur.

1555 Filips II (volgt vader Karel V op) vorst van NL: kritiek neemt toe.

Edelen: Spaanse koning en raadgevers hebben te veel macht. Bang hun eigen invloed te verliezen.

2.2 Onrust in de kerk

Onrust in de politiek II

Burgers (steden) wilden zelfstandigheid bewaren  - in gevaar door wetten van de koning.

Onrust zo groot - opstand breekt uit!

Doelen

1. Je kunt uitleggen hoe de kritiek op de rooms-katholieke kerkt leidde tot de reformatie. 
2. Je kunt uitleggen hoe die kritiek leidde tot een splitsing in de kerk. 

Erasmus

• Was een beroemde humanist
• Humanisten: bewonderden de cultuur van de klassieke oudheid. Ook hielden zij zich bezig met de studie van de bijbel. 
• Uit bijbelonderzoek blijkt dat de kerk zich niet aan de leefregels van Christus hield.
• Eind 15e eeuw: groeiende kritiek op kerk

Misstanden

• Tijdens de middeleeuwen werd de kerk steeds machtiger en rijker
• Misstanden in de kerk:

1. De paus en bisschoppen leefden in grote rijkdom en bezaten veel macht. 
2. Geestelijken hielden zich niet aan de regels, hadden bijvoorbeeld een vrouw.
3. Aflatenhandel: je kunt je zonden afkopen. 

Reformatie

• 1517: Maarten Luther publiceert 95 kritiekpunten op de kerk: start Hervorming/Reformatie
• Kern: het ware geloof staat in de bijbel, de kerk is overbodig
• 1521: keizer Karel V eist dat hij zijn kritiek intrekt --> uit de kerk gezet na weigering
• Gevolg: godsdienstoorlogen in Duitsland
• 1555: godsdienstvrede van Augsburg
• De vorst bepaalt het geloof
• Stichting van een nieuwe kerk: de protestantse

Calvijn

• De protestant Johannes Calvijn is veel strenger dan Luther:
• Predestinatie: god heeft al van tevoren bepaald of je in de hemel of hel terecht komt
  
• In de Nederlanden is men voornamelijk Calvinistisch 
• De landsheer is echter katholiek...