Disco tekst 31A

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Disco tekst 31A - Vermijd de massa

Seneca Lucilio suo s.d. 

wederkerend voornaamwoord 3de persoon

se lavat - hij wast zich

se lavant - zij wassen zich

secum reputant - zij overleggen met zich(zelf)

Seneca Lucilio suo s.d. 

wederkerend voornaamwoord 3de persoon

vaak ook als subjectsaccusativus - slaat terug op Ond

dicit se oppidum perdidisse : Hij zegt dat hij (zelf) de stad heeft vernietigd.

dicit illum oppidum perdidisse : Hij zegt dat hij (iemand anders) de stad heeft vernietigd.

Seneca Lucilio suo s.d. 

Het bezittelijk voornaamwoord suus (zijn / haar / hun) slaat ook altijd terug op het onderwerp van de zin.

amicos suos perdidit : Hij heeft zijn eigen vrienden te gronde gericht.

amicos eius perdidit : Hij heeft zijn (van iemand anders) vrienden te gronde gericht

dus zin 1: Seneca Lucilio suo s.d. =
Seneca groet ....

r.2 Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba.
- wat is de PV van de hoofdzin?

1. quaeris
2. vitandum sit

r.2 Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba.
- welke soort bijzin zie je hier?

1. bijwoordelijk (met een voegwoord)
2. betrekkelijk
3. vragend

r.2 Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba.
- hoe vertaal je vitandum hier?

1. gerundium acc - 'om te'
2. gerundivum - ND
3. gerundivum - dominant
4. gerundivum - bijv.nw.

r.3 Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere.
- wat zijn de signaalwoorden van vergelijking hier (gramm 30B)?

1. nihil tam
2. tam damnosum
3. aliquo
4. tam quam

r.3 Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere.
- wat is het onderwerp van deze zin?

1. nihil
2. zit in pv 'est'
3. spectaculo
4. damnosum

r.3 Nihil tam damnosum est bonis moribus quam..
noteer je vertaling

r.3 Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere.

Benoem de vorm 'aliquo'

1. nom sg van aliquo
2. dat sg van aliquis (zelfstandig)
3. dat sg van aliqui (bijvoeglijk)
4. ali geeft nadruk, dus er staat gewoon 'quo'

aliqui(s)

ALIQUI(S)

iemand        /          iets

aliqui(s)

ALIQUI(S)

ALIQUI(S)

een of andere, enige

aliqui(s)

ALIQUI(S)

ALIQUI(S)

een of andere, enige

Nota Bene

na si, nisi, 

num of ne

gaat ali- 

niet met 

quisje mee

r.4 Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.
- aliquid; zelfstandig of bijvoeglijk?

1. zelfstandig
2. bijvoeglijk

r.4 Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.
- wat is de PV?

1. spectaculum (est)
2. incidi
3. expectans
4. laxamenti

r.4 Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.
- casu - welke naamval?

1. nom
2. gen
3. dat
4. abl

r.5-6 Contra est! Mane homines leonibus et ursis
obiciuntur, meridie quasi spectatoribus suis.
- obiciuntur - deponens of niet?

1. deponens
2. nope

r.5-6 Contra est! Mane homines leonibus et ursis
obiciuntur, meridie quasi spectatoribus suis.
- spectatoribus suis - hoe te vertalen?

1. de toeschouwers zelf
2. zijn toeschouwers
3. hun toeschouwers
4. de toeschouwers van hen

Seneca Lucilio suo s.d.

Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba. 

Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere. 

Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.

Contra est! Mane homines leonibus et ursis

obiciuntur, meridie quasi spectatoribus suis. 

Seneca Lucilio suo s.d.

Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba. 

Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere. 

Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.

Contra est! Mane homines leonibus et ursis

obiciuntur, meridie quasi spectatoribus suis. 

Seneca groet (zijn) Lucilius.

Seneca Lucilio suo s.d.

Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba. 

Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere. 

Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.

Contra est! Mane homines leonibus et ursis

obiciuntur, meridie quasi spectatoribus suis. 

Seneca groet (zijn) Lucilius.

Je vraagt (van) mij, mijn Lucilius, wat door jou ’t meest vermeden moet worden; de menigte. 

Seneca Lucilio suo s.d.

Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba. 

Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere. 

Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.

Contra est! Mane homines leonibus et ursis

obiciuntur, meridie quasi spectatoribus suis. 

Seneca groet (zijn) Lucilius.

Je vraagt (van) mij, mijn Lucilius, wat door jou ’t meest vermeden moet worden; de menigte. 

Niets is zo schadelijk voor goede gewoontes dan bij (in) een of ander schouwspel (neer)zitten. 

Seneca Lucilio suo s.d.

Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba. 

Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere. 

Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.

Contra est! Mane homines leonibus et ursis

obiciuntur, meridie quasi spectatoribus suis. 

Seneca groet (zijn) Lucilius.

Je vraagt (van) mij, mijn Lucilius, wat door jou ’t meest vermeden moet worden; de menigte. 

Niets is zo schadelijk voor goede gewoontes dan bij (in) een of ander schouwspel (neer)zitten. 

Onlangs kwam ik toevallig bij (in) een middagschouwspel terecht, terwijl ik iets van ontspanning verwachtte.

Seneca Lucilio suo s.d.

Ex me quaeris, mi Lucili, quid tibi maxime vitandum sit; turba. 

Nihil tam damnosum est bonis moribus quam in aliquo spectaculo desidere. 

Nuper casu in meridianum spectaculum incidi exspectans aliquid laxamenti.

Contra est! Mane homines leonibus et ursis

obiciuntur, meridie quasi spectatoribus suis. 

Seneca groet (zijn) Lucilius.

Je vraagt (van) mij, mijn Lucilius, wat door jou ’t meest vermeden moet worden; de menigte. 

Niets is zo schadelijk voor goede gewoontes dan bij (in) een of ander schouwspel (neer)zitten. 

Onlangs kwam ik toevallig bij (in) een middagschouwspel terecht, terwijl ik iets van ontspanning verwachtte.

Het tegendeel is / was [het geval]. ’s Ochtends worden mensen voor de leeuwen en beren gegooid, ‘s middag als het ware voor hun eigen toeschouwers.

aan de slag

Maken LearnBeat 57.1 - A + B

HW Do

vertalen tekst 31A r.7-11

leren woorden 31B rechterrijtje

herhalen woorden les 30

Pugnantes nihil habent, quo tegantur. 

Nec galea, nec scuto se protegere possunt.

Totis corporibus ad ictum expositi sunt.

Nemini parcitur: exitus pugnantium mors est. 

10 Aliquis dicet: ‘Scelesti sunt: alius fur est, alius hominem occidit. Meruerunt, ut moriantur.’ 

Num meruerunt, ut hoc modo moriantur? 

pugnantes - PPA, gesubstantiveerd (i.e. er is een ZNW van gemaakt)

quo - betr.vnw. abl sg (antecedent 'nihil')

tegantur - con in betr.bijz (hier definiërend), passieve vorm hier reflexief vertaald.

galea & scuto - abl.sg. 

Nemini - dat.sg. aanvulling bij parcere. pugnantium - PPA gen.pl., gesubst.

dicet - fut.ind.

moriantur - deponens, con. van doel (na ut)

Pugnantes nihil habent, quo tegantur. 

Nec galea, nec scuto se protegere possunt.

Totis corporibus ad ictum expositi sunt.

Nemini parcitur: exitus pugnantium mors est. 

10 Aliquis dicet: ‘Scelesti sunt: alius fur est, alius hominem occidit. Meruerunt, ut moriantur.’ 

Num meruerunt, ut hoc modo moriantur? 

De strijdenden hebben niets waarmee ze zich kunnen beschermen. 

Noch met een helm, noch met een schild kunnen ze zich beschermen. 

Met hun hele lichaam (lett.: lichamen) zijn ze bloot gesteld aan een slag. 

Niemand wordt gespaard: het einde van / voor de strijdenden is de dood.

10 Iemand zal (misschien) zeggen: ‘Het zijn schurken: de een is een dief, de ander heeft een mens gedood. Ze hebben het verdiend dat ze sterven / om te sterven.’ 

Ze hebben het toch niet verdiend om op deze manier te sterven? 

Si quis pugnantium timet et nolit pugnare, turba exclamat:

‘Occide et verbera eos, qui pugnare nolunt! Quare iste timet?

Quare parum libenter moritur?’

15 Quid plura dicam? Crudelior et inhumanior e spectaculo redii, quia inter homines fui. 

Ideo turba et tibi, Lucili, et cuique vitanda est. Vale.

na si, nisi, num of ne gaat ali- niet met quisje mee > quis = aliquis

occide et verbera - imper sg. 

antecedent van qui (nom.pl) = eos (acc.pl)

dicam - con.praes. dubitativus

crudelior et inumanior - comperativi

vitanda - gerundivum met 'est' = ND ('moeten worden')

Si quis pugnantium timet et nolit pugnare, turba exclamat:

‘Occide et verbera eos, qui pugnare nolunt! Quare iste timet?

Quare parum libenter moritur?’

15 Quid plura dicam? Crudelior et inhumanior e spectaculo redii, quia inter homines fui. 

Ideo turba et tibi, Lucili, et cuique vitanda est. Vale.

Als iemand van de strijdenden bang is en niet wil vechten, roept de menigte: 

‘Dood en ransel hen af die niet willen vechten! Waarom is hij bang? 

Waarom sterft hij te weinig graag / met plezier?’

Wat moet ik nog meer zeggen? Wreder en onmenselijker keerde ik uit het schouwspel terug, omdat ik onder de mensen ben geweest. 

Daarom moet de menigte zowel door jou, Lucilius, als door ieder(een) vermeden worden. Gegroet.