Alle spelling klas 1TH

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

1TH

Spellingsoverzicht 

Interpunctie / leestekens

Een zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt.

Je plaatst een vraagteken achter een vraag.

Na een uitroep kun je een uitroepteken gebruiken.

Een komma gebruik je:

- Bij een opsomming (Meng de komkommer met de sla, de tomaten en de dressing).
- Tussen twee persoonsvormen (Als je klaar bent, gaan we wel).

Interpunctie / leestekens

Als je een woord of een zin tussen aanhalingstekens zet, dan plaats je deze tekens altijd voor en na dat woord of die zin. " en  ' is allebei te gebruiken. 

Je gebruikt aanhalingstekens:
- als je een gesprek precies opschrijft zoals het gezegd wordt:
De coach zei: 'We gaan een nieuwe tactiek toepassen in de wedstrijd.'

- als je een stukje uit een tekst citeert, dat wil zeggen letterlijk overneemt:
'Meedoen is belangrijker dan winnen,' hoort bij de Olympische Spelen. 
- als een woord speciale aandacht verdient:
Hoe spel je 'coach' eigenlijk?

Theorie (meervoud op -s of 's)

Zelfstandige naamwoorden kunnen in het meervoud eindigen 

op -s                                                voetballer - voetballers             etalage - etalages

of -'s                                                 camera - camera's                      kiwi - kiwi's
                                                            foto - foto's                                    paraplu - paraplu's 

Let op de uitspraak! Als er een -s aan vast kan zonder dat de uitspraak verandert, dan gebruik je GEEN apostrof (')

Theorie (meervoud op -en)

Zelfstandige naamwoorden kunnen in het meervoud eindigen op -en

                                   letter erbij         letter weg           letter veranderen
hond-honden      pak-pakken      beer-beren        muis-muizen
paard-paarden    fles-flessen     daad-daden      werf-werven

Theorie (meervoud ZN)

Veel woorden met -ie achteraan, krijgen in het meervoud -ën / -"n.
Hoe kun je weten wat erachter komt?                                   Kijk naar de klemtoon!

Theorie (meervoud ZN)

Veel woorden met -ie achteraan, krijgen in het meervoud -ën / -"n.
Hoe kun je weten wat erachter komt?                                   Kijk naar de klemtoon!

Optie 1:

De klemtoon ligt op de laatste lettergreep --> extra e + puntjes erop.
                                    me-lo-DIE                                --> melodieën

                                   

Theorie (meervoud ZN)

Veel woorden met -ie achteraan, krijgen in het meervoud -ën / -"n.
Hoe kun je weten wat erachter komt?                                   Kijk naar de klemtoon!

Optie 1:

De klemtoon ligt op de laatste lettergreep          --> extra e + puntjes erop.
                                    me-lo-DIE                                         --> melodieën

Optie 2:

De klemtoon ligt niet op de laatste lettergreep --> puntjes op de e.

                                    bac-TE-rie                                        --> bacteriën
                                   

Theorie (meervoud ZN)

Woorden uit het Latijn (-um)
museum - musea - museums
datum - data - datums

Woorden uit het Latijn (-us)
politicus - politici
technicus - technici

Theorie (verkleinwoorden)

Van de meeste zelfstandige naamwoorden kun je een verkleinwoord maken.

Meestal           =              -je of -tje achter het woord.

vakantie - vakantietje  
schaar - schaartje
dans - dansje

Soort woord met voorbeeld

• Woorden met een -m
  

boom

• Woorden met een -ng

koning

• Achteraan -a, -o of -u

opa, auto, paraplu

• Achteraan -y

baby

• Woorden met cijfers of afkorting
  

dvd, A4

Regel met voorbeeld

• -pje
  

boompje

• -kje en de -g laat je weg

koninkje

• extra klinker
  

opaatje, autootje, parapluutje

• -'tje

baby'tje

• -'je of -'tje
  

dvd'tje, A4'tje

Tip van de dag!

Twijfel je over een verkleinwoord?
Neem een voorbeeldwoord in je hoofd met dezelfde laatste letter of klank!

Verkleinwoord van cranberry??
Baby eindigt ook met y en dat wordt baby'tje. 

Dus: cranberry'tje!

Theorie (trappen van vergelijking)

De trappen van vergelijking worden gebruikt om mensen of dingen met elkaar te vergelijken. Hierbij gaat het om het BN.

- Stellende trap: iets of iemand heeft een bepaalde eigenschap.
Huub is leuk / Huub is net zo leuk ALS ik.

- Vergrotende trap: iets of iemand is verschillend.
Hij is leuker DAN ik.

- Overtreffende trap: iets of iemand overtreft iedereen.
Hij is de leukste van de klas.