3.1 Armoede in de 19e eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

3.1 - Armoede in de 19e eeuw

"De overheid moet zorgen voor sociale wetten"

Lesdoelen

Aan einde van les kun je de volgende vragen beantwoorden:

• Welke personen kwamen er in de 19de eeuw in de problemen?
• Hoe reageerde de politiek op de toename van de armen?
• Wat veranderde er in de armenzorg rond 1900?

Mensen in de problemen

• Voor 1870 --> Merendeel werkt en woont op het platteland
• Na 1870 --> Merendeel woont in de stad + werkt in fabrieken (industralisering)

Leefomstandigheden

• Wonen in donkere, vochtige huizen zonder elektriciteit
• Wonen in 1 kamer, soms met meerdere gezinnen in 1 huis
• Hygiëne was heel slecht. Geen riolering en schoon water.
• Eenzijdig eten, vaak aardappelen en brood.

Wat deed de regering hieraan?

• 1854 --> Armenwet = hulp wanneer een arm iemand geen hulp kan krijgen van zijn of haar familie of van de kerk
  
• Later ook ´sociale wetten´ = wetten die gevolgen van armoede, ziekte, ouderdom en werkeloosheid bestrijden

Slechte leefomstandigheden

Daardoor:

• besmettelijke ziektes zoals cholera, tyfus en tuberculose

Armen

werkten vanaf 12 jaar in fabrieken

14 uur per dag

6 dagen in de week

veel ongelukken in de frabrieken maar geen geld voor dokter

Groepen die niet konden werken

zieken, gewonden, alleenstaande, gehandicapten en ouderen 

konden niet werken en werden vaak geholpen door de kerk of andere armen. 

Rijke gaven soms wel eens brood, kleding of geld aan de armen --> liefdadigheid

Wat deed de regering?

Er waren geen sociale wetten (wetten die gevolgen van armoede, ziekte, ouderdom en werkeloosheid bestrijden)

Er was 1 wet: Armenwet (1854) 

Als je geen familie of kerk had die voor je kan zorgen kwam er geld uit het armenfonds. Maar op is op..... 

Socialisten

Confessionelen

Liberalen

Overheidsbemoeienis

Arbeiders

Vooruitstrevend (progressief)

! Gelijkheid !

Geen overheidsbemoeienis

Arbeiders EN fabrikanten

Alles bij het oude (conservatief)

! Geloof !

Geen overheidsbemoeienis

Fabrikanten

Alles bij het oude (conservatief)

! Vrijheid !

Links

Midden/rechts

Rechts

Veranderingen (wel sociale wetten)

• 1874: Kinderwetje van Van Houten: bepaalde dat niemand onder de 12 mocht werken.
• 1901: Leerplicht: Kinderen van 6 tot 12 verplicht naar school
• 1901: Ongevallenwet: Kreeg een kleine uitkering wanneer er een ongeval was op de werkvloer.
• 1901: Woningwet: Woning moest aan bepaalde eisen voldoen.

Andere veranderingen

1.  Betere leefomstandigheden --> verbetering stadsreiniging en riolering --> daarna minder ziektes
2. Vakbonden werden opgericht (samen sta je sterker)
3. Arbeiders demonstreerden ook samen voor de invoering van algemeen kiesrecht. Dat is het recht van alle volwassen burgers om te stemmen bij verkiezingen. 

Leerdoelen

Welke personen kwamen er in de 19de eeuw in de problemen?

Armen, gehandicapten, zieke, alleenstaande

Hoe reageerde de politiek op de toename van de armen?

Diverse wetten: kinderwetje, leerplichtwet, ongevallenwet, woningwet

Wat veranderde er in de armenzorg rond 1900?

Wetten, verzekeringen, liefdadigheid

To do

Maken blz 54 tm 57

Zelf paragraaf 2 doornemen en opdrachten maken op blz 58 en 59