T2B3&4 - Hormonen en zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Geslachtelijke hormonen

Regeling bij een man en vrouw

Vandaag:

- Hormonale regeling bij een man en vrouw

- De ontwikkeling van zygote tot baby en zijn geboorte 

Leerdoelen

2.3.1 Je kunt de rol en werking van hormonen bij de voortplanting van de mens beschrijven.

2.4.1 Je kunt de ontwikkeling van een zygote tot volgroeide baby beschrijven.

2.4.2 Je kunt beschrijven hoe een zygote zich ontwikkelt tot meercellig organisme door differentiatie van stamcellen.

2.4.3 Je kunt de fasen van de geboorte beschrijven
 

Hormonen

Hormonen zijn stoffen die de werking van processen in het lichaam regelen. 

Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren en afgegeven aan het bloed.

Geslachtshormonen

Geslachtshormonen: regelen de werking van de voortplantingsorganen:

• ontstaan van secundaire geslachtskenmerken
• stimuleren de productie van spermacellen
• regelen de menstruatiecyclus

Geslachtshormonen

Man:

• Teelballen maken mannelijke geslachtshormonen (testosteron)
• Concentratie vrij constant

Vrouw:

• Eierstokken maken vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogeen)
• Concentratie verandert  gedurende de menstruatiecyclus

Hypothalamus-hypofyse as

Hypothalamus: stuurt hypofyse aan

Hypofyse:

• voorkwab (adeno)
• achterkwab (neuro = zenuwen)

FSH en LH: regelen productie

geslachtshormonen in teelballen en eierstokken

Binas 89A en C 

hormonen regeling bij de man

testosteron:

•  stimuleert secondaire geslachtskenmerken
  
• stimuleert aanmaak zaadcellen
• regelt concentratie GnRH, FSH en ICSH

Binas 89C

Geslachtshormonen bij de vrouw

GnRH

FSH

LH

Oestrogen

Progesteron

Menstruatiecyclus

Vruchtbare periode

- eicel 12 tot 24 uur in leven om bevrucht te worden

- zaadcel kan ongeveer 3 dagen overleven

Vruchtbaar = 3 dagen voor ovulatie tot 1 a 2 dagen na ovulatie

Maak opdracht 26 en 30 (uit het boek). 

Na 15 minuten bespreken we de opgaven.

Opdracht 26

Opdracht 30

Embryonale 

ontwikkeling

Bevruchte eicel (zygote)

Klievingsdelingen

Embryo

Placenta

Navelstreng

Vruchtwater

Foetus

Zygote

Eerst: klievingsdelingen,

geen plasmagroei

Nadat ze zygote zich deelt, wordt het een embryo genoemd.

Door trilhaarcellen beweegt de embryo richting de baarmoeder.

hCG en positieve terugkoppeling 

Een zygote maakt het hormoon: hCG. De hCG zorgt ervoor dat het gele lichaam niet afsterft,  en daardoor kan het gele lichaam doorgaan met progesteron produceren. Hierdoor zal het baarmoederslijmvlies in stand blijven en komt er geen menstruatie.

Tekst

HCG

zonder HCG                                             met HCG

Hoe groeit een kind in de baarmoeder?

• In de navelstreng zitten 3 bloedvaten. 2 navelstrengslagaders en 1 navelstrengader.

• Via de navelstrengader krijgt het kind zuurstof en voedingsstoffen van de moeder.

• Via de 2 navelstrengslagaders  gaan CO2 en andere afvalstoffen terug naar het bloed van de moeder.

Foetus              vanaf 2 maanden

Alle organen zijn aangelegd. Het embryo heet nu foetus.

Vruchtvliezen en vrucht-

water beschermen de foetus

tegen stoten en uitdroging.

Geboorte

Fasen van de de geboorte:

1. Ontsluiting (weeën en indaling)
2. Uitdrijving (o.i.v. persweeën) 
3. Nageboorte               (placenta & vruchtvliezen & resten navelstreng) 

Stamcellen

• Verschillende typen cellen kunnen ontstaan
• Volwassen stamcellen
• Embryonale stamcellen 
• Stamceldonatie 

Celdifferentiatie

• Cellen hebben een functie 
• Een stamcel kan verschillende type cellen maken -> celdifferentiatie

Celdifferentiatie:

Aan de slag!

Basisstof 3: 27, 29, 32, 33, 34

Basisstof 4: 38, 39, 40, 41, 42, 43