12.3a soorten veranderen 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Let op: SO staat gepland

P3a: maandag 2 oktober 4e uur

Stamboom = overzicht van een familie waarin je de fenotypen van elk persoon voor een bepaalde eigenschap noteert. 

Stamboom: overzicht van een familie  waarin je de fenotypen van elk persoon voor een bepaalde eigenschap noteert. 

Neem nu de afbeelding hiernaast eens in je op. Gun jezelf een minuut de tijd. 

Wat zijn de genotypen van Sem en zijn ouders?

Stamboom: overzicht van een familie  waarin je de fenotypen van elk persoon voor een bepaalde eigenschap noteert. 

Neem nu de afbeelding hiernaast eens in je op. Gun jezelf een minuut de tijd. 

12.3 Soorten veranderen: leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe het leven op aarde kan zijn ontstaan.

Je kunt de verwantschap van soorten afleiden uit een verwantschapsschema.

Je kunt uitleggen hoe soorten kunnen veranderen.

Je kunt beschrijven hoe nieuwe soorten kunnen ontstaan.

Je kunt beschrijven hoe mensen nieuwe planten- en dierenrassen ontwikkelen.

Je kunt uitleggen wat genetische erosie is en wanneer dat optreedt.

Hoelang is er al leven op aarde?

Volgens wetenschappers:

- 4,5 miljard (4.500.000.000) jaar geleden - ontstaan aarde

- 3,5 miljard jaar geleden - eerst organismen (cyanobacteriën)

- 2 miljard jaar geleden - toename zuurstof in de lucht

- 400 miljoen jaar geleden - eerste landbewoners

Zuurstof vormde onder invloed van uv-straling een

ozonlaag. Deze ozonlaag hield schadelijke uv-straling van de zon tegen.

Verwantschapsschema

Gemeenschappelijke voorouder = soort waaruit verschillende organismen zich ontwikkeld hebben. 

Verwante organismen hebben veel overeenkomstige kenmerken, doordat ze een recente gemeenschappelijke voorouder hebben

	Lichaamskenmerken	Voortplanting
Vissen	Kieuwen	Eieren in water
Amfibieën	Longen	Eieren in water
Zoogdieren	Longen, nagels, vacht, warmbloedig	Levendbarend
Reptielen	Longen, schubben	Eieren met leerachtige schaal
Vogels	Longen, warmbloedig	Eieren met kalkschaal

Evolutie

Evolutietheorie = theorie die het veranderen van soorten en het ontstaan van nieuwe soorten verklaart

Darwin stelde vast dat:

• er veel variatie binnen elke soort voorkomt
  
• verschillende soorten veel nakomelingen hebben
  
• niet alle nakomelingen zich voortplanten

Wat?	Lezen 12.3 (blz 105-111). Maken: opdr. 3-5, 7-13
Hoe?	In je werkboek. Je mag fluisterend overleggen. Als je wilt nakijken vraag je aan je docent of je je laptop mag pakken.
Hulp?	Probeer er samen met je buurman/buurvrouw uit te komen. Steek je hand op als het samen niet lukt.
Tijd?	10-15 minuten
Klaar?	Kijk eerst je werk na. Maak dan opdr 14. Lees daarna blz 112 + 113.
Opbrengst	Je hebt je huiswerk af en nagekeken! Goed gedaan!

Afsluiten

• Je kunt beschrijven hoe het leven op aarde kan zijn ontstaan.
• Je kunt de verwantschap van soorten afleiden uit een verwantschapsschema.

Klassikaal bespreken

Wachten met opruimen!

Blijf zitten tot de bel gaat

Vergeet straks je stoel niet aan te schuiven