Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De elf is als dichtvorm ontstaan in de Verenigde Staten. In het Engels taalgebied is de dichtvorm bekend onder de naam "American Cinquain" (poëtische vorm met een patroon van 5 lijnen). In Nederland werd deze dichtvorm voor het eerst gebruikt in de 20ste eeuw (+/- 1987).

Het elfje is vooral populair omdat het een klein gedichtje is. En omdat het “verhaal” van het gedicht moet worden geschreven in 11 woorden. Daardoor moet er goed nagedacht worden over de tekst.

Er zijn weinig Nederlandse dichters die het elfje als een serieuze dichtvorm zien. Nico van den Raad is een dichter die deze dichtvorm wel gebruikt. Hier zijn twee voorbeelden van zijn elfjes:

Elfje:

krokus

kom op

wees niet bang

kom maar te voorschijn

lentebode

Elfje:

sneeuw

wit tapijt

op donkere aarde

nog even niet betreden

ongereptheid

Samengevat:

Een elfje is een gedicht van elf woorden, verdeeld over vijf regels:

 

• De eerste regel heeft één woord, 
• De tweede regel heeft twee woorden,
• De derde regel heeft drie woorden
• De vierde regel heeft vier woorden 
• De vijfde regel heeft weer één woord en bevat meestal een samenvatting van het geheel..

Hoeveel woorden heeft de tweede regel van een elfje?

1. Eén
2. Twee
3. Drie
4. Vier

De vijfde regel heeft weer één woord en bevat meestal een samenvatting van het geheel.

1. Waar
2. Niet waar

In een elfje mag je ook dingen als w8, gwn of u2 gebruiken.

1. Waar
2. Niet waar

Het bedenken van een elfje stimuleert je creatieve denkvermogen.

1. Waar
2. Niet waar

Opdracht:

Maak een elfje voor / over een hobby / familielid:

 

• De eerste regel heeft één woord, 
• De tweede regel heeft twee woorden,
• De derde regel heeft drie woorden
• De vierde regel heeft vier woorden 
• De vijfde regel heeft weer één woord en bevat meestal een samenvatting van het geheel..

Welk tekstverband bevat deze zin?
Hij besloot om vroeg op te staan, omdat hij de zonsopgang wilde zien.

1. Opsomming
2. Reden
3. Tegenstelling

Welk tekstverband bevat deze zin?
De lucht kleurde prachtig rood en oranje. Bovendien was hij ontspannen.

1. Opsomming
2. Reden
3. Tegenstelling

Welk tekstverband bevat deze zin?
In de vroegte waren er veel mensen, maar hij vond toch een rustig plekje.

1. Opsomming
2. Reden
3. Tegenstelling

Welk tekstverband bevat deze zin?
Hij zette zijn stoel neer en pakte zijn boek. Bovendien genoot hij van koffie.

1. Opsomming
2. Reden
3. Tegenstelling

Welk tekstverband bevat deze zin?
Hij las een paar hoofdstukken, want het verhaal was erg spannend.

1. Opsomming
2. Reden
3. Tegenstelling

Welk tekstverband bevat deze zin?
De zon kwam steeds hoger aan de hemel. Echter moest hij vertrekken.

1. Opsomming
2. Reden
3. Tegenstelling