HH CE voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Herhalingsles T2

Voortplanting & seksualiteit

meiose

meiose

mitose

Meiose

Meiose:

• Vorming geslachtscellen
  
• Halvering chromosomen
  
• Nakomelingen nieuw genotype

Mannelijk geslachtsorgaan

Vrouwelijk geslachtsorgaan

Geslachtsorgaan

Primaire en secundaire geslachtskenmerken

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

Meisje: vagina, schaamlippen

Jongen: penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken:

Ontstaan in de puberteit.

schaamhaar, groei geslachtsorganen, meer zweet en talgklieren

- borsten, ronde vormen

- borsthaar, baardhaar, baard in de keel

follikel

• Eicellen zijn al bij de geboorte aanwezig in rust
• Follikels kunnen rijpen in de puberteit
• De eicel zit in de follikel

Rijping follikel (eicel)

1x in de 4 weken

Rijping duur 28 dagen

Eicel (reductiedeling)

Menstruatiecyclus 

Menstruatiecyclus

Menstruatiecyclus

menstruatiecyclus

0

Ontwikkeling ongeboren kind

Na bevruchting in de eileider gaat de bevruchte eicel zich delen.

Na ongeveer 2 weken komt het klompje cellen aan in de baarmoeder.

Daar nestelt het zich in.

Het krijgt nu voedingsstoffen en zuurstof van 

het baarmoederslijmvlies.

Na enige tijd ontwikkelt zich de placenta (= moederkoek) 

en de naveltreng. De embryo krijgt nu voedingsstoffen 

en zuurstof via de placenta.

Ontwikkeling ongeboren kind

namen:

zygote   =>  tot de innesteling

embryo => tot week 12

foetus    => na week 12

Placenta

De placenta bestaat uit bloedvaten van de moeder en bloedvaten van het kind.

HET BLOED MENGT NIET!!!

De bloedvaten liggen naast elkaar en kunnen zo 

1. voedingsstoffen en zuurstof aan het bloed van het kind geven  
   
2. afvalstoffen aan het bloed van de moeder geven.
   

Placenta: zuurstof- en voedingsstoffen uitwisseling 

Navelstreng

• Verbindt embryo met placenta
• Twee navelstrengslagaders van embryo naar placenta (zuurstofarm, afvalstoffen)
• Één navelsrengader van placenta naar embryo (zuurstofrijk, voedingsstoffen)

Vruchtvliezen

• Vliezen die vanaf de placenta om de baby lopen
• Houden het vruchtwater vast

Vruchtwater

• Water om de baby heen, wordt vastgehouden door de vruchtvliezen.
• Beschermt de baby tegen:                      uitdrogen                                                    temperatuurwisselinge                        stoten

Bevalling

bestaat uit de volgende fasen:

• Ontsluiting
  
• Uitdrijving
  
• Nageboorte

Bevalling

De geboorte van een baby gaat in vijf stappen:

indaling

ontsluiting

       breken van de vruchtvliezen

uitdrijving

   nageboorte

Indaling

een paar weken voor de bevalling

• hoofdje  van de foetus zakt naar beneden

Breken van de vruchtvliezen

vruchtwater komt voor een deel naar buiten

Ontsluiting

Bij ontsluiting wordt de baarmoedermond wijder:

De baby kan er dan makkelijker uit.

De ontsluiting ontstaat door ontsluitingsweeën.

Uitdrijving

Bij de uitdrijving wordt de baby uit het lichaam geperst.

Dit past maar net!

Uitdrijving vindt plaats door persweeën.

Weeën

Er zijn 3 soorten weeën:

Ontsluitingsweeën:  veroorzaakt ontsluiting

Persweeën                 : perst de baby eruit

Naweeën                     : perst de nageboorte eruit. Daarnaast                                                         zorgen naweeën ervoor, dat de                                                                       baarmoeder  de normale grootte weer                                                       krijgt

Nageboorte

Na de geboorte zit de placenta nog in de baarmoeder.

De vruchtvliezen en navelstreng zitten hier nog aan vast.

Tijdens de nageboorte komen deze naar buiten.

Nageboorte bestaat dus uit:

placent

Vruchtvliezen

Navelstreng

2.8. Erfelijkheidsonderzoek

Erfelijkheidsonderzoek

De informatie voor de ziekte op één van de twee chromosomen => drager van dat gen

* een ziekte kan worden doorgegeven aan een kind.

Ga voor genetisch advies naar een erfelijkheidsonderzoeker

Waarom genetisch advies

• Erfelijke ziektes opsporen, advies na onderzoek naar erfelijke afwijkingen;
• enkele keren een miskraam

Drager: iemand met de informatie voor een ziekte op één chromosoom maar die zelf niet 

ziek is

Prenataal onderzoek

Onderzoek voor de geboorte

• Echoscopie
• NIPT ( niet invasieven prenatale test)
• Vlokkentest
• Vruchtwaterpunctie

prenataal onderzoek

Echoscopie 10-13 weken

Door middel van geluidsgolven wordt het embryo zichtbaar gemaakt op het scherm.

Alleen abnormale vormen

kunnen worden gesignaleerd

Vlokkentest

Vanaf de 8e week van de zwangerschap.

Cellen van de embryo worden uit de placenta gehaald en onderzocht op afwijkingen. 

Vruchtwaterpunctie

• 16e week v.d. zwangerschap
• Vanuit het vruchtwater worden cellen van het embryo gevangen om te onderzoeken
• Deze onderzoeken (ook vlokkentest) worden niet zomaar gedaan --> kans op een miskraam is hier iets groter (2 op de 1000).
  

NIPT

NIPT

= Niet-invasieve prenatale test

• Bloedtest (van de moeder)
  
• Bevat DNA van de placenta, deze bevat DNA van de baby
• Check chromosomen

nipt test: 11 weken

nipt test: 11 weken