Periode 5 - Les 7

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Periode 5 - Les 7

Diabetes mellitus

Diabetes mellitus

Honingzoete doorstroming

De naam is te danken aan één van de belangrijkste verschijnselen bij diabetes, namelijk de zoete urine. Dit komt door een te hoge concentratie van glucose in het bloed en daardoor ook in de urine.

Diabetes mellitus

• Suikerziekte
• Te veel glucose in het bloed
• Geen of tekort aan insuline in het bloed
• Chronische ziekte
• Ruwweg: tussen 4 en 10 mmol (thermostaat)

DM type I

• Eten en drinken > koolhydraten > glucose
• Bloed > lichaamscellen > brandstof
• Insuline
• Eilandjes van Langerhans in de alvleesklier (betacellen)
• DM type I > hoge concentratie glucose in bloed > nieren > glucose en water > mictie en dorst

 

DM type I 'in beeld'

Meest voorkomende klachten

• Veel plassen;
  
• Droge mond;
  
• Veel drinken;
  
• Wazig zien;
  
• Vermagering;
  
• Moeheid;
  
• Soms huiduitslag, jeuk en slecht genezende wondjes.

Op welke manier kun je het glucosegehalte in het bloed meten?

Antwoord

Met een klein druppeltje bloed uit je vinger kun je meten hoeveel glucose er in je bloed zit. Daarvoor gebruik je een prikpen, teststrips en een bloedglucosemeter. Tot 2019 was meten met de bloedglucosemeter de standaard.

Voor het meten van de glucosewaarden wordt steeds vaker de glucosesensor gebruikt. Het is een goed alternatief voor de vingerprikmethode voor alle typen diabetes. Maar niet iedereen komt in aanmerking voor vergoeding.

Wanneer ga je bloedsuiker meten?

Bij een nuchter bloedsuikergehalte tussen 6,1 en 6,9 mmol ...

1. heb je DM type I
2. heb je DM type II
3. zit je in een voorstadium van diabetes
4. mankeer je niks

Normaalwaarden glucosegehalte in het bloed

Onder de 6,1 mmol = normaal (nuchter)

[Tussen de 6,1 en 6,9 mmol = voorstadium van diabetes. 

 7 mmol en hoger = diabetes.] !Bij twee keer nuchter!

Onder de 7,8 mmol = normaal (niet nuchter)

DM type I en type II

... regelt de bloedsuikerspiegel.

1. Glucose
2. Insuline

Oorzaken DM I

Diabetes type 1 begint met aanleg voor diabetes type 1, ook zonder diabetes in de familie. 

Vervolgens raken de cellen die insuline aanmaken uit evenwicht, waardoor het afweersysteem de cellen aanvalt die insuline maken.

Oorzaken DM II

Niet bekend, maar een verhoogde kans op diabetes type 2 als: 

- het in de familie zit 

- je te zwaar bent (obesitas)

- je weinig beweegt. 

Lang niet iedereen kan voorkomen dat hij diabetes type 2 krijgt. Er zijn ook mensen die altijd gezond leven en toch diabetes type 2 krijgen.

Wat zijn verschillen tussen DM type I en type II?

Verschillen - antwoord

Type I:

Vaak op jonge leeftijd ontdekt

Auto-immuunziekte > afweer tegen bètacellen

Lichaam maakt geen insuline aan

Type II:

Vaak 40+

Onvoldoende werken bètacellen (onvoldoende aanmaak insuline)

Komt vaak door de levensstijl

Diagnose

• Wat denken jullie?

• Bepalen nuchtere glucosewaarde
  
• Een glucose dagcurve, thuis of in de instelling

• Bloedafname: hemoglobine (versuikerd hemoglobine) > gemiddelde waarde van 3 waarden.

Behandeling DM I

• Wat denken jullie?
• Bij diabetes type 1 moet je een paar keer per dag insuline injecteren. Ook moet je een paar keer per dag de bloedsuiker meten, om te weten hoeveel insuline er op dat moment nodig is. 
• Insulinepen
• Insulinepomp > via een naaldje in je buik constant een beetje insuline en rond een maaltijd extra dosering. 

Behandeling DM II

• Wat denken jullie?
• Voedings- en bewegingsadviezen
• Gezond eten > DM en cholesterol
• Medicijnen
• Insuline

Een hypo kan ontstaan doordat je te weinig eet, te veel actieve insuline in je lichaam hebt of te lang een lichamelijke inspanning levert zonder genoeg koolhydraten binnen te krijgen.

1. Waar
2. Niet waar

Bij een hyperglycemie is er een probleem met de glucosehuishouding. Er is een gebrek aan insuline of de aanwezige insuline kan niet effectief werken, waardoor de glucose zich gaat ophopen in het bloed en er een hoge bloedsuikerwaarde ontstaat.

1. Waar
2. Niet waar

Hypo en hyperglycaemie

Wat doe je bij een hyperglycaemie en wat bij een hypoglycaemie?

Welke complicaties ken je bij DM?

Complicaties

• Hart en vaatziekten
• Hypertensie (aantasting bloedvaten)
• Diabetische voet > wonden die moeilijk genezen
• Neuropathie > aantasting zenuwen (tintelingen, op watten lopen)
• Retinopathie > beschadiging netvlies (oogklachten)
• Diabetes nefropathie > verslechtering nierfunctie
• Cerebrale complicaties > hersenaandoeningen (hartinfarct)
• Psychische en sociale problematiek.
  

Wat is een ketoacidose? Ketoacidose is een verzuring van het bloed. De verzuring ontstaat als er te weinig insuline is om de glucose in het bloed om te zetten in brandstof voor het lichaam. Het lichaam gaat dan andere energiebronnen aanspreken, zoals de vetten die in het lichaam zijn opgeslagen.

Vragen?

Volgende week

Proeftoets

Zien jullie het zitten?