- Je kunt beschrijven hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat.
- Je kunt omschrijven wat een mutatie is en je kunt omschrijven hoe kanker ontstaat.
Slide 4 - Tekstslide
Ongeslachtelijke voortplanting
Een deel van het organisme groeit uit tot een nieuw individu
Stekken, knollen, weefselkweek
Groei vindt plaats door mitose (gewone celdeling)
Genotype van ouder is gelijk aan de nakomelingen
Slide 5 - Tekstslide
Geslachtelijke voortplanting
Versmelten van twee geslachtscellen (eicel+zaadcel)
Door meiose bevatten geslachtcellen verschillende allelen
Afhankelijk van toeval
Genotype van ouders is verschillend van de nakomelingen
Variatie in genotype dus!
Slide 6 - Tekstslide
Mutatie
= Een plotselinge verandering van het genotype
Voorbeeld:
Een individu van wie een gemuteerd gen tot
uiting komt in het fenotype = mutant
Slide 7 - Tekstslide
In lichaamscellen
Als een mutatie optreedt in één lichaamscel heeft dit meestal geen gevolgen
Het genotype van alle andere lichaamscellen blijft hetzelfde
Slide 8 - Tekstslide
In geslachtscellen
Kan dit wel grote uitwerking hebben
Als betrokken bij bevruchting
Elke lichaamscel van de nakomeling bevat dan het gemuteerde gen
Slide 9 - Tekstslide
Mutagene invloeden
= Stralingen en chemische stoffen (dus van buitenaf!) die invloed hebben op mutaties
Radioactieve straling
Röntgenstraling
Ultraviolette straling
Chemische stoffen:
Sigarettenrook
Asbest
Slide 10 - Tekstslide
Ontstaan van kanker
Ergens in het lichaam gaat een cel ongeremd delen
Oorzaak: door mutatie veranderen cel eigenschappen (geen stop)
Er ontstaat een gezwel en de bouw van het weefsel wordt verstoord
Slide 11 - Tekstslide
Basisstof 6
evolutie
Slide 12 - Tekstslide
dit is examenstof!
Dit kan tegen geloof in gaan, helaas is dit in Nederland verplichte examenstof!
Slide 13 - Tekstslide
Leerdoelen basisstof 6
-Je kunt omschrijven wanneer organismen tot één soort behoren
-Je kunt beschrijven wat de evolutietheorie inhoudt en hoe geslachtelijke voortplanting, mutatie en natuurlijke selectie bijdragen aan het ontstaan van nieuwe rassen en soorten.
Slide 14 - Tekstslide
Soorten en Rassen
Een organisme kan vruchtbare nakomelingen krijgen met een organisme van dezelfde soort.
Een ras is een variatie binnen de soort, denk aan honden.
Verschillende rassen behoren tot dezelfde soort, en kunnen dus vruchtbare nakomelingen krijgen.
Slide 15 - Tekstslide
Wat is evolutie?
Evolutie is de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderd en/of verdwijnen.
Slide 16 - Tekstslide
Veranderingen in genotypen
Populatie= een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied die zich met elkaar kunnen voortplanten.
Nieuwe genotypen ontstaan(voortplanting & mutaties)
Diversiteit in een populatie
Slide 17 - Tekstslide
Natuurlijke selectie
Proces dat leidt tot het overleven van een organisme dat zich vergeleken met soortgenoten het best heeft aangepast aan de omgeving.
Slide 18 - Tekstslide
survival of the fittest:
niet de sterkste overleeft maar de best aangepaste