BS 3.6: Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

BS 3.6: Evolutie

Planning

1. Terugblik basisstof 3.5
2. Leerdoelen
3. Uitleg basisstof 3.6
4. Opdrachten maken
5. Wat hebben we geleerd?

Terugblik BS 3.5

• Wat gebeurt er bij ongeslachtelijke voortplanting?
• Wat gebeurt er bij geslachtelijke voortplanting?
• Wat is een mutatie?
• Wat is het gevolg van een mutatie in lichaamscellen en geslachtscellen?
• Wat zijn mutagene factoren? Noem voorbeelden!
• Hoe verloopt het ontstaan van kanker?

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wanneer organismen tot één soort behoren
• Je kunt beschrijven wat de evolutietheorie inhoudt 
• Je kunt beschrijven hoe geslachtelijke voortplanting, mutatie en natuurlijke selectie bijdragen aan het ontstaan van nieuwe rassen en soorten

Evolutie

= de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen

Gaat uit van:

• Veranderingen in genotypen
• Natuurlijke selectie
• Ontstaan van nieuwe soorten

 

Verandering in genotype

Genotypen: de informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organismen

• Bij geslachtelijke voortplanting ontstaan steeds nieuwe genotypen
  
• Door mutaties ontstaan steeds andere genotypen
  

Op welke manier kunnen in een populatie andere genotypen ontstaan?

1. Door aanpassing van de fenotypen
2. Door geslachtelijke voortplanting
3. Door verandering van het milieu
4. Door ongeslachtelijke voortplanting

Natuurlijke selectie

Individuen met bepaalde gunstige eigenschappen krijgen meer nakomelingen dan individuen zonder deze erfelijke eigenschappen

• Betere aanpassing --> grotere overlevingskans
  
• Gunstig genotype--> veel nakomelingen
  

Wanneer evolutie?

Een soort evolueert als er door natuurlijke selectie een mutant blijft voortbestaan en de oorspronkelijke vorm uitsterft

• Bijvoorbeeld vachtkleur --> schutkleur
  

Soorten en rassen

• Soort: organismen behoren tot één soort als ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
• Ras: een groep organismen binnen één soort die door bepaalde erfelijke eigenschappen verschilt van de rest van de soort

Verschillende rassen

Nieuwe soort

Een nieuwe soort kan ontstaan als individuen die oorspronkelijk tot dezelfde populatie behoorden zich niet meer met elkaar voortplanten.

• Geïsoleerd raken
  

Opdrachten maken

Basisstof 3.6: opdrachten 1, 2, 5, 6 en 7

Wat hebben we geleerd?

• Wat is evolutie?
• Wanneer ontstaan nieuwe genotypen?
• Wat is natuurlijke selectie? Noem voorbeeld.
• Wat is de invloed van isolatie op het ontstaan van nieuwe soorten?