Lijdende en bedrijvende vorm

• Nederlands
• Basisschool
• Groep 8

De vorige keer

Hebben we het gehad over:

Nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden.

Waarbij nevenschikkende zinnen bestaan uit twee hoofdzinnen.

En onderschikkende zinnen bestaan uit een hoofdzin + een bijzin.

Wat valt je op?

De jongen drinkt een blikje cola.

Een blikje cola wordt door de jongen gedronken.

Leerdoel

Aan het eind van deze les:

•  kan je benoemen of een zin in de bedrijvende of lijdende vorm staat.
• plus:  je kunt een zin omzetten van een bedrijvende vorm naar een lijdende vorm.

Waarom leer je dit?

Als je leert hoe je zinnen in de bedrijvende vorm schrijft, worden je teksten en berichten beter leesbaar.

(+ dit komt terug op de toets)

Wat is het verschil?

1. De jongen drinkt een blikje cola.

2. Een blikje cola wordt door de jongen gedronken.

Zin 1 = bedrijvende vorm

Zin 2 = lijdende vorm

Wat is het verschil?

1. De jongen drinkt een blikje cola.

2. Een blikje cola wordt door de jongen gedronken.

Zin 1 = bedrijvende vorm,

Het onderwerp (de jongen) doet iets.

Zin 2 = lijdende vorm

Met het onderwerp (een blikje cola) wordt iets gedaan.

Lijdende vorm = altijd worden of zijn

Zinnen in de lijdende vorm gebruiken altijd een variant van worden of zijn in de zin.

Zin 1: Het gerecht wordt door de ober geserveerd.

Zin 2: De schoenen worden door Jasmijn gekocht.

Zin 3: De vakantie is door jouw verpest.

De zinnen bedrijvend maken

Lijdende zin: Het gerecht wordt door de ober geserveerd.

Bedrijvende zin: 

Wie?

De zinnen bedrijvend maken

Lijdende zin: Het gerecht wordt door de ober geserveerd.

Bedrijvende zin: De ober serveert het gerecht.

De zinnen bedrijvend maken

Lijdende zin: De schoenen worden door Jasmijn gekocht.

Bedrijvende zin: 

Wie?

De zinnen bedrijvend maken

Lijdende zin: De schoenen worden door Jasmijn gekocht.

Bedrijvende zin: Jasmijn koopt de schoenen.

De zinnen bedrijvend maken

Lijdende zin: De vakantie is door jouw verpest.

Bedrijvende zin: 

Wie?

De zinnen bedrijvend maken

Lijdende zin: De vakantie is door jouw verpest

Bedrijvende zin: Jij hebt de vakantie verpest.

Waarom is deze zin anders?

Lijdende zin: De vakantie is door jouw verpest.

Foute bedrijvende zin: Jij verpest de vakantie.

Goede bedrijvende zin: Jij hebt de vakantie verpest.

Waarom?

Waarom is deze zin anders?

Lijdende zin: De vakantie is door jouw verpest.

Foute bedrijvende zin: Jij verpest de vakantie.

Goede bedrijvende zin: Jij hebt de vakantie verpest.

Dat komt omdat de lijdende zin in de voltooide tijd staat. Dan moet je de bedrijvende zin ook in de voltooide tijd laten.

Overzicht 

(staat ook in je boek)

Opdrachten maken

Wat: Opdracht 5, 6 en 7 uit het lesboek, bladzijde 114 en 115.

Hoe:  Alleen en in stilte uitwerken in je schrift

Hulp: Vinger opsteken en ik kom langs

Tijd: 15 min

Uitkomst: Je hebt geoefend met lijdende en bedrijvende zinnen

Klaar: Steek je vinger op en je krijgt een nakijkblad

Opdracht 5

1 lijdende vorm

2 bedrijvende vorm

3 bedrijvende vorm

4 lijdende vorm

5 lijdende vorm

6 bedrijvende vorm

7 lijdende vorm

8 lijdende vorm

Opdracht 6

1 In de laatste minuut maakte een invaller het winnende doelpunt.

2 Onze werkstukken zijn nog niet beoordeeld door de docent handvaardigheid.

Opdracht 7

1 bedrijvend, vtt

Pas geleden zijn door onze buren zonnepanelen op hun dak aangelegd.

2 lijdend, ovt

Over de hele wereld volgde men de verkiezingen in dat land.

3 bedrijvend, vvt

Na een langdurig proces was de verdachte uiteindelijk door de rechter veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijftien jaar.

4 lijdend, vtt

Men heeft de beelden van die mislukte raketlancering inmiddels meer dan een miljoen keer bekeken.

5 lijdend, vvt

De politie had harde afspraken gemaakt met die hangjongeren om verdere overlast te voorkomen.

6 bedrijvend, ott

Over een uur worden door de politie op een persconferentie de voorlopige resultaten van het onderzoek bekendgemaakt.

7 bedrijvend, ovt

Tijdens hun staatsbezoek aan dat land werd door de koning en koningin een krans gelegd bij een monument voor oorlogsslachtoffers.

8 lijdend, ott

 Voor volgende week voorspellen de weerkundigen zeer wisselvallig weer met zware buien.

Een taart wordt door mij gebakken.

1. BEDRIJVENDE VORM
2. LIJDENDE VORM

Ik geef mijn moeder bloemen.

1. BEDRIJVENDE VORM
2. LIJDENDE VORM

De kat vangt een muis.

1. BEDRIJVENDE VORM
2. LIJDENDE VORM

De boom wordt door mij nagetekend.

1. BEDRIJVENDE VORM
2. LIJDENDE VORM

Ik steek een kaars aan.

1. BEDRIJVENDE VORM
2. LIJDENDE VORM

Ik snap het verschil tussen een bedrijvende zin en een lijdende zin?

1. Ja
2. Nee, ik zou graag nog extra uitleg willen