2. De Nederlandse Opstand (deel 2) ElzM

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Ontstaan van Nederland!

Les 4

Deze les

• Terugblikken op de vorige les
• Inhoud van de paragraaf bespreken
• Zelfstandig werken 

Aan het einde van deze les:

Aan het einde van de les kun je...

• ... Uitleggen hoe de Nederlandse gewesten afstand namen van de Spaanse koning
• ... Uitleggen waarom er vrede kwam in 1648 
• ... Uitleggen hoe de Republiek na de oorlog bestuurd werd
• ... Uitleggen welke verschillen er zaten tussen de gewesten

Waarom was de overwinning van de Geuzen op Den Briel belangrijk voor de Opstandelingen?

Willem van Oranje kwam terug uit Duitsland en ging in Delft wonen. Waarom kwam hij terug?

Tussen welke twee jaartallen speelt de Nederlandse opstand zich af?

1. 1400-1600
2. 1500-1600
3. 1500-1700
4. 1400-1700

In welke twee tijdvakken speelt de Nederlandse Opstand / Tachtigjarige oorlog zich af?

1. Tijd van steden en staten en ontdekkers en hervormers
2. Tijd van ontdekkers en hervormers en regenten en vorsten
3. Tijd van ontdekkers en hervormes
4. Tijd van regenten en vorsten

Even herhalen. Stelling: Door de herovering van Den Briel en op de Spanjaarden, kregen steeds meer opstandelingen het vertrouwen dat de oorlog gewonnen kon worden

1. Waar
2. Niet waar

Gewesten

• Nederland bestond uit gewesten, een soort provincies. Belangrijke gewesten in de Opstand waren;  Zeeland, Holland, Utrecht, Gelderland, Friesland, Groningen en Overijssel (wat samen met Drenthe was)
  
• Deze 7 gewesten besloten in 1581 tot een van de belangrijkste gebeurtenissen van de Opstand 

Nederland onafhankelijk

• 1581 was een belangrijk jaar voor Nederland.
• De bestuurders van de zeven Nederlandse gewesten besloten om niet meer naar de koning van Spanje te luisteren.
• Ze schreven de Acte van Verlatinghe en daarmee verlieten ze de Spaanse koning

Nederland onafhankelijk

• De gewesten besloten om zelf te gaan regeren, zonder koning. 
• Nederland werd een republiek: een land zonder koning. 
• Nederland was toen het enige land zonder koning en heette de Republiek der Zeven Verenigde Nederland, ook wel de Republiek genoemd.

Vrede in 1648

• Spanje had naast Nederland nog oorlogen met andere landen. 
• De oorlogen kostte Spanje enorm veel geld en Spanje was arm geworden.
• Omdat ze geen geld meer hadden om oorlog te voeren, leek het ze beter om vrede te sluiten
• Noord-Brabant en Limburg hadden zich ondertussen ook aangesloten bij de Republiek

Neem de cijfers van de afbeelding over en schrijf op welk gewest erbij hoort.

Het bestuur van de Republiek

• De steden en de gewesten hadden hun eigen regels, die door rijke belangrijke burgers werden gemaakt. 
• We noemen dit een burgerlijk bestuur: burgers besturen zelf. 
• De burgers in het bestuur noemen we regenten 
• De eigen regels zorgden voor verschillen tussen gewesten

Staten-Generaal

• De gewesten kwamen samen in de Staten-Generaal. Dit was een vergadering waar dingen besproken werden die voor alle gewesten belangrijk waren
• Daar werd ook besloten wie aanvoerder (stadhouder) werd van het gezamenlijke leger 
• Vaak was dat iemand uit familie van Willem van Oranje. In 1585 werd Maurits, zoon van Willem, de eerste stadhouder

Wat was ook alweer de functie van een stadhouder toen Nederland onder Spanje viel?

1. Legeraanvoerder
2. Prins zijn
3. Plaatsvervanger van de koning in dat gebied
4. Een soort burgemeester

Wat was de functie van een stadhouder in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden?

1. Legeraanvoerder
2. Prins zijn
3. Plaatsvervanger van de koning in dat gebied
4. Een soort burgemeester

Aan de slag:

• Ga aan het werk met de opdrachten van paragraaf 2
• Deze opdrachten moeten voor de volgende les af zijn