De InternetHelden x LessonUp Mastertrix

• Mediawijsheid
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 1

Mijn leerlingen hebben dit niet nodig, die zijn al heel mediawijs

Mijn leerlingen zijn online heel handig, maar mediawijs zijn ze niet

Wat heb ik ze te leren? Ik weet zelf veel minder over sociale media...

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Val niet voor vals

• Ziet de site er even professioneel uit als andere websites die je kent en vertrouwt, met het gebruikelijke logo van het product of het bedrijf, en met tekst zonder spelfouten? 

• Stemt de URL van de site overeen met de naam van het product of het bedrijf dat je zoekt?

• Staan er spelfouten in? Soms is er nét een lettertje verschil.

• Zijn er spamachtige pop-ups? 

• Begint de URL met ‘https’ en zie je een hangslotje? Zo ja, dan betekent dit dat de verbinding veilig is.

Les 1 

Bijt niet in de phishinghaak

Checklist 1

Bespreek de technieken om te controleren of iets vals is of niet. Maak eventueel een hand-out van de checklist.

NEP

ECHT

Val niet voor vals

Dit is een digitale variant van de opdracht in het docentenmateriaal. De leerlingen kunnen m.b.v. hun devices de middelste afbeelding bekijken en slepen naar 'Echt' of 'Nep'. Er kan ook gekozen worden om als docent zelf de afbeelding te verslepen. Hiervoor moet (tijdens het presenteren van deze les) de optie 'Devices in de klas', onderaan het scherm worden uitgezet door het vinkje weg te halen.

Bespreek na de opdracht de voorbeelden klassikaal. Verwijs daarbij naar de manieren om te checken of iets misschien vals is. Was je verrast door de antwoorden?

Mogelijk antwoord:

Waarschijnlijk echt. Er is een veilige verbinding (https) en er worden geen privézaken van je gevraagd. Wel kun je nog even checken of deze webwinkel echt bestaat. Zoek bijvoorbeeld reviews erover.

NEP

ECHT

Val niet voor vals

Dit is een digitale variant van de opdracht in het docentenmateriaal. De leerlingen kunnen m.b.v. hun devices de middelste afbeelding bekijken en slepen naar 'Echt' of 'Nep'. Er kan ook gekozen worden om als docent zelf de afbeelding te verslepen. Hiervoor moet (tijdens het presenteren van deze les) de optie 'Devices in de klas', onderaan het scherm worden uitgezet door het vinkje weg te halen.

Bespreek na de opdracht de voorbeelden klassikaal. Verwijs daarbij naar de manieren om te checken of iets misschien vals is. Was je verrast door de antwoorden?

Mogelijk antwoord:

Nep. Zielig gedoe over arme leraren, een aanbod dat 'te mooi is om waar te zijn' (1 miljoen euro beloning), en 'speciaal voor jou'. Bovendien wordt gevraagd om je bankgegevens te mailen, wat je natuurlijk nooit moet doen.

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Met aardig doen kom je verder

Het plegen van smaad, terwijl je weet dat het niet waar is. 

Laster

Beledigen

Smaad

Elke opzettelijke belediging, die geen smaad of laster is, in

het openbaar. 

Opzettelijk iemand beschadigen door hem of haar ergens van te

beschuldigen in het openbaar

Klassikale les

Grappig doen of 

over de grens?

Leg kort uit wat andere strafbare uitingen zijn die de vrijheid van meningsuiting beperken:

• Smaad (art. 261 Wetboek van Strafrecht): opzettelijk iemand beschadigen door hem of haar ergens van te beschuldigen in het openbaar.
• Laster (art. 262 Wetboek van Strafrecht): het plegen van smaad, terwijl je weet dat het niet waar is.
• Belediging (art. 266 Wetboek van Strafrecht): elke opzettelijke belediging, die geen smaad of laster is, in het openbaar.

Omdat niet direct duidelijk is waar bijvoorbeeld de vrijheid van meningsuiting ophoudt en er sprake is van haatzaaien, zijn er rechtszaken nodig om hierover duidelijkheid te krijgen. De rechter spreekt zich dan uit

over de vraag of wat er gebeurde strafbaar was of niet. Een bekend voorbeeld hiervan is de rechtszaak

tegen Geert Wilders. Sommigen vinden dat bijvoorbeeld zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak onder

haatzaaien valt, terwijl anderen vinden dat dit onder de vrijheid van meningsuiting valt. De rechter moet, bij

vervolging, oordelen wat wel en wat niet mag.

Maar los van wat de wet zegt, of wat de rechter erover oordeelt, kunnen wij zelf ook een mening hebben over hoe mensen zich online gedragen. Of we het gepast vinden, of ‘net op het randje’, of onwenselijk, of echt over de grens. Sterker nog: we hebben een eigen verantwoordelijkheid. 

Dit is prima

Dit kan 

écht niet 

Dit is op 

het randje

Met aardig doen kom je verder

Sjoerd, die je kent van je sportclub, post op zijn account een foto waarin onze minister-president met een lang mes in zijn handen staat om een man met een baard in een oranje jurk te onthoofden. Het heeft te maken met iets wat de minister-president gezegd heeft in het nieuws.

Ook digitaal doen we normaal!

Welke gedragsregels willen wij als klas 

hebben voor tijdens de online videolessen?

Vertel over de school in Groningen waar ze leerlingen nieuwe gedragsregels hebben gekregen voor online les. Die heet: Ook digitaal doen we normaal. 

Hebben wij als klas ook zoiets nodig? 

Welke regels zouden daar in moeten staan? Kom samen tot een aantal regels en kies daar de belangrijkste uit waar iedereen het over eens is dat die nodig zijn.

NB: als dit een klas is die goed werkt en waar onderling een goede sfeer is, benoem dat dan ook: complimenteer ze (nog een keer) voor hun goede werkhouding en dat de sfeer fijn is. Benadruk dat ze altijd bij u terecht kunnen als er online iets gebeurt waar ze over zouden willen praten.

Tip: Doe ook de lessen uit Thema 4: Blijf er niet mee zitten

Achtergrond voor de docent: het voorbeeld van de gedragsregels van de school in Groningen staat hier https://winklerprins.nl/ook-digitaal-doen-we-normaal/

En zie ook dit voorbeeld ter inspiratie: https://www.socialmediaimpact.nl/wp-content/uploads/2020/04/Poster-Afspraken-tijdens-de-online-les.pdf

Ik heb zin om deze lessen te gaan geven

Leuke lessen, maar voel me nog niet zeker genoeg om ze te geven

De lessen spreken me niet aan