Periode 2 - Les 4 - Pathologie bloedvaten

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

AFP

Pathologie van de bloedvaten

Deze les

Terugblik

Meerkeuzevragen

Je leert 

• het verschil tussen atherosclerose en arteriosclerose
• wat trombose is
• hoe een embolie ontstaat
• alles over spataders

Wanneer wordt de bovendruk van de bloeddruk gemeten?

1. Tijdens de diastole van het hart
2. Tijdens de systole van het hart

Wanneer een cliënt in shock is dan is de bloeddruk ..

1. te hoog
2. te laag

Wat zijn trombocyten

1. Bloedplaatjes
2. Witte bloedcellen
3. Rode bloedcellen
4. Bloedplasma

Waar in het lichaam worden stollingsfactoren aangemaakt?

1. Rode beenmerg
2. Milt
3. Nieren
4. Lever

Het bloed in een kransslagader wordt vergeleken met dat in een kransader, wat betreft het glucosegehalte en de stroomrichting.

In welk bloedvat bevindt zich bloed met het hoogste glucosegehalte? In welke richting stroomt dit bloed?
Dit bloed bevindt zich in een

1. kransader en stroomt naar de hartspier toe.
2. kransslagader en stroomt van de hartspier weg.
3. kransader en stroomt van de hartspier weg.
4. kransslagader en stroomt naar de hartspier toe

Telkens als mevrouw Anders opstaat wordt het zwart voor haar ogen en voelt ze zich duizelig.
Waarschijnlijk heeft mevrouw Anders last van ...

1. Hypertensie
2. Hypotensie

Antwoord B

Hypotensie

Symptomen:

• duizeligheid
• licht worden in het hoofd
•  syncope (flauwvallen) 

Lage bloeddruk komt in de bevolking veel minder voor dan hoge bloeddruk. Over het algemeen is een lage bloeddruk gezond, de hoogte van de bloeddruk verschilt namelijk van persoon tot persoon. 

Vrouwen en slanke mensen hebben vaak een lagere bloeddruk. Lage bloeddruk wordt pas een probleem als mensen klachten krijgen van de lage bloeddruk. De bloeddruk is dan te laag, we noemen dit hypotensie. Voorbeelden van klachten van hypotensie zijn:

• duizeligheid, 
• licht worden in het hoofd en
•  flauwvallen. 

Klachten treden meestal op tijdens of enkele minuten na het opstaan uit de stoel of van bed.

Dit laatste noemen we daarom orthostatische hypotensie. Orthostatisch komt van het Griekse woord orthostasis, dat “rechtop staan” betekent. 

Een bijzonder geval van (acute en tijdelijke) te lage bloeddruk is flauwvallen (dit wordt ook wel syncope genoemd). Meestal is dit een onschuldige aandoening, maar het kan soms ook komen doorhartziekten. Hypotensie kan ook een uiting zijn van een (ernstige) ziekte.

Risicofactoren

Er zijn verschillende oorzaken voor het krijgen van hypotensie.

• Bloeddrukverlagende medicijnen

Het gebruik van bloeddrukverlagende medicijnen is de meest voorkomende oorzaak van een (te) lage bloeddruk. Vooral bij ouderen en bij het gebruik van een combinatie van meerdere medicijnen, kan de bloeddruk te laag worden.

• Uitdroging

Een te lage bloeddruk kan ook veroorzaakt worden door uitdroging (soms in combinatie met het gebruik van bloeddrukverlagende medicatie). Uitdroging kan bijvoorbeeld ontstaan door overmatig vochtverlies bijvoorbeeld door veel zweten bij koorts, diarree en/of braken.

• Zenuw- of hormoonproblemen

Zeldzame oorzaken van een te lage bloeddruk zijn hormoonafwijkingen (bijvoorbeeld te lage hoeveelheid Cortisol bij de ziekte van Addison) en een verstoorde bloeddrukregulatie ten gevolge van zenuwschade (bijvoorbeeld bij lang bestaande suikerziekte of bij de ziekte van Parkinson).

• Ernstige ziekte

Een acute daling van de bloeddruk kan voorkomen bij verschillende spoedsituaties. Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van ernstig bloedverlies, dan kan de bloeddruk dalen doordat er te weinig bloed in de bloedvaten zit. Daarnaast kan een plotselinge bloeddrukverlaging ontstaan bij ernstige infecties (bloedvergiftiging),bij ernstige allergische reacties of bij hartproblemen (bijvoorbeeld een groot hartinfarct of ritmestoornissen).

Waar moet je als verzorgende extra op letten bij mevrouw Anders?

1. Bloeddruk en pols meten voordat mevrouw opstaat
2. Mevrouw sneller laten opstaan zodat de bloeddruk geen kans krijgt om te dalen.
3. Instructie geven tot langzaam opstaan en valpreventie door o.a. ondersteunen

Antwoord C

Hypotensie

Hypertensie

Antihypertensiva

Uitdroging

Sepsis

Roken

Obesitas

Weinig bewegen

Veel zout eten

Alcohol

Bij welke van onderstaande metingen is er sprake van hypertensie?

1. 120/80 mmHg
2. 135/68 mmHg
3. 106/65 mmHg
4. 145/95 mmHg

Antwoord D

Hypertensie/Hypotensie

Hypertensie/Hoge bloeddruk:

• Te hoge druk op de bloedvaten, het hart klopt te krachtig
• Vergrote kans op hart- en vaatziekten (beschadigd de wanden van de slagaders --> meer kans op slagaderverkalking)

Hypotensie/Lage bloeddruk:

• hoofdpijn, duizeligheid
• delen van het lichaam krijgen te weinig bloed -> zuurstof

Hypertensie

Symptomen:

- Duizeligheid

- Hoofdpijn

- Rusteloosheid

- Kortademigheid

- Problemen met zien

- Pijn op de borst

- Verwarring

- Oorsuizen

- Tintelingen in handen en voeten

- Hartkloppingen

- (Spontane) neusbloeding

- Vermoeidheid

- Misselijkheid en braken

• Gedurende langere tijd boven 140/90
• Klachten ontstaan meestal geleidelijk
• Cliënt merkt er in eerste instantie niets van vaak per toeval ontdekt
• gevolg hoge bloeddruk:
• Grotere kans op hart- en vaatziekten (oa beroerte, vasculaire dementie).
• Oogproblemen

Hypertensie op lange termijn

Wanden van de bloedvaten beschadigen > minder flexibel zijn > arteriosclerose 

Gevolg:

• Bloeddruk stijgt nog meer
• Plaques (atherosclerose)

 

Op lange termijn is een hoge bloeddruk schadelijk voor het lichaam en is het een

risicofactor op hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct of een beroerte. 

Op termijn kunnen de wanden van de bloedvaten beschadigd raken en ook minder flexibel zijn -> arteriosclerose. 

Dit begint vaak in de kleinere vaatjes van het lichaam. 

Ook nierziekten en netvliesbeschadiging kunnen ontstaan door een hoge bloeddruk. 

Vragen?

Slagaderverkalking

Arteriosclerose

Atherosclerose

Atherosclerose

Vorm van arteriosclerose waarbij vetachtige stoffen zich hechten aan de binnenwand van slagaders. Deze worden nauwer, minder elastisch en er gaat minder bloed naar de weefsels.

Arteriosclerose

Het aantal elastische vezels in de vaatwand neemt af door degeneratie, bijvoorbeeld ouderdom. 

Vaten worden stug, tensie stijgt.

Cardiovasculaire risicofactoren

Cardiovasculaire risicofactoren

Oorzaken slagaderverkalking

Hoge bloeddruk 

Roken > negatieve invloed op de kwaliteit van de slagaders

Hoog cholesterol

Diabetes (suikerziekte)

Overgewicht

Langdurige stress

Je leeftijd en geslacht zijn ook van invloed. Ook komt in sommige families slagaderverkalking relatief vaak voor en speelt familiaire aanleg een rol.

Bij welk cardiovasculair ziektebeeld ontstaan er plaques?

1. arteriosclerose
2. atherosclerose

Wanneer de wand van slagaders verharden en stijver worden spreken we van:

1. Arteriosclerose
2. Atherosclerose

Pathologie bloedvaten

- Arteriosclerose

- Atherosclerose

- Trombose

- Embolie

- Spataderen

Trombose 

1. In bloedvat ontstaat een stolsel (trombus)
2. Bloedvat is steeds minder doorgankelijk
   
3. Bloeddoorstroming is geblokkeerd (trombose)

Embolie

Een embolus kan een embolie veroorzaken (bloed, lucht, vet)

Stolsel dat is losgeraakt en met de bloedsomloop naar een andere locatie stroomt

Daar veroorzaakt het een afsluiting van een bloedvat.

Trombose

Arteriële trombose

Veneuze trombose

Pathologie bloedvaten

- Arteriosclerose

- Atherosclerose

- Trombose

- Embolie

- Spataderen

Insufficiëntie

Tekortschieten/onvoldoende

Insufficiëntie van een bloedvat > onvoldoende doorstroming door een bloedvat

Oorzaak kan vernauwing zijn of bij een ader dat de kleppen beschadigd zijn.

Veneuze insufficiëntie

Spataderen zijn een vorm van veneuze insufficiëntie

Spataderen (varices / varix)

Varices

Kleppen

Zwaartekracht

Kuitspier(pomp)

Het ontstaan van spataderen: kleppen 

in de ader verslappen waardoor bloed omlaag stroomt in plaats van omhoog

Risicofactoren

Aanleg

Zwaartekracht > lange mensen en staand beroep

Zwangerschap en hormonale invloeden (druk door groeiende uterus) hormonaal onduidelijk

Trombosebeen (overbelasting)

Andere aandoeningen van het been. Aderontstekingen ( = tromboflebitis), operaties en ongevallen, kunnen aanleiding geven tot spataderen, doordat de kleppen beschadigd zijn geraakt en dus niet meer goed werken.

Bij spataderen is er een probleem met de

1. arteriën
2. venen

Pathologie bloedvaten

- Arteriosclerose

- Atherosclerose

- Trombose

- Embolie

- Spataderen

Vragen?

Volgende week 

Arteriële insufficiëntie

Angina Pectoris

Hartinfarct