Fake Nieuws Metropolis Noord les 1

• Mediawijsheid
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 6

Introductie

Leerlingen gaan een voxpop maken met als doel om de mening van de kijker te beïnvloeden. We hebben het over hoe nieuws tot stand komt, de rol van economie hierin, maar ook de (on)bewuste vooroordelen van nieuwsmakers en het gemis aan verschillende perspectieven op nieuwsredacties. We gaan dit vooral leren door zelf te doen in drie lessen van 80 minuten. De eerste les richt zich op voorbereiding en oefenen, de tweede les gaan leerlingen filmen en de laatste les gaan ze monteren en terugkijken. We werken met iPads van Bekijk’t

Instructies

Maak zelf een goede tijdsplanning per les. Je bent vrij om op een onderdeel wat uitgebreider in te gaan of iets te skippen of toe te voegen. Voel je vrij om deze drie lessen naar je eigen hand te zetten!

Benodigdheden:

- 1 iPad per tweetal

- Apple TV of iets anders om iPad aan digibord te verbinden

- Papier

- Pennen

Fake Nieuws

Stel jezelf voor, maak kennis met de leerlingen op een manier die voor jou en de leelringen prettig is.

De video stopt op 1 minuut en 15 seconden.

Nepnieuws wordt ingezet om 2 redenen:

- Beïnvloeden van de massa

- Het rinkelen van de kassa

Hoe zit dat?

Bespreek kort klassikaal of laat leerlingen in duo's overleggen:

Wie wil de massa beïnvloeden? Waarom?

Hoezo kun je met nepnieuws geld maken?

Op de volgende slide gaat de video kort verder.

Interview maken

3 lessen

Voorbereiden

Filmen

Monteren

Geef een overzichtje van wat jullie gaan doen de komende drie lessen.

VOXPOP

Voice of the people

Leg uit dat leerlingen niet zomaar een interview gaan maken maar een voxpop.

Ze gaan dezelfde vraag stellen aan een heleboel mensen en daar een video uit monteren.

Ze gaan alleen wel vals spelen...

Ze krijgen de opdracht om een interview te maken dat de mening van de kijker beïnvloedt!

Dit is een voorbeeld van een voxpop.

Check voor je deze video gaat kijken in welk jaar de leerlingen die je lesgeeft geboren zijn.

Deze video is gemaakt in 1998. Tel samen even hoeveel jaar eerder deze video gemaakt is.

Stel achteraf de vraag:
Denk je dat echt iedereen die de interviewers gesproken hebben geen mobiele telefoon wilde?

Het kan goed zijn dat ze alleen de antwoorden gebruikt hebben van mensen die geen mobiele telefoon willen. Wie denkt dat er wel verschillende antwoorden waren? Waarom zou de maker die andere antwoorden dan weglaten uit de montage?

Was dit Fake nieuws?

Stel deze vraag.

Stuur het gesprek naar dat er veel media gemaakt wordt dat niet met opzet 'fake' is. 

Er is een groot grijs gebied. Hier komt de macht van de maker in beeld.

Een maker/interviewer/filmer/editor heeft zelf ook opvattingen over hoe de wereld in elkaar zit. Dat wereldbeeld klinkt bijna altijd door in wat diegene maakt.

Gebruik het lijstje op de volgende slide om dit te verduidelijken.

Onbewuste vooroordelen van de maker:

• Bepalen welke vragen gesteld worden.
• Hoe de vraag gesteld wordt.
• Aan wie de vraag gesteld wordt.
• Of het antwoord in de video gemonteerd wordt.
• Of het antwoord door de kijker serieus genomen wordt.

Daarom heeft een nieuwsredactie er veel belang bij om een heel diverse groep werknemers die veel verschillende perspectieven en ervaring kunnen inbrengen. 

Helaas is dit nog niet op alle nieuwsredacties de realiteit.

Maak de koppeling naar de groepjes die gaan samenwerken voor de opdracht. Zijn in deze mini-nieuwsredacties verschillende perspectieven vertegenwoordigd? 
(Voor de opdracht hoeft dit niet omdat ze juist een voxpop gaan maken die de kijker beïnvloedt! Dus geen groepjes gaan veranderen op basis hiervan.

Opdracht:
Maak tweetallen.

Interview elkaar over social media. 

• Welke social media gebruik je het meest?
• Vind je social media belangrijk voor je vriendschappen?
• Waarom wel/niet?

Deze oefenopdracht is gelijk het begin van de research naar het onderwerp waar de voxpop straks ook over zal gaan.

De opdracht is nog zonder camera!

Na drie minuten wissel je en geef je weer drie minuten de tijd.

Kijk dit voorbeeld van een voxpop.

Stel de vraag:

Vinden de mensen die aan het woord komen het een goed idee om social media voor jongeren onder de 16 te verbieden?

Heb je iemand zien antwoorden die het er wel mee eens is en een goede reden erbij geeft?

Denk je dat het kijken van deze video de mening van de kijker kan beïnvloeden?

Schrijf op: 

Social media is slecht voor vriendschappen omdat

1.

2.

3.

Social media is goed voor vriendschappen omdat

1.

2.

3.

Deel pen en papier uit, laat de opdracht in dezelfde duo's doen of individueel.

Hoofdopdracht:

Maak een voxpop van 1 minuut die de mening van de kijker beïnvloedt.

Kies:

• Social media is super belangrijk in vriendschappen.
• Social media is schadelijk voor vriendschappen.

Leg de opdracht uit.

Leerlingen moeten kiezen op welke manier hun video de kijker straks gaat beïnvloeden. 

Ze mogen echt gaan overdrijven.

En daarvoor kunnen we nog een stukje uitleg gebruiken over de 'suggestieve vraag' en over vogel en kikvors perspectief.

Suggestieve vraag:

"Bent u het ook niet met mij eens dat..."

"Vindt u het ook belachelijk dat ..."

"Wordt u ook zo blij van..."

Optioneel

Je kunt ook zelf uitleg geven over de filmkaders en wat dieper ingaan op het half totaalshot dat veel gebruikt gaat worden in de voxpops van leerlingen.

Besteed in ieder geval aandacht aan het filmen op ooghoogte! En laat zien wat er gebeurt met het beeld en de geloofwaardigheid van een persoon als je iets boven ooghoogte filmt of net iets daaronder.

Hoofdopdracht:

Maak een voxpop van 1 minuut die de mening van de kijker beïnvloedt.

Kies:

• Social media is super belangrijk in vriendschappen.
• Social media is schadelijk voor vriendschappen.

Als er nog voldoende tijd over is kunnen leerlingen op pad om vast de eerste mensen te interviewen.

Bespreek voordat ze weg gaan hoe leerlingen mensen op straat netjes kunnen aanspreken.

Optioneel

Optioneel