5V 10.4 klassikaal

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 10.4: Stoffentransport

Deze les:
- Nabespreken voorbereiding 10.4

- Rekenen met zuurstofverzadiging

- Oefenen

Planning

zie lesplanner classroom

komende weken even bekijken

Doel 10.4: Je leert hoe het bloed zuurstof vervoert

Leerdoelen:

1. De functie van bestanddelen van bloed, bloedplasma, weefselvloeistof en lymfe beschrijven.

2. Uitleggen hoe opname, transport en afgifte van O2 plaatsvindt en wat de rol van hemoglobine en myoglobine daarbij is.

3. Uitleggen hoe opname, transport en afgifte van CO2 plaatsvindt en wat de rol van hemoglobine daarbij is.

4. Rekenen met O2-verzadiging onder invloed van pCO2, pH en temperatuur (Bohr-effect) en daarbij gebruik maken van verzadigingsdiagrammen.

5. Uitleggen hoe door bufferende stoffen en ademhaling het pH van het bloed binnen de norm blijft en waarom dit belangrijk is.  

Bloedcellen

Rode bloedcellen: zuurstoftransport + transport CO2 

Witte bloedcellen: afweer (6V)

Bloedplaatjes: bloedstolling (10.5)

Hoogtestage

Waarom gaan topsporters op hoogtestage?

Extra EPO--> extra....

Hemoglobine

Hemoglobine

Elk hemoglobine-molecuul kan 4 O2 moleculen binden.

Dan ontstaat HbO2 = oxihemoglobine

De bindingsreactie is een evenwichtsreactie.

                                    Hb + O2 <-> HbO2

meer O2: evenwicht naar rechts=meer HbO2

Verzadigingspercentage (BINAS 83D)

Hemoglobine

jjy

Hoog                                                                                                               Laag

verzadigingspercentage                             verzadingingpercentage

tot 100%                                                                                                      tot 0%

0% Hb

100% HbO2

100% Hb

0% HbO2

Rekenen met verzadigingscurves

Hoeveel % zuurstof wordt er afgegeven in een weefsel (bijvoorbeeld een spier) als de zuurstofdruk bij de longen 14kPa is en in het weefsel 4kPa, wanneer je geen rekening houdt met de pCO2, T of pH?

Stappen bij uitwerking

1. pO2=14 (na longen)

..% verzadiging

2. pO2=4 (in weefsel)

..% verzadiging

3. Afgifte:

Model O2-transport

5:

pO2 bloed= pO2 longblaasje

pCO2 hoog/laag?

Haarvat weefsel:

pO2 weefsel=pO2 bloed

pCO2 hoog/laag?

Rekenen met verzadigingscurves

Hoeveel % zuurstof wordt er afgegeven in een weefsel (bijvoorbeeld een spier) als de zuurstofdruk bij de longen 14kPa is en in het weefsel 4kPa bij temperatuur van 37C  en  een pCO2 in (spier)weefsel van 8kPa?

Invloed pCO2

Na longen:

pCO2=

pO2=14

verzadiging?

Weefsel:

pCO2=8

pO2=4

verzadiging?

CO2 transport BINAS 83E

1

Bohr effect

De eigenschappen van hemoglobine veranderen onder invloed van temperatuur, CO2 concentratie en zuurgraad.

Hardwerkende spieren hebben een hogere temperatuur, meer CO2 en een lagere pH (hogere zuurgraad) en krijgen meer O2.

Invloed pCO2

Bij stijgende pCO2 .....

Temperatuur

Bij hogere temperaturen wordt 

makkelijker zuurstof afgegeven.

De verzadinging bij dezelfde 

pO₂ is namelijk lager.

0% Hb

100% HbO2

100% Hb

0% HbO2

pH

In een zuurder milieu wordt makkelijker

zuurstof afgegeven bij dezelfde

zuurstofdruk.

De verzadinging bij dezelfde

pO2 is namelijk lager.

0% Hb

100% HbO2

100% Hb

0% HbO2

Oefenen zuurstofafgifte/Bohr-effect

Maken 10.4 opdr. 43 t/m 46

Af? Maak de rest van 10.4

Afsluiting