Week 7 Ne 3B/K H3 Taalverzorging: het voltooid deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

het voltooid deelwoord

Lesdoelen

je leert:

• hoe je een voltooid deelwoord herkent
• wanneer je een voltooid deelwoord gebruikt
• hoe je een voltooid deelwoord schrijft

VD van sterke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van vrijwel alle sterke werkwoorden eindigt op -en of -n

                 Ik heb heerlijk geslapen.

                 Wij hebben gisteren friet gegeten.

                 Hij heeft het niet gedaan

Bij het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden schrijf je wat je hoort. Hij heeft zijn band geplakt

Dus:

Sterke werkwoord

voltooid deelwoord eindigt op -(e)n

smelten - smolten: Het ijs is gesmolten.

Zwakke werkwoord

voltooid deelwoord eindigt op -t of -d 

maken - maakten: Zij hebben wat moois gemaakt.

Weet je niet of een voltooid deelwoord op een –t of –d eindigt, 

• gebruik de verlengproef (langer maken) 
• of gebruik ’t ex kofschip

Kenmerken voltooid deelwoord

• Een voltooid deelwoord begint bijna vaak met
    ge–, be-, ver-, ont-
  

•  Een voltooid deelwoord eindigt op –en, –t of –d.
•  Bij een voltooid deelwoord hoort altijd een hulpwerkwoord.

        De meest voorkomende hulpwerkwoorden zijn : zijn,
        hebben  en worden

•  het VD staat meestal achteraan in de zin

• een voltooid deelwoord kan ook gebruikt worden als een bijvoeglijk naamwoord. Je  schrijft het dan  zo kort en zo eenvoudig mogelijk

De trui is gebreid - de gebreide trui

Het werkstuk is geprint - het geprinte werkstuk

• een voltooid deelwoord kan ook gebruikt worden als een bijvoeglijk naamwoord. Je  schrijft het dan  zo kort en zo eenvoudig mogelijk

De trui is gebreid - de gebreide trui

Het werkstuk is geprint - het geprinte werkstuk

Voltooid deelwoord

Wat is een voltooid deelwoord?

In een zin met een voltooid deelwoord staat altijd een vorm van de werkwoorden:

1. hebben
2. zijn 
3. worden

Voltooid deelwoord

- Het voltooid deelwoord is een werkwoordsvorm.

- Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets is afgelopen 

   (voltooid).

- Het voltooid deelwoord is  niet de persoonsvorm. 

- In een zin met een voltooid deelwoord staat meestal een vorm 

   van hebben, worden of zijn.

- Het voltooid deelwoord begint vaak met ge-, be- of ver-.

Voltooid deelwoord

Wat heb je gehoord?

Wat is het voltooid deelwoord? 

Waar kun je het voltooid deelwoord vinden?

Wat zijn de regels bij het spellen van het voltooid deelwoord?

Ik eet / ik at	Ik verlies / ik verloor
Ik gegeten	ik verloren
Ik heb gegeten	Ik heb ( ben ) verloren

Hulpwerkwoord

Hulpwerkwoord

Voltooid deelwoord

Voltooid deelwoord

Noteer de werkwoorden:

1. Wat ben je veranderd.
2. Je hebt het zelf uitgekozen.
3. Je wordt gehersenspoeld.
4. Wie heeft dit bedacht?
5. Zij had een koekje gepakt.
6. Hij is jarig geweest.
7. Ik word naar school gereden.

         Oefenen

Noteer het voltooid deelwoord:
Heeft je zus haar tas al ... (pakken)?

Noteer het voltooid deelwoord:
Ik ben gister naar school ... (lopen)

Noteer het voltooid deelwoord:
Het vliegtuig is nog niet ... (landen)

Noteer het voltooid deelwoord:
Ik heb het hem gisteren ... (vertellen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Gisteren hebben wij de hele avond ...(dansen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Ik heb heel hard ....(rennen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Gisteren ben ik om vier uur naar huis...(gaan)

Vul het voltooid deelwoord in.
Ik heb wel 10 minuten ...(fietsen)

Noteer het voltooid deelwoord:
De appel wordt in stukjes (snijden)

Wat is het voltooid deelwoord van: knutselen

1. geknutselt
2. geknutseld
3. geknutseld

Welk voltooid deelwoord is goed geschreven?

1. onthouden
2. geonthouden

Voltooid deelwoord:

pletten

voltooid deelwoord van
vouwen

voltooid deelwoord
van raadplegen

voltooid deelwoord
proeven

1. geproefd
2. geproeft
3. geproeven

Het voltooid deelwoord van
aanzetten

Voltooid deelwoord

- Het voltooid deelwoord is een werkwoordsvorm.

- Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets is afgelopen 

   (voltooid).

- Het voltooid deelwoord is  niet de persoonsvorm. 

- In een zin met een voltooid deelwoord staat meestal een vorm 

   van hebben, worden of zijn.

- Het voltooid deelwoord begint vaak met ge-, be- of ver-.

Voltooid deelwoord

Wat heb je geleerd?

Wat is het voltooid deelwoord? 

Waar kun je het voltooid deelwoord vinden?

Wat zijn de regels bij het spellen van het voltooid deelwoord?