Hoofdstuk 1: Oriëntatie + Paragraaf 1.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 1: Reformatie en Opstand. 

Oriëntatie en paragraaf 1: Problemen in de kerk

Wat gaan wij vandaag doen?

• Oriëntatie
• Lesdoelen
• Instructie
• Verwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Wat zie je op de onderstaande afbeelding?

Wat zie je op de onderstaande afbeelding?

Wat zie je op de onderstaande afbeelding?

Wat zie je op de onderstaande afbeelding?

Wat zie je op de onderstaande afbeelding?

Wat zie je op de onderstaande afbeelding?

Lees mee

Aan de slag!

Lees: Oriëntatie hoofdstuk 1:

Maak: Oriëntatie, vraag 1 en 3.

Klaar?

Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 1.

Maak: Opgave 1 t/m 12.

Hoofdstuk 1: Reformatie en Opstand. 

Oriëntatie en paragraaf 1: Problemen in de kerk

Wat gaan wij vandaag doen?

• Aanwezigheid
• Oriëntatie
• Lesdoelen
• Instructie
• Verwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Studiewijzer

d

Week 37	Lesdoel	Opdracht
11 - 9 t/m 15 - 09	A. Je kunt uitleggen wat ketters zijn en hoe de kerk hen bestreed. B. Je kunt uitleggen welke kritiek er rond 1500 op de kerk kwam. C. Je kunt beschrijven hoe de christelijke kerk in de 16e eeuw uiteenviel en enkele gevolgen daarvan noemen. D. Je kunt uitleggen wat de Contrareformatie inhield	Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 1. Maak: Opgave 2 t/m 12.

A: Ketterij en inquisitie

In de middeleeuwen: één machtige en rijke christelijke kerk.

Monniken en nonnen leefden in grote luxe en niet in armoede, zoals Jezus.

1100: hierom werden er nieuwe kloosterorden gesticht. 

Andere mensen gingen verder in hun kritiek...

A: Ketterij en inquisitie

Sommigen wezen belangrijke delen van de kerkleer af.

De kerk noemden deze mensen ketters en bestreed hen fel.

Om deze te kunnen bestrijden richt de paus rond 1200 een speciale kerkelijke rechtbank op:

De inquisitie.

Bron 1: Een heksenverbranding in Derenburg (1555).  De brandstapel was tijdens de inquisitie een van de meest gebruikelijke straffen.

Bron 4: Verscheiden wijzen van pijnigen bij inquisitie.

B: Kritiek op de kerk

Kritiek op de kerk nam toe mede door:

• Humanisme
• Boekdrukkunst

Humanisme:

Terug willen naar de oorsprong van de kerk door deze van binnenuit te veranderen. 

Bron 4: Boekdrukkunst in de 16e eeuw. 

B: Kritiek op de kerk

Kritiek op de kerk nam toe mede door:

• Humanisme
• Boekdrukkunst

Wat weten we nog van het humanisme?

• Kerk moest terug naar de oorsprong van de bijbel.
• Vb: Erasmus van Rotterdam

Bron 5: Erasmus van Rotterdam. Hij schreef in zijn boek Lof der zotheid over baantjescarousel binnen de kerk en de rijkdom. 

B: Kritiek op de kerk

Een van de felste bestrijders was Maarten Luther, hij pleite voor een aantal dingen.

Bekijk het volgende fragment.

Schrijf in je schrift zo veel mogelijk punten waar Maarten Luther kritiek op had. 

Bron 6: Maarten Luther wilde veranderingen doorvoeren in de kerk. Wij noemen hem hierom een hervormer. 

B: Kritiek op de kerk

Een van de felste bestrijders was Maarten Luther, hij pleite voor:

• Afschaffing aflaatbrieven
• Misbruik machtige geestelijken
• Leven zoals god dat bedoeld had in de Bijbel.
• Afschaffing beeldenverering in de kerk
• Vertalen van de Bijbel.

Bron 6: Maarten Luther wilde veranderingen doorvoeren in de kerk. Wij noemen hem hierom een hervormer. 

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 1

Maak: Opgave 2 t/m 15

Klaar?

Leren paragraaf 1 van hoofdstuk 1

Of...

Samenvatten paragraaf 1 van hoofdstuk 1

Afsluiting

Stiftenopdracht

Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:

Wat heb je vandaag geleerd?

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien. 

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht. 

Hoofdstuk 1: Reformatie en Opstand. 

Oriëntatie en paragraaf 1: Problemen in de kerk

Wat gaan wij vandaag doen?

• Terugblik
• Lesdoelen
• Instructie
• Aantekening
• Verwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Terugblik

Je krijgt van de docent een post-it.

Schrijf hier op:

Weet je nog welke kritiek Maarten Luther op de kerk had?

Nadat je de post-it op het bord hebt geplakt mag je gaan terugzitten

Studiewijzer

d

Week 37	Lesdoel	Opdracht
11 - 9 t/m 15 - 09	A. Je kunt uitleggen wat ketters zijn en hoe de kerk hen bestreed. B. Je kunt uitleggen welke kritiek er rond 1500 op de kerk kwam. C. Je kunt beschrijven hoe de christelijke kerk in de 16e eeuw uiteenviel en enkele gevolgen daarvan noemen. D. Je kunt uitleggen wat de Contrareformatie inhield.	Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 1. Maak: Opgave 2 t/m 15.

C: De kerk valt uiteen

De paus was woedend op de kritiek.

Hij zette de twee belangrijkste hervormers: Luther en Calvijn uit de kerk. 

De kerk viel hierdoor uit elkaar in twee stromingen:

• De Rooms-Katholieken
• De protestanten.

Bron 1: Een andere hervormer die we de vorige les niet hebben behandeld is Johannes Calvijn 

Aantekening Par 1.1C: De kerk valt uiteen

http://www.barbaareducatie.nl/millo/

Bekijk de kaart van: ontdekkers en hervormers > de reformatie.

D: De contrareformatie

Door de reformatie dreigde dat kritische katholieken protestants zouden worden.

Daarom besloten de paus en de bisschoppen enkele veranderingen door te voeren. 

Welke veranderingen waren dat nu precies? 

Bron 2: In het concilie van Trent werden deze veranderingen besproken. 

D: De contrareformatie

• De ideeën van Christus moesten weer belangrijk worden.
• Leerboeken voor de gewone gelovigen
• Priesters moesten beter geschoold worden
• Handel in aflaten werd afgeschaft
• Kloosters werden hervormd.

Dit noemen wij de contrareformatie 

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 1

Maak: Opgave 2 t/m 15

Klaar?

Leren paragraaf 1 van hoofdstuk 1

Of...

Samenvatten paragraaf 1 van hoofdstuk 1

Afsluiting

Je krijgt van de docent een post-it.

Schrijf hier op wat je vandaag hebt geleerd

én/of

Vragen na aanleiding van de les.

Nadat je de post-it hebt ingeleverd mag je wachten tot de bel gaat.