4.4 samen leven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

4.4 Samen leven

Dieren die in een groep leven noem je groepsdieren. Hoe heet een groep die uit koeien bestaat?

1. Een kudde
2. Een troep
3. Een roedel
4. Een school

Hoe heet een groep die uit vissen bestaat?

1. Een kudde
2. Een troep
3. Een roedel
4. Een school

Hoe heet een groep die uit wolven bestaat?

1. Een kudde
2. Een troep
3. Een roedel
4. Een school

Samen leven

Veel dieren zijn groepsdieren, ze leven in een groep. Voor verschillende dieren zijn er verschillende namen voor zo'n groep: 
https://www.dierenfun.com/namen-van-groepen-dieren-kudde-kolonie-school-toom/

Samenwerken in zo'n groep gaat het beste
met een taakverdeling.

Waarom werken groepsdieren samen volgens een taakverdeling?

1. Omdat een dier dan af en toe lekker lui kan zijn
2. Omdat het de kans om te overleven vergroot
3. Omdat ieder dier zijn eigen talent heeft
4. Omdat ze niet altijd zin hebben alles te doen

Voorbeelden van taakverdelingen

-Bij veel vogels: Vrouwtje broedt de eieren uit, het mannetje zorgt voor het voedsel. 

-Bij bijen: De koningin legt eieren, de vrouwtjes bijen (werkbijen) poetsen, broeden, verzorgen, bouwen, bewaken, zoeken nectar, mannetjes bijen (darren) bevruchten de koningin. 

-Bij ganzen: 1 gans staat op de uitkijk
als de andere ganzen eten.

Wie is de baas in een groep?

Meestal is er een leider in de groep. De leider bepaalt bijvoorbeeld hoe het eten verdeeld wordt binnen de groep.

Er bestaat vaak een rangorde
binnen de groep. 

Onderdanig

Dominant

Leider van de groep

Sterkste dier

Bovenaan in rangorde

Lager in rangorde

Zwakker dier

Wie is de baas in een groep?

De "baas" van de groep is dominant, de rest is onderdanig.

Rangorde: elk dier heeft een plek, hierdoor zijn er weinig ruzies. 

Als er wel ruzies zijn, houden groepsdieren zich aan bepaalde regels, 

zodat ze zich zo min mogelijk verwonden. 

Bepalen wie de sterkste is zonder te vechten, doen dieren door ...

1. te paren
2. te dreigen
3. te imiteren
4. te oefenen

Wordt er bij ruzie altijd gevochten?

Bepalen wie de sterkste is zonder te vechten heet dreigen. 

Hiermee wordt bepaald wie

dominant is en wie onderdanig. 

Overspronggedrag

Als er een indringer in de buurt is, is vluchten of vechten een reactie die bij de situatie past. Zich zelf gaan wassen is gedrag dat niet bij de situatie past. 

Wat is een voorbeeld van overspronggedrag?

1. zich gaan wassen wanneer er een indringer in de buurt is
2. aanvallen wanneer er een indringer in de buurt is
3. vluchten wanneer er een indringer in de buurt is

Overspronggedrag

Gedrag van een dier dat niet bij de situatie past. Het gedrag ontstaat als het dier twijfelt tussen twee soorten gedrag. Vaak gaat het om twijfel tussen vechten en vluchten. 

In dit filmpje zie je overspronggedrag bij honden. 

Wat is een voorbeeld van overspronggedrag bij mensen?

1. krabben aan je hoofd als je een antwoord niet weet
2. stil blijven als je een antwoord niet weet
3. antwoorden, ook als je het antwoord niet weet

Dieren lokken en 'versieren' een partner door

1. overspronggedrag
2. baltsgedrag
3. dreiggedrag
4. verzorgingsgedrag

Hoe vinden dieren een partner?

Baltsen of baltsgedrag is gedrag waarmee dieren een partner lokken en 'versieren'. 

Tijdens de balts worden vaak 

overdreven signalen gebruikt. 

(signalen die erg opvallen 

en een sterke reactie oproepen). 

De functie van baltsgedrag

De functie van de balts is voorbereiden op de paring. Voor de paring is heel wat nodig: 

-laten zien dat je wilt paren

-laten zien hoe sterk of zorgzaam je bent

-de angst voor elkaar verminderen

-gelijktijdig klaar zijn voor de paring

Vertonen mensen ook baltsgedrag?

1. Ja
2. Nee

Baltsgedrag
bij mensen

Maken opdracht 1 t/m 19 van paragraaf 4.4. 

Kijken Klokhuis Versieren bij dieren: 
https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/4540/Versieren-bij-dieren