Thema 4_Gedrag_4.4_Nectar_VMBO

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

§ 4.4 Samen leven

Leerdoelen

Hoe werken dieren samen in een groep?

Dieren in groepen werken samen.

Het samenwerken gaat het beste als er een taakverdeling is.

Voorbeeld "Een groep ganzen":

een aantal ganzen staat op de uitkijk

de rest kan eten

daarna wisselen ze elkaar af

GROEPSDIEREN

Veel groepsdieren werken samen.

• Samenwerking gaat het best als er een taakverdeling is, dus als het duidelijk is wie wat doet.
  
• Bij een taakverdeling is het ook belangrijk dat iedereen zich aan de regels houdt. 

Wie is de baas in een groep?

Een groep dieren heeft vaak een leider. 

De leiders in een groep zijn dominant over de rest van de groep. 

De rest van de groep is onderdanig aan de leiders.

RANGORDE

RANGORDE: als er in een groep dominante en onderdanige dieren zijn en elk dier zijn plaats kent.

Kippen hebben ook een duidelijke rangorde, de zogenaamde PIKORDE.

Ruzie: vechten?

Dreigen: bepalen wie de sterkste is zonder dat je gaat vechten.

  

Overspronggedrag: gedrag dat heel normaal is alleen niet past bij het moment.

Vaak als je niet kunt kiezen wat je wilt doen: bijv. vechten of vluchten...

OVERSPRONGGEDRAG

Ook mensen hebben overspronggedrag!

Bijvoorbeeld op je hoofd krabben als je niet weet wat je moet doen...

Hoe vinden dieren een partner?

Het gedrag waarmee dieren een partner lokken en 'versieren' heet baltsgedrag.
Bij baltsgedrag is ook sprake van overdreven prikkels.

De functie van balts is voorbereiding op de paring. Mensen baltsen ook, al noem je dat meestal versieren. 

WOLVEN

Een groep wolven heet roedel.

Als wolven op een prooi jagen hebben ze een taakverdeling.

Door samen te werken, hebben ze een grotere kans om een prooi te vangen; te overleven!

Wat is gedrag?

1. Alles wat een mens of dier doet
2. Een verandering in de omgeving of in het lichaam
3. Opmerken van een verandering in de omgeving
4. Veranderen van gedrag na een prikkel

Een klein stukje gedrag noem je een

1. uitwendige prikkel
2. reactie
3. inwendige prikkel
4. handeling

Waarom vliegen de spreeuwen zo massaal bij elkaar?

1. Dan blijven ze warm
2. Dan raken ze de weg niet kwijt
3. Kunnen ze ontsnappen aan roofvogels
4. Hebben ze wat te doen

Wanneer gaat samenwerken het best?

1. Als er afspraken zijn
2. Als er een duidelijke taakverdeling is
3. Als de dieren bij dezelfde familie horen
4. Als dieren honger hebben

Waarom werken dieren samen?

1. Dat vinden ze gezellig
2. Dat zijn ze gewend
3. Zo kunnen ze beter overleven
4. Anders voelen ze zich alleen

Hoe heet een groep wolven?
Een groep wolven heet een R.....

Hoe heet een dier dat de baas is?

1. Dominant
2. Onderdanig

Welke hond is hier onderdanig?

1. De zwarte hond
2. De bruine hond

Waarom gaat een hond op zijn rug liggen als hij verliest in een gevecht?

1. Dan wordt hij niet gebeten
2. Dan kan hij zich beter verdedigen
3. Dan doet hij alsof hij dood is

Hoe heet de rangorde bij kippen?
P.......

Wat is de functie van dreigen?

1. Zo laat je weten dat je wilt vechten
2. Zo bepaal je wie de sterkste is, zonder te vechten

Wat is oversprong gedrag?

1. Niet passend gedrag
2. Gedrag om te laten zien wie de baas is
3. Gedrag om te laten zien dat je onderdanig bent
4. Gedrag om de rangorde te bepalen

Welke kat vertoont oversprong gedrag?

1. Links boven
2. Rechts boven
3. Links onder
4. Rechts onder

Hoe heet "versieren" in de dierenwereld?

1. Oversprong gedrag
2. Balts gedrag
3. Dominant gedrag
4. Onderdanig gedrag

Wat is het doel van de balts?

1. Gezellige tijd hebben
2. Kennis maken
3. Voorbereiding op paren