De oudere zorgvrager

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

De oudere zorgvrager

Inhoud les

dubbele vergrijzing

eenzaamheid

veelvoorkomende ziekten ouderen

risico's voor ouderen

risicosignalering

termen ouderenzorg

eigen regie en zelfredzaamheid

mantelzorg

Dubbele vergrijzing

meer ouderen en deze ouderen worden bovendien steeds ouder

Dit is een spiraal van zich terugtrekken, het stijgen van het stressniveau, het ontwikkelen van negatieve denkpatronen, het dalen van zelfwaardering en het zich vervolgens steeds verder terugtrekken.

Dit is een spiraal van zich terugtrekken, het stijgen van het stressniveau, het ontwikkelen van negatieve denkpatronen, het dalen van zelfwaardering en het zich vervolgens steeds verder terugtrekken.

www.zorgvoorbeter.nl

Welke ziekten komen
bij ouderen veel voor?

Welke risico's lopen
ouderen?

Wat zijn voordelen en nadelen van risicosignaleringslijsten?

Een aantal termen in ouderenzorg

geriatrie

psychogeriatrie

cognitie

chronisch 

progressief

multimorbiditeit

polyfarmacie

palliatieve zorg

Zelfregie en zelfredzaamheid

Zelfregie gaat over zelf beslissen over je eigen leven. Zelfredzaamheid gaat over zelf doen.

Mantelzorg

Mantelzorg

Heb jij zelf
mantelzorgtaken (gehad)?

Wat is mantelzorg?

- Zorg en ondersteuning die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met fysieke, verstandelijke of (sociaal)psychische beperkingen in hun familie, huishouden of anderszins sociale netwerk. 

- Het gaat om hulp: die de gebruikelijke hulp in redelijkheid mag worden verwacht van partners, ouders, kinderen of andere huisgenoten overstijgt.

Wie is die mantelzorger

Sta ook eens stil bij:

Wie is die mantelzorger?

Hoe zijn familie systemen?

Hoe is de hyarchie binnen een gezin?

Wie heeft welke rol binnen het gezin?

Zijn er mensen afhankelijk van elkaar?

wat zou het Kennis behoefte zijn van mantelzorgers?

• Hoe om te gaan met de beperkingen van de hulpbehoevende (49%).
  
• Kennis over de beperking waaraan de hulpbehoevende lijdt (35%).
  
•  Kennis over medicijnen (27%).
  
• Kennis over het gebruik van hulpmiddelen (20%).

https://www.zorgvoorbeter.nl/mantelzorg/cijfers-nederland

Het SOFA MODEL

In het samenwerken met mantelzorgers heb je als zorgprofessional aandacht voor vier rollen van de mantelzorger. Dat noemen we ook wel samenwerken volgens het SOFA-model. 

SOFA-model

De vier rollen van de mantelzorger die het SOFA-model benoemt zijn:

•     Mantelzorgers als partner in zorg (samenwerken).
•     Mantelzorger als hulpvrager bij overbelasting (ondersteunen).
  
•     Mantelzorger als persoonlijke relatie van de cliënt (faciliteren).
  
•     Mantelzorger als expert, weet alles van de cliënt (afstemmen).
  

www.samenwerken-hoedoejedat.nl

Het sofa model 

wat zegt dit nu ?

zoek op :

 samenwerken.

 ondersteunen

 faciliteren

 afstemmen

wat houdt het in : schrijf op bord.

S:Samenwerken

•     Erken de mantelzorger als medehulpverlener.
•     Betrek de mantelzorger bij het opstellen van het zorgplan.
•     Bespreek wat de mantelzorger doet in zorg en ondersteuning.
•     Geef info over zorg, ziekte, organisatie.
•     Leer de mantelzorger vaardigheden.
•     Zorg voor goed bereikbaar aanspreekpunt voor de mantelzorger.

 

O: Ondersteunen

•     Bied een luisterend oor.
  
•     Wees alert op (dreigende) overbelasting.
  
•     Geef tips om zorg in te passen in eigen leven.
  
•     Verwijs naar ondersteuningsmogelijkheden (gespreksgroep, respijtzorg, vrijwilligers).
  
•     Geef info hoe mantelzorg vol te houden is (zorg delen met familie/vrienden

F: Faciliteren

    Realiseer je dat de mantelzorger in de eerste plaats kind, ouder, partner,    vriend is.
    Respecteer gewoontes van cliënt en mantelzorger.
    Hou rekening met privacy van cliënt en mantelzorger.
    Wijs de mantelzorger op het belang van eigen ontspanning.

    Denk mee hoe de mantelzorger en de cliënt belangrijke elementen in hun relatie kunnen voortzetten.

A: Afstemmen

    Benut kennis van de mantelzorger; vraag naar gewoontes.

    Informeer bij de mantelzorger naar wensen en feiten.

    Betrek de mantelzorger bij beslissingen.

    Vraag de mantelzorger advies bij problemen en veranderingen.

    Houd regelmatig contact met de mantelzorger.

.

    Neem klachten serieus

Welke signalen van overbelasting van een mantelzorger zijn er?

Signalen overbelasting

Lichamelijk	Psychisch	Verandering in gedrag
Hoofd- / buikpijn	Schaamte- / schuldgevoelens	Rusteloos
Verhoogde bloeddruk	Concentratieproblemen	Chaotisch
Pijn in nek, schouders	Vergeetachtigheid	Agressief
Hyperventilatie	Lusteloosheid	Uiterlijk verwaarlozen
Duizeligheid	Slaapproblemen	Meer roken, drinken
Vermoeidheid	Sneller geëmotioneerd	Gebruik van kalmerende middelen
Afnemende of toenemende eetlust	Veel piekeren

Ondersteuning mantelzorgers bij overbelasting

    Goed te kijken wat iemand aan kan (de draagkracht te versterken). 

    De draaglast te verminderen : bijvoorbeeld door de zorg met anderen te delen, af en toe de zorg over te dragen, hulpmiddelen in te zetten.

    Ga in gesprek en vraag wat de mantelzorg energie kost en waar ze energie van krijgen.

    Kijk of bijvoorbeeld mantelzorgondersteuning nodig is.

    Verwijs door naar initiatieven voor mantelzorgers en mantelzorgorganisaties, kijk op de pagina Informatie voor mantelzorgers op dit kennisplein.

www.zorgvoorbeter.nl