Les 2, 3 & 4

• Groene productie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Lesinhoud

• Terugblik vorige les
• Leerdoelen
• Theorie
• Opdrachten
• Naar buiten 

Vorige les

• Verschillende bedrijven
• Hoe, waar & wanneer oogsten
• Processen na het oogsten 

Waar houdt een kweker rekening mee als hij het tijdstip van oogsten bepaalt?

1. het gewicht van het product en vraag&aanbod
2. de dag van de week, vraag&aanbod en het weer
3. de oogstrijpheid, vraag&aanbod en het weer
4. de oogstrijpheid, de dag van de week en het weer

Tuinbouw

Veeteelt

Akkerbouw

Wat zijn de oogstbare delen van een zonnebloem?

1. de bol en de bloem
2. de wortel en de bloem
3. het zaad en de bloem
4. de knol en de bloem

Leerdoelen

• Je kunt verschillende teeltwerkzaamheden uitvoeren
• Je kunt de juiste teeltwerkzaamheden toepassen
• Je kunt uitleggen wat generatief vermeerderen is
• Je kunt verschillende stekvormen herkennen & toepassen
• Je kunt uitleggen wat vegetatief vermeerderen is
• Je kunt verschillende vermeerderingsmethoden van planten benoemen 

Zaaien

Alle landbouw = agrarisch, zij verbouwen gewassen (groente, fruit of sier)

Om dit te doen moeten ze:

• Zaaien

1. Op rijen zaaien; geultje maken & zaadjes erin leggen
2. Precisiezaaien: geultje maken en zaadjes op gelijke afstand leggen
3. Breedwerpig zaaien: verdeling over oppervlakte

• Poten 
• Of planten

=  Teeltwerkzaamheden

Poten of planten

• Poten = iets volledig in de grond stoppen (aardappel)
• Gebeurt met een pootmachine
• Planten = met puntje boven de grond (uien & bloembollen)
• Gebeurt met een plantmachine 

Generatief vermeerderen

= hetzelfde als geslachtelijke vermeerdering

• 2 geslachten nodig
• Meeldraden & stampers
• Meeldraad  maakt stuifmeel (verplaatst door wind of insecten)
• Stamper ontvang stuifmeel & maakt zaadje

Vegetatief vermeerderen

= ongeslachtelijke vermeerdering

• Stukje plant groeit uit tot nieuwe plant
• Minder kans op ziektes
• Je weet precies wat je krijgt
• In korte tijd veel nieuwe planten
• Stekken = stukje plant pakken en in water of grond stoppen
• Daar groeit vervolgens een nieuw plantje uit

Vegetatieve vermeerdering

Generatieve vermeerdering

Geslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

1. Kopstek = bovenste stuk van stengel met  1 of 2 blaadjes (Onderste haal je weg)
2. Tussenstek = tussenstuk van stengel met meerdere blaadjes (onderste haal je weg)
3. Hielstek = scheur je een jonge zijtak met stukje stengel weg

1. Bladstek =  Snij je het blad af om mee te steken, wel bij de nerf
2. Oogstek = tussenstuk met 1 blad en 1 oog (knop)
3. Wortelstek = snij dik stuk van de wortel af (kan alleen bij plant met dikke wortels)

1

2

3

4

5

6

Kopstek

Tussenstek

Hielstek

Bladstek

Oogstek

Wortelstek

Hulpmiddelen

• Stekplaat = kunststofplaat met aantal cellen om de stekken in te zetten
• Stekgrond = grond die luchtig & waterdoorlatend is met weinig voedingsstoffen
• Stekpoeder = planthormoon, talkpoeder & middel tegen schimmels 

Vermeerderen

1. Afleggen = tak laten groeien tot de grond, gooi er grond overheen & knip af wanneer deze lang genoeg is
2. Scheuren = de heft van de wortel met groeipunt doormidden snijden of scheuren
3. Wortelstokken = knopen aan de wortels van de plant halen & ergens anders planten  

Bij welke vorm van vermeerderen scheuren we de wortel met groeipunt door de helft?

1. Afleggen
2. Scheuren
3. Wortelstokken

Verbeteren door te vermeerderen

Enten is handige vermeerdering bij planten die moeilijk te stekken zijn en langzaam groeien (fruitboom)

Je zet een afgesneden tak op onderstam van andere plant (zelfde soort)

Bind je vast, ze groeien aan elkaar

Oculeren = oog (niet uitgekomen knop) van 1 jarige plant op onderstam andere plant zetten