Uiteenzetting Les 3: Onderwerp en hoofdgedachte

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands
Schrijven: Uiteenzetting

Wat verwacht ik van jullie?

- Tijdens de lessen zijn de telefoons in de tas. Anders  innemen.

- Steek je vinger op als je iets wilt zeggen, dan geef ik je de beurt.

- Overleggen met de persoon naast je mag, maar zorg dat je de mensen aan andere tafels niet stoort.

Weet je het nog?

Een tekst voor een uiteenzetting kan geschreven worden in verschillende tekststructuren:

1. Verschijnsel-verklaringsstructuur
2. Vraag-antwoordstructuur
3. probleem-oplossingsstructuur
4. vroeger-nu-toekomststructuur
5. Voor- en nadelenstructuur

1. Verschijnsel-verklaringsstructuur

Verklaringsstructuur. Hierbij geef je in de inleiding een verschijnsel. In het middenstuk geef je kenmerken, voorbeelden, oorzaken en effecten. In het slot geef je een samenvatting en een mogelijke toekomstverwachting.

Inleiding       Noemen verschijnsel

Kern               Kenmerken
                         Oorzaken
                         Gevolgen 

Slot                Samenvatting en verschijnsel in toekomst

2. Vraag-antwoord structuur

Vraag-antwoord structuur. Hierbij geef je in de inleiding een vraag en in het middenstuk de antwoorden. In het slot geef je een conclusie of samenvatting.

Inleiding       Hoofdvraag stellen

Kern               Antwoord deelvraag 1
                         Antwoord deelvraag 2
                         Antwoord deelvraag 3

Slot                Samenvatting/conclusie + antwoord op hoofdvraag  

                        uit inleiding

3. Probleem-oplossingsstructuur

Probleem-oplossing structuur. Hierbij geef je in de inleiding een probleem. In het middenstuk leg je vervolgens uit waarom dat een probleem is en geef je de oorzaken en gevolgen. In het slot geef je de oplossing.

Inleiding      Probleem introduceren

Kern              Waarom is het een probleem
                        Oorzaak
                        Gevolg

Slot                Mogelijke oplossingen

4. Vroeger-nu-toekomst

Verleden, heden, toekomst structuur. Hierbij introduceer je het onderwerp in de inleiding. In het middenstuk noem je hoe het vroeger, nu en in de toekomst zal zijn. In het slot geef je de conclusie.

Inleiding     Onderwerp aankondigen

Kern              Vroeger

                       Nu

                       Toekomst

 
Slot               Conclusie

5. Voor- en nadelen

Voor- en nadelenstructuur. Hierbij introduceer je het onderwerp in de inleiding. In het middenstuk noem je de kenmerken, de voordelen en de nadelen. In het slot geef je een samenvatting of conclusie.

Inleiding            Onderwerp aankondigen

Kern                     Kenmerken

                               Voordelen (positieve effecten, bijwerkingen enz.). -Blijf bij de feiten!

                               Nadelen (negatieve effecten, bijwerkingen enz.).

Slot

Conclusie of samenvatting

Welke hoofdgedachte had jij opgenomen in het bouwplan (opdracht Gamegedrag onder jongeren)?

Een tussenkopje en het deelonderwerp zijn altijd hetzelfde.

1. Waar
2. Niet waar

Een deelonderwerp mag uit maximaal 5 woorden bestaan. Net zoals het onderwerp van mijn tekst.

1. Niet waar
2. Waar

In het bouwplan moet ik minimaal drie betrouwbare bronnen verwerken.

1. Waar
2. Niet waar

Aan de slag!

Lees het voorbeeld (uiteenzetting over dopinggebruik) goed door (volgende slide) en maak slide 25 en 26.

www.scholieren.com

Welke manieren gebruikt de schrijver in de inleiding om de lezer nieuwsgierig te maken naar de rest van de tekst?

1. Kort, grappig verhaaltje
2. Vragen stellen
3. Aanleiding voor het schrijven noemen
4. Onderwerp introduceren

Welke tekststructuur heeft de schrijver gebruikt?

1. Vroeger-nu
2. Probleem-oplossing
3. Voor- en nadelen
4. Verklaring-verschijnsel

Aan de slag!

Wat? Open jouw bouwplan van de vorige les.

Schrijf nu jouw uiteenzetting over gamen.

Tijd? Rest van de les.

Hoe? Voor jezelf.

Overleg? Zachtjes met klasgenoot naast je.

Je hebt nu....

• Inzicht in hoe de uiteenzetting eruit gaat zien....
• Inzicht in de 4 fases van het schrijven....
• Je weet weer wat een hoofdgedachte is...
• Je hebt een begin gemaakt aan jouw uiteenzetting over gamen.
  

Dit is het einde van deze les!

Volgende les

Boek mee uit de leeslijst.

Kijk naar het schilderij en beschrijf wat JIJ ziet

Het is de bedoeling dat je niet alleen beschrijft welke kleuren of vormen je ziet, maar ook wat jij in het schilderij ziet (wat bedoelt de schilder, wat stelt het voor?)

Beeldspraak

Beelden in taal gebruiken om op een andere manier de werkelijkheid te vertellen of om iets heel nieuws te maken.

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik. Het is een stijlfiguur

Beeldspraak 

Je kamer is net 

een zwijnenstal

Beeldspraak

Soorten beeldspraak:

Vergelijking: je vergelijkt een beeld met de werkelijkheid "Je tuin ziet eruit als een wildernis."

Metafoor: je noemt alleen het beeld; de werkelijkheid wordt weggelaten "Wat is dit een wildernis"  (de tuin wordt dus niet meer genoemd!) 

Personificatie: levenloos ding (of een dier) wordt als een levend persoon beschouwd, krijgt menselijke eigenschappen. "De wind streelt zacht mijn wang "

maak een elfje en gebruik beeldspraak

regel 1: een woord

regel 2: twee woorden

regel 3: drie woorden

regel 4: vier woorden

regel 5: één woord, dat het gedicht samenvat