de romeinse samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

3: De Romeinse samenleving

weektaak: zelfstandig paragraaf 3 maken

deze les: behandelen we alle stof uit paragraaf 3

volgende week so paragraaf 2 en 3

Van republiek naar keizerrijk

• Bijna 250 jaar lang werden Rome en het omliggende gebied bestuurd door koningen. 
• Maar in 509 v.C. kwam daar verandering in. De bevolking vond dat de koning zich te wreed gedroeg en joeg hem de stad uit.
• Rome een republiek. Een republiek is een land zonder koning, dat wordt bestuurd door een of meer gekozen leiders.
• Rome werd bestuurd door leiders uit rijke families in de senaat. Deze vergadering maakte besluiten over nieuwe wetten.
• Maar het machtigst waren de twee consuls: zij waren de belangrijkste bestuurders en de legeraanvoerders. Elk jaar opnieuw werden deze door het Romeinse volk gekozen!

Consuls, Caesar en de senaat!

• consuls  leidden de vergaderingen van de senaat en mochten voorstellen voor nieuwe wetten doen. 
•  Ze konden ook een besluit van de senaat of de andere consul tegenhouden.
• Bovendien gaven de consuls tijdens een oorlog leiding aan het leger.
• Door de vele veroveringen werden de legerleiders belangrijker dan de kleine groep bestuurders in Rome. 
• De soldaten kregen na de verovering van een gebied of stad een deel van de buit van hun legerleider.
• Julius Caesar was zo'n legerleider/consul en was heel populair onder zijn soldaten en daar maakte hij gebruik van.
• Met zijn sterke leger greep Caesar de macht in Rome. In 48 v.C. werd hij alleenheerser en verloor de senaat zijn macht. 
• In 44 v.C. werd hij door senatoren vermoord!

Rome wordt een keizerrijk!

• Caesar had een geadopteerde zoon, Augustus. Die versloeg de vijanden van zijn vader een voor een. 
•  In 27 v.C. had Augustus alle macht. Hij noemde zichzelf ‘caesar’. In het Nederlands betekent dat keizer. Rome werd een keizerrijk.
• Augustus zorgde ervoor dat de Romeinen niet meer tegen elkaar vochten, zoals in de tijd van Caesar 
• Onder zijn bestuur begon een periode van rust en vrede, die uiteindelijk 200 jaar duurde.
•  In die twee eeuwen legden de Romeinen overal in hun rijk wegen en bruggen aan. 
• Ook liet hij de grenzen goed bewaken.
• Steden werden gesticht en de handel bloeide op en de welvaart nam toe. 
• Rond 500 n.C. viel het W-Romeinse Rijk uit elkaar

Het Romeinse Keizerrijk

(27 v. Chr. -  476 n. Chr.)

• Rome zal meer dan 500 jaar een keizerrijk zijn
• Ongeveer 80 keizers hebben dan geregeerd.

Vier sociale lagen

1. Een kleine groep rijken vormde de hoogste sociale laag. Deze rijke en belangrijke mensen bezaten veel land, zaten in het bestuur of waren legeraanvoerder (patriciërs).
2. De tweede sociale laag bestond uit handelaren en ambachtslieden. Zij leefden in de steden.
3.  Een derde groep vormden de armen zonder vast werk. Dat waren vaak boeren die op zoek naar werk naar de stad waren getrokken.
4. De vierde sociale laag bestond uit slaven. Slaven waren bezit van hun meester. Ze werkten op het land, in de mijnen of in de huishouding. De meeste slaven waren gevangengenomen tijdens oorlogen en als slaaf verkocht.

De Grieks-Romeinse cultuur

• De Romeinen vonden de Griekse tempels en beelden prachtig en gingen deze namaken.
•  De Romeinen vereerden ook dezelfde goden als de Grieken. Ze kregen wel andere namen. Zo werd de Griekse oppergod Zeus door de Romeinen Jupiter genoemd. De god van de zee, Poseidon, werd Neptunus.
• Verder namen de Romeinen Griekse gewoontes over, zoals het gebruik van olijfolie en het nemen van een warmwaterbad.
• De Romeinen hadden natuurlijk ook eigen gewoontes en gebouwen: paardenrennen, gladiatorenspelen, voedsel voor de armen, aquaducten.
• De Romeinse en de Griekse cultuur raakten dus met elkaar vermengd. Deze cultuur heet de Grieks-Romeinse cultuur.

wat gaan we doen?

korte herhaling/ waar waren we ook alweer gebleven.

uitleg 3.1: ven republiek naar keizerrijk

aan het werk

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

1. je kunt uitleggen wie de macht hadden in de romeinse republiek en het romeinse keizerrijk.

2. je kunt de 4 sociale lagen in de romeinse samenleving beschrijven.

3. je kunt 2 voorbeelden noemen van Grieks Romeinse cultuur

Bestuur Romeinse Rijk

• helemaal aan het begin Rome bestuurd door koningen.
  
• Vanaf 509 vC koning weggestuurd. nu een REPUBLIEK: land zonder koning/keizer.
• rome bestuurd door leiders uit rijke families (senaat met aan het hoofd 2 consuls)
  
• Nemen belangrijke beslissingen en benoemden legerleiders.
• Deze legerleiders worden belangrijker dan de rijke families door hun vele veroveringen.
• Soldaten krijgen na verovering een deel van de buit.
• Luisteren dus naar legerleider. 

Julius Caesar

Eén goede keizer...

...wil niet zeggen dat zijn opvolgers dat ook altijd waren...

Tiberius was geadopteerd door Augustus en was tussen 14 en 37.  Hoewel hij als goede keizer begint, gaat het als snel bergafwaarts...

...en wordt hij vermoord(?) in opdracht van zijn achterneef Caligula, die vervolgens één van de wreedste en slechtste keizers ooit wordt.

Na 4 jaar ellende wordt Caligula vermoord en opgevolgd door zijn oom Claudius. Een goede keizer, en dat had eigenlijk niemand verwacht...

...de (4e) vrouw van Claudius wil dat haar zoon Nero keizer wordt en laat haar man vergiftigen. Nero wordt één van de beruchtste keizers...

aan het werk

maak vraag 1 tot en met 6

wat gaan we doen?

- vragen bespreken

- vier sociale lagen

- de grieks romeinse cultuur

Het ziet er allemaal erg spectaculair uit, maar dit schilderij heeft niet zoveel met de werkelijkheid te maken. Het is een zwaar geromantiseerd beeld uit de 19e eeuw, ongeveer 1500 jaar na de val van het Romeinse Rijk!

Bij veel gevechten was er zelfs een scheidsrechter die keek of het gevecht wel eerlijk verliep.

4 sociale lagen blz 89.

maak 7 en 8

Grieks-Romeinse cultuur

Romeinen vinden de Griekse cultuur erg mooi en gingen deze kopiëren

Grieks-Romeinse cultuur

• Bouwkunst, namaken tempels
• Dezelfde goden (andere namen)
• Griekse gewoontes (gebruik olijfolie, warmwaterbad)
• Maar ook eigen (Romeinse) gewoontes:
• Paardenrennnen, gladiatorspelen
• Aquaducten
• 
  

• Romeinse en Griekse cultuur raakten met elkaar vermengd!
  

Zeus

Jupiter

Poseidon

Neptunus

Gladiatorenspelen!

Gladiatoren

Veel gladiatoren zijn/waren slaven.

• Een goede gladiator (de naam komt van gladius, het korte zwaard) is duur. 
• Gevechten op leven en dood komen voor, maar niet zo vaak. Een gladiator is namelijk duur, en ook zijn training heeft heel wat gekost. Het zou dus zonde zijn om hem meteen te laten sterven.

Waarom?

• 'Brood en spelen', ' : Keizer zorgt voor voedsel voor de armen en Gladiatorgevechten
• Populariteit -> Hoe meer spelen, hoe tevredener  het volk!               

• Volk tevreden, Keizer heeft het rustig.....

Clip uit de film 'The gladiator'

In het filmpje zie je gevechten en bloed. Dit is nagespeeld, maar als je er niet goed tegen kunt moet je dit filmpje niet gaan kijken. Het doel van het filmpje is om jullie een beeld te geven over het verloop van die gladiatorenspelen.

0

Weetje

Romeinse vrouwen kochten zelfs parfums die het zweet van de gladiatoren bevatten...

Heerlijk!