4.1 & 4.2 De opkomst van de steden

De opkomst van de steden
1 / 11
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 11 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 2 videos.

Onderdelen in deze les

De opkomst van de steden

Slide 1 - Tekstslide

Doelen
Aan het einde van de les kun je:
  • Vier oorzaken voor de terugkeer van de landbouwstedelijke samenleving noemen
  • De kenmerken van de langeafstandshandel in de tijd van Steden en Staten noemen
  • Verklaren waarom er een financieel netwerk in Europa ontstaat
  • Verklaren waarom steden stadrechten ontvingen
  • De verschillende elementen van het stadsbestuur herkennen en uitleggen
Kenmerkende aspecten:
De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.
De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.

Slide 2 - Tekstslide

Verandering
  • Vanaf de 10de en 11de eeuw keert langzaam de landbouwstedelijke samenleving  terug
  • Verschillende ontwikkelingen: 
  • 1. Einde plundertochten Vikingen 
  • 2. Klimaatsverandering 
  • 3. Landbouwvernieuwingen
  • 2+3: Hogere landbouwopbrengsten 
  • 4. Bevolkingsgroei -> urbanisatie -> terugkeer handel

Slide 3 - Tekstslide

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Landbouw-
vernieuwingen
Klimaats-verandering
Meer voedsel
Meer mensen
Einde vikingen
Terugkeer lange-afstandshandel
Groei steden

Slide 4 - Sleepvraag

Doelen
Aan het einde van de les kun je:
  • Vier oorzaken voor de terugkeer van de landbouwstedelijke samenleving noemen
  • De kenmerken van de langeafstandshandel in de tijd van Steden en Staten noemen
  • Verklaren waarom er een financieel netwerk in Europa ontstaat
  • Verklaren waarom steden stadrechten ontvingen
  • De verschillende elementen van het stadsbestuur herkennen en uitleggen
Kenmerkende aspecten:
De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.
De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.

Slide 5 - Tekstslide

Handel
  • Korte-afstandshandel wordt op termijn aangevuld met lange-afstandshandel
  • Naast Europese handel ook via de zijde-route naar Azië
  • Belangrijkste Europese product: laken
  • Voornamelijk handel via waterwegen -> géén verharde wegen
  • Extra inkomsten door tolheffing
  • Bij gebrek aan centrale overheden werken steden samen in verenigingen 
  • Voorbeeld: Hanzenetwerk 

Slide 6 - Tekstslide

Geld
  •  In de Vroege Middeleeuwen is er géén geldeconomie meer 
  • Op regionaal niveau keert met handel ook muntgeld weer terug
  • Probleem: ieder gebied heeft een eigen munt
  • Oplossing: wisselbrieven --> ontstaan eerste banken
  • Met banken komen leningen + rente -> rijke bankiersfamilies
  • Voorbeeld: De'Medici

Slide 7 - Tekstslide

Stadsrechten
  •  Urbanisatie leidt tot einde hofstelsel
  • Om aan inkomsten te komen verkopen machtige heren stadsrechten:
  • Recht op eigen wetten, muren, tol, enz.
  • Ook koningen geven stadsrechten aan steden in hun strijd tegen de adel
  • Immers: hoe meer steden met stadsrechten, hoe minder machtig de adel
  • Rijkdom en macht steden (dus burgers) groeit langzaam dankzij lange afstandshandel

Slide 8 - Tekstslide

Stadsrechten
  • Burgerij wordt steeds machtiger -> koopmansfamilies maken dienst uit
  • Bestuur:
  • Schepenen: bestuurders én rechters
  • Dagelijks bestuur: burgemeesters
  • Vroedschap: rijke burgers die bestuur adviseren
  • Schutterij: burgerwachten
  • Gilden: beroepsverenigingen -> zorgen voor kwaliteit én bescherming van het beroep

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

Slide 11 - Video