B1: Bouw, groei en ontwikkeling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 5: Planten 

B1: Bouw en groei planten

B1: Bouw, groei en ontwikkeling

Je kunt beschrijven hoe lengte- en diktegroei bij kruid- en houtachtige planten plaatsvindt en dat stamcellen hiervoor verantwoordelijk zijn

Bouw

• Dekweefsel: beschermt tegen waterverlies en infecties
• Vaatweefsel: bestaat uit hout- en bastvaten. Houtvaten in jaarringen houtachtige planten. Transportvaten in vaatbundels kruidachtige planten.
• Vulweefsel: fotosynthese, opslag en stevigheid

Groei

Vindt plaats vanuit ongedifferentieerde cellen die we 

Meristeem cellen noemen. 

• primair meristeem =  lengtegroei: Meristeem in toppen van stengels en wortels (groeipunten) zorgen voor lengtegroei.

Groei

• secundair meristeem= diktegroei Delende cellen in wortel en stengel die zorgen voor diktegroei noem je cambium. 

Groei

• Celstrekking en celspecialisatie één van twee dochtercellen stamcel in meristeem

Tien jaar geleden is een hartje in een boom gekerfd. Welke afbeelding is de boom nu, 10 jaar later?  

Houtvaten en bastvaten

• Houtcellen maken secundaire celwanden van cellulose en lignine, dwarswanden verdwijnen
• Bastvaten krijgen openingen tussen cellen, celkernen verdwijnen

Meristeem

Deelweefsel soort stamcellen

verantwoordelijke voor 

Primaire groei (lengte)

• top stengel/wortel
• okselknop

Secundaire groei (dikte) (cambium)

• Vlak onder stengeloppervlak

Meristeem

• Stamcel deelt
• 2 dochtercellen
• 1 blijft, 1 weggeduwd
• differentiatie
• groter door celstrekking

In een boom is één jaarring veel breder dan de andere jaarringen. Wat kan daarvan de oorzaak zijn?

I1

1. Dat kan komen, doordat de boom in dat jaar te lijden had van een rupsenplaag.
2. Dat kan komen, doordat de winter van dat jaar erg koud was.
3. Dat kan komen, doordat de zomer dat jaar erg droog was.
4. Dat kan komen, doordat het voorjaar van dat jaar heel vochtig en warm was.

Cambium

Deelweefsel voor diktegroei

• buitenste cellen specialiseren tot bastcellen
• binnenste cellen specialiseren tot houtcellen 

Cambium

Cambium is secundair meristeem

• Houtcellen:

Groot, dikke wand, stevig,

water en mineralen omhoog

• Bastcellen:

Klein, dunne wand, slapper, 

water en assimilatieproducten vanuit bladeren

Wortels en stengels groeien in de lengte. Waar?

1. Bij het grondoppervlak
2. In het midden
3. Aan de uiteinden
4. Overal

In welke richting ligt
het midden van de
stengel in de afbeelding?

1. links
2. rechts
3. boven
4. onder

Jaarringen

Licht lentehout

Donker zomerhout

Geen herfst en winterhout

Waardoor bestaat herfst en winterhout niet?

Plastiden

• Ontstaan in meristeem
• Etioplasten in donker gevormd, in licht ontstaan chloro- en chromoplasten
• Leukoplasten slaan zetmeel (amylo), olie (elaio) of eiwitten (proteïno) op
• Plastiden kunnen in elkaar overgaan

Gaat het hart omhoog?

1. Ja
2. Nee

Wordt het hart langer?

1. Ja
2. Nee

Wordt het hart breder?

1. Ja
2. Nee

Welke bewering is waar?

1. houtvaten bevatten celkernen
2. de secundaire celwanden bevatten lignine
3. bastvaten bevatten geen dwarsverbanden
4. bastvaten bevatten celkernen

Welke bewering is waar?

1. uit cambium ontstaan meer houtcellen dan bastcellen
2. cambium zorgt voor primaire diktegroei
3. bastvaten zitten in de kern , houtvaten dicht bij de bast van de boom
4. hoe verder van de kern van de stam, des te ouder het hout

Vormt de buitenzijde van een plant en beschermt tegen waterverlies en infecties:

1. Vaatweefsel
2. Dekweefsel
3. Vulweefsel
4. Grondweefsel

Komt in alle organen van planten voor en bestaat voornamelijk uit transportvaten (hout- en bastvaten)

1. Dekweefsel
2. Vaatweefsel
3. Vulweefsel
4. Grondweefsel

Meristeem is...

1. de plek waar groei plaatsvindt
2. de plek waar fotosynthese plaatsvindt
3. de plek waar water wordt opgenomen

Delingen in meristeem vinden plaats in....

1. de zijkanten van de stengel
2. toppen van wortels en stengels
3. in de bastvaten
4. in de houtvaten

Wat is cambium?

1. Een periode in de evolutie
2. Een cirkelvormige laag in bladeren
3. Een cirkelvormige laag in wortels

Hoe groeit cambium?
1. naar binnen; 2. naar buiten; 3. naar opzij

1. alleen 1 is juist
2. alleen 2 is juist
3. alleen 3 is juist
4. alle drie zijn juist

Wat houdt een jaarring in?

1. licht voorjaarshout + donker zomerhout
2. donker voorjaarshout + licht herfsthout
3. licht voorjaarshout + donker herfsthout
4. donker zomerhout + licht herfsthout

Houtvaten liggen in jaarringen van

1. Kruidachtige stengels
2. Houtachtige stengels
3. Zowel kruidachtige als houtachtige stengels
4. Houtvaten liggen nooit in jaarringen

Vormt de buitenzijde van een plant en beschermt tegen waterverlies en infecties.

1. Vaatweefsel
2. Dekweefsel
3. Vulweefsel
4. Grondweefsel

Het vulweefsel wordt ook wel.....

1. Dekweefsel genoemd
2. Vaatweefsel genoemd
3. Cytoplasma genoemd
4. Grondweefsel genoemd

Welke plastiden kunnen zetmeel opslaan?

1. Chloroplasten
2. Chromoplasten
3. Amyloplasten

B1: Bouw, groei en ontwikkeling

Je kunt beschrijven hoe lengte- en diktegroei bij kruid- en houtachtige planten plaatsvindt en dat stamcellen hiervoor verantwoordelijk zijn

B1: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8

Ik heb de leerdoelen van basisstof 1 onder de knie

😒🙁😐🙂😃

Wat vind je lastig/moeilijk?

hierna volgen nog wat uitleg video's