H3.4 Verkiezingen

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

Verkiezingen

Lesdoelen: Je weet:

waarvoor je kunt stemmen

de verschillen tussen actief en passief kiesrecht

wat de rol van een spindoctor is in een campagne

de rol van de media

de redenen om de stemmen

wat evenredige volksvertegenwoordiging is

Stemmen?

Vanaf welke leeftijd vind jij dat je zou mogen stemmen?

Verkiezingen waarvoor?

Europees Parlement

Tweede Kamer

Provinciale staten

Gemeenteraad

Waterschappen

ACTIEF KIESRECHT 

Recht om je stem uit te brengen bij verkiezingen

PASSIEF KIESRECHT

Recht om je verkiesbaar te stellen

(via een politieke partij die je als kandidaat op de kieslijst plaatst of een op te richten eigen partij)

Strijd om de kiezer

Elke partij heeft een verkiezingsprogramma met standpunten

Verkiezingsleus

De lijsttrekker staat op nr. 1 van de kandidatenlijst, is het gezicht van de partij, debatteert

Voor de verkiezingen wordt er van alles beloofd aan de kiezer, die plannen moeten vaak aangepast worden aan de onderhandelingstafel > gevolg breken verkiezingsbeloftes

Campagne

De partij stelt een campagneteam op met partijmensen en spindoctors (communicatiedeskundigen die een zo positief mogelijk  imago aan de partij moeten geven).

Welke standpunten behandelen we ( bijvoorbeeld: economisch, veiligheid, immigranten), 

Eigen verhaal vertellen of juist de andere partijen aanvallen?

Media(demo)cratie?

De media spelen een belangrijke rol voor de verkiezingen

Hoe pakken we de zwevende kiezers  voor onze partij?

Op TV: debatten, talkshows, amusementsprogramma's, sociale media

Media organiseren steeds opiniepeilingen, welke partij staat op winst, welke op verlies > heeft invloed op de uitslag

Tweede Kamer

Waarom stemmen mensen op een bepaalde partij????

4 redenen om voor een partij te kiezen

1. standpunten (bijv. euthanasie)

2. jouw belangen (werk je in de zorg, dan zoek je de partij die jouw belangen ondersteunen)

3. strategisch (maakt de partij kans om in de regering te komen?)

4. lijsttrekkers (spreekt de lijsttrekker je aan of niet)

Stemmen

Als je stemt, stem je op de partij, je kruist 1 persoon aan  (jouw potentiële volksvertegenwoordiger) op de lijst van de partij die je gekozen hebt.

Op wie?

Stem je op de lijsttrekker, op de eerste vrouw in de lijst, op iemand die je opgevallen is, iemand uit je regio?

Conflict

De volksvertegenwoordiger heeft een sterke positie. Bij een conflict kan hij/zij uit de partij gezet worden of eruit stappen, maar hoeft dan niet uit de Kamer!

De volksvertegenwoordiger kan dan bijv. haar/zijn eigen partij oprichten

De uitslag

Na sluiting stembureaus komen opiniepeilers  al met vermoedelijke uitslagen.

Soms is het spannend, vooral als 2 partijen bijna evenveel stemmen hebben, wie wordt de grootste?

Vaak is het aan het eind van de avond bekend hoeveel zetels een partij krijgt (stoelen in Tweede Kamer of de gemeenteraad)

Evenredige vertegenwoordiging

Nederland heeft een stelsel waarin alle uitgebrachte stemmen verdeeld worden over het totale aantal zetels

(10% van de stemmen = 10% van de 150 zetels = 15)

Kiesdeler: de hoeveelheid stemmen die nodig is om een zetel te krijgen is afhankelijk van de opkomst (hoe meer stemmers hoe hoger meer stemmen nodig om een zetel te krijgen)

uitslag

Evenredige vertegenwoordiging

Kabinetsvorming

Bij de Tweede Kamerverkiezingen bepaalt de uitslag weke partijen samen het nieuwe kabinet (Ministers en Staatssecretarissen) kunnen vormen. 

Eerst moet er een coalitie gevormd worden...

Vertegenwoordiging?

Na de Tweede Kamerverkiezingen van juni 2010 had bijna 90% van de Tweede Kamerleden een academische bul of een hbo-diploma en de rest had in ieder geval het vwo of het mbo afgerond. Slechts één lid was nooit verder gekomen dan de mulo, en was daarmee in formele zin laagopgeleid.

Wat zijn de gevolgen voor minder hoog opgeleiden?