H2.4 Cellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H2.4 CELLEN & H2.5 CELKERN

Leerdoelen

• Je kunt de delen van dierlijke cellen benoemen met hun kenmerken en functies

• Je kunt de delen van plantaardige cellen benoemen met hun kenmerken en functies
  
• Je kunt de kenmerken van chromosomen noemen
• Je kunt de bouw en functie van DNA 

Organisatie niveaus van klein naar groot

Cellen

Weefsels

Organen

Orgaanstelsels

Organisme

Dierlijke Cellen

Niet alles kan door het celmembraan heen (glucose niet, zuurstof wel). 

Speciale eiwitten in het celmembraan. 

zorgen voor de opname van nuttige stoffen en dat afvalstoffen naar buiten kunnen

Dierlijke Cellen

• Cellen van dieren bevatten een dikke vloeistof: cytoplasma (water met opgeloste stoffen en zwevende deeltjes)
  
• Daaromheen zit een dun vlies: celmembraan (vetten en eiwitten)
  
• In het cytoplasma ligt het regelcentrum van de cel: de celkern met kernplasma en het kernmembraan

De celkern

• Bevat lange dunne sliertjes DNA: Chromosomen
• Cellen van mensen hebben er 46, andere organismen kunnen er meer of minder hebben

DNA

• DNA is een soort wenteltrap
  
• Elke trede bestaat uit 2 bij elkaar passende stukjes: basen
• Er zijn 4 verschillende: A, T, C en G
• A & T en C & G zijn altijd een basenpaar

Waarom hebben we DNA

• Met de verschillende basenparen achter elkaar kan je een code maken
  
• Deze code bepaald jouw erfelijke eigenschappen zoals oogkleur
• Alle basenparen  die voor 1 specifieke eigenschap coderen noem je een gen

Het membraan

Niet alles kan door het celmembraan heen (glucose niet, zuurstof wel). 

Speciale eiwitten in het celmembraan. 

zorgen voor de opname van nuttige stoffen en dat afvalstoffen naar buiten kunnen

Plantaardige 

Cellen

Extra celonderdelen:

• Vacuole: blaasje gevuld met vocht, opslag van stoffen en stevigheid
• Plastiden: korrels met speciale functie
  (bladgroenkorrels, kleurstofkorrels, zetmeelkorrels)
• Celwand: laag om celmembraan, zorgt voor stevigheid. Is eigenlijk geen onderdeel van de cel maar tussencelstof!

Plastiden

• Bladgroenkorrels: in groene delen van plant, fotosynthese
• Kleurstofkorrels: geven bloemen en vruchten een gele, oranje of rode kleur
• Zetmeelkorrels: opslag van zetmeel

Korrels kunnen van ene type overgaan in het andere type!

Celorganellen

Delen van een cel die een eigen functie hebben, noem je celorganellen

Bijvoorbeeld: celkern, vacuole, plastiden

Evaluatie Leerdoelen

• Was alles duidelijk?

Huiswerk

Leren H2.4 & 2.5

VWO: maken vraag 1 t/m 9 van 2.4 en 1 t/m 10 van 2.5