4.1 en 4.2 Welvaart en welzijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

  welvaart en welzijn

planning

uitleg 4.1

zelfstandig aan de slag

quizje

pak je:

boek

Leerdoelen 

-Als je klaar bent met deze paragraaf dan weet je wat het bbp/inwoner is.

-Als je klaar bent met deze paragraaf dan begrijp je dat de armoedegrens verschilt naar welvaartsgraad.

-Als je klaar bent met deze paragraaf dan kun je het verband tussen het bbp/inwoner en de verdeling van de beroepsbevolking uitleggen.

-Als je klaar bent met deze paragraaf dan kun je landen op basis van het bbp/inwoner indelen in vier categorieën.

Meten van welvaart

twee manieren om welvaart te meten zijn:

1.  Het bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd) van de bevolking.

2. De verdeling van de beroepsbevolking.

Hoe bereken je het bbp/hoofd?

Het bbp/hoofd is alles wat in een jaar in een land wordt verdiend gedeeld door het aantal inwoners.

Voorbeeld: In Nederland wonen 17 miljoen mensen. Het totale BBP is 697 miljard euro. Het bbp/hoofd is 697.000.000.000 : 17.000.000 = € 41.000. 

In het Afrikaanse Niger is het bbp/hoofd maar € 725.

Nederland is dus een rijker land (welvarender) dan Niger.

De verdeling van de beroepsbevolking

Alle mensen die tegen betaling werken (plus de werklozen) horen bij de beroepsbevolking. De beroepsbevolking is verdeeld in drie sectoren:

• De primaire sector (landbouw, mijnbouw, visserij)
• De secundaire sector (industrie, ambacht, bouw)
• De tertiaire sector (diensten, zoals handel, verkeer en overheidsdiensten)

Welvaart en de verdeling van de beroepsbevolking

Landen indelen op welvaart

periferie 

Lage-inkomenslanden. 

- werken vooral in primaire sector

- productiviteit in de landbouw is laag

- veel mensen leven op/onder de armoedegrens

semiperiferie 

Lage-midden inkomenslanden

- rol wereldeconomie neemt toe

- werken vooral in de secundaire sector

- in de fabriek worden simpele producten gemaakt voor de export

semiperiferie 

hoge-midden inkomenslanden

- rol wereldeconomie best groot

- werken vooral in de secundaire sector, maar ook meer in de diensten.

- in de fabriek worden hoogwaardige  producten gemaakt.

centrumland

hoge inkomenslanden

- grootste kans op comfortabel leven

- productiviteit in industrie hoog door robottechnologie

- veel mensen werken in de tertiaire sector

Armoedegrens ontwikkelingslanden

In rijke landen ligt de armoedegrens vaak hoger dan in ontwikkelingslanden.
De Wereldbank hanteert een algemene armoedegrens van 1,25 dollar per dag.

Armoedegrens

Armoedegrens: De hoeveelheid geld die je minimaal nodig hebt. Dit verschilt van land tot land

zelfstandig aan de slag

Lees eerst paragraaf 1 in stilte

daarna maken opdracht: 1 t/m 4 + 6

zitten zoals de plattegrond

pak je laptop (nog dicht) en boeken

planning

uitleg 4.2 welzijn

zelfstandig aan de slag

quizje

pak je:

boek+laptop

(dicht)

  welvaart en welzijn

Leerdoelen 

Als je klaar bent met deze paragraaf dan weet je hoe je het welzijn van een land meet.

Als je klaar bent met deze paragraaf dan begrijp je het verschil tussen de informele sector en de formele sector.

Als je klaar bent met deze paragraaf dan begrijp je dat welzijn meer zegt over levensomstandigheden in een land dan welvaart.

wat is het BBP?

1. binnenlands banen product
2. bruto beroepsbevolking
3. bruto bestedingen
4. bruto binnenlands product

Het BBP van Nederland is hoger dan het BBP van China.

1. Waar
2. Niet waar

Wat wordt er gemeten in bbp of in bbp per hoofd van de bevolking.

1. Industrie
2. Landbouw
3. Diensten
4. Economische ontwikkeling

Wat betekent beroepsbevolking?

1. Mensen die een beroep doen met hun handen
2. mensen die in de landbouw werken
3. mensen met betaald werk of die op zoek zijn naar werk
4. Mensen die niet willen werken

Wat hoort niet bij de secundaire sector?

1. Bakker.
2. Mijnbouwbedrijf.
3. Bouwvakker.
4. Lasser.

Wat is de armoedegrens?

1. De grens op de kaart waar armoede begint.
2. Hoeveel geld je elke dag nodig hebt voor eten, kleding en onderdak.
3. Geen eten, kleding en een huis kunnen kopen

De armoedegrens....

1. verschilt per land
2. is voor ieder land gelijk

Stel je werkt in een supermarkt dan werk je in de....

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector
4. geen van deze drie

Stelling: een kapper werkt in de tertaire sector en een boer in de secundaire sector

1. waar
2. niet waar

Welk beroep hoort niet bij de primaire sector?

1. Varkensboer
2. Visser
3. Loodgieter
4. Boswachter

wat is GEEN onderdeel van de armoedegrens

1. eten kunnen kopen
2. een dak boven je hoofd hebben
3. een goed ziekenhuis in de buurt hebben
4. kleding kunnen kopen

Periferie

Semi-Periferie

Centrum

Lanbouw

Primaire sector

Industrie

Diensten

Secundaire sector

Tertiaire sector

Welk verband bestaat er tussen de verdeling beroepsbevolking & de welvaart?

Hoe hoger de welvaart, hoe meer mensen in de dienstensector werken.

Hoe lager de welvaart, hoe meer mensen in de landbouw werken.

De wereld ingedeeld op ontwikkelingsgraad

Je kunt landen op basis van welvaart en welzijn indelen in drie groepen:

1. De centrumlanden = de meest ontwikkelde landen (koplopers)                      Veel mensen werken in de diensten, oftewel in de tertiaire sector.
2. De semiperiferie = landen die flink aan het ontwikkelen zijn (volgers)          Veel mensen werken in de industrie, oftewel de secundaire sector.
3. De periferie = de grote groep ontwikkelingslanden (achterblijvers)               Veel mensen werken in de landbouw, oftewel de primaire sector.

Formele en informele sector

• Arme landen
• Landbouw en industrie sector het grootst 
• Geen officeel werk 
• Betalen geen belasting

• Rijke landen
• Diensten sector het grootst
• Betalen belasting
• Officeel werk

 

het welzijn

Rijkdom van een land gemeten op basis van levensomstandigheden zoals gezondheid, scholing en voedsel. 

 Welzijn: 

de levensomstandigheden van de mensen

Berekent door de Human Development Index (HDI)

1. Levensverwachting

Hoe oud worden mensen gemiddeld als ze worden geboren

2. Koopkracht

Hoeveel je kan kopen

3. Alfabetiseringsgraad

Hoeveel % mensen kunnen lezen en schrijven

Welvaart en welzijn zegt dus iets over hoe ontwikkeld een land is.

Vaak hebben rijke landen ook een hoog welzijn.

Welvaart en welzijn zegt dus iets over hoe ontwikkeld een land is. Vaak hebben rijke landen ook een hoog welzijn. 

Wat valt je op aan de kaart? 

lees eerst 4.2 helemaal

Aan de slag/Huiswerk
2,3,4,6 Van 4.2

Kijk daarna alles na

daarna -> geogeussr