Par. 3 Van industrie naar diensten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Par. 3 Van industrie naar diensten

De Wederopbouw

A Nederland opbouwen 

Waarom?

• De schade in Nederland was groot: er was veel kapot en geplunderd in WOII

In Nederland zelf

• De schouders eronder!

• Harmoniemodel: samenwerking tussen werkgevers, werknemers en regering

• Geleide loonpolitiek: lonen en prijzen blijven laag. Als jouw prijzen laag zijn, stijgt de export van jouw producten!

Het harmoniemodel

• Alle groepen begrijpen dat samenwerking noodzakelijk is.
• Vakbonden, werkgevers en de overheid, werken samen om de economie weer op gang te krijgen

Vanuit het buitenland

• Marshallplan: geld en goederen vanuit de VS. Bedenk welk voordeel de VS hier zelf ook bij had?

• Samenwerking in Europa (EGKS: 1958, voorloper van de Europese Unie).

A Nederland opbouwen

Samenwerken in Europa

• Na WOII gingen een aantal Europese landen samenwerken ==> dit was gunstig voor Nederlandse economie
• 1957: oprichting Europese Economische Gemeenschap (EEG)
• ==> Nederland, Duitsland, Frankrijk, België, Italië en Luxemburg spraken af geen belasting te heffen op goederen die onderling werden verhandeld.  

B Snelle groei

Je kunt een aantal gevolgen noemen van de economische groei in Nederland vanaf 1950.

B snelle groei

• Vanaf jaren 1950 groeide de economie flink en stegen de winsten bij bedrijven. 
• Vanaf de jaren 60 is er een toenemende welvaart. Het gaat economisch goed met het land, mensen kunnen steeds meer luxegoederen kopen.
• Vanaf 1963 weer loonstijgingen, dit leidt ook tot een consumptiemaatschappij . 

B Snelle groei

gastarbeiders

• Gastarbeiders: Arbeidskrachten uit het buitenland die tijdelijk naar Nederland kwamen om hier ongeschoold werk te doen. 
  
• In de jaren 1970 werden regels rond  migratie (het verhuizen naar een ander land) strenger ==> bij terugkeer naar het land van herkomst werd het lastiger om opnieuw een periode in Nederland te komen werken ==> Veel gastarbeiders besloten definitief in Nederland te blijven. 

C De economie verandert 

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse economie vanaf de jaren 1970 veranderde. 

C De economie verandert

Een einde aan de groei

In de jaren 1970 kwam er een einde aan de economische groei. Dit had 2 oorzaken:

• 1973 waren er stijgende olieprijzen
• lonen lagen veel hoger ==> hierdoor stijging van prijzen van producten ==> ongunstig voor de export. 

C De economie verandert

De kosten verminderen

Vanaf jaren 1980 stijgende werkloosheid. Productie moest weer winstgeven worden, hiervoor moesten loonkosten omlaag. Dit gebeurde op 3 manieren:

• vakbonden, werkgevers en de regering zochten samen naar een oplossing ==> vakbonden stemden in met loonsverlagingen, werkgevers stemden in met kortere werkweek
• Bedrijven investeerde in automatisering
• Bedrijven verplaatste naar lage lonen landen == dit is een voorbeeld van globalisering

C De economie verandert

Groei in de jaren 1990

In de jaren 1990 groeide de economie hard en steeg de welvaart verder.

• 1993: EEG wordt vervangen door Europese Unie (EU) ==> Europese landen werken samen op allerlei gebieden zoals economie, migratie, milieu en criminaliteit. 
• 2002: ontstaan monetaire unie ==> invoering van de Euro

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Extra filmpjes bij Par. 3

Zie hieronder voor extra filmpjes bij par. 3