spijsverteringsstelsel
1 / 21
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat is een reflux
A
als iemand niet kan poepen
B
allergie
C
buikkrampen
D
voeding dat omhoog komt uit de maag
Slide 4 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Wat is obstipatie
A
niet kunnen plassen
B
hetzelfde als diarree
C
geen ontlasting kunnen maken
D
te veel eten
Slide 5 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
ziekte van Crohn-> ontstekingen in laatste deel dunne darm en dikke darm
Colitis Ulcerosa -> ontstekingen in de dikke darm
Verschijnselen bij beiden; buikpijn, diarree, afvallen.
Behandeling: ontstekingsremmers. Soms Stoma
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Welke problemen met voeding en spijsvertering kom je tegen bij jongeren en volwassenen?
Slide 16 - Open vraag
anorexia, boulimia, obesitas, overgewicht, blindedarmontsteking, maagzweer, aambeien, ziekte van Crohn, coeliakie
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Alvleesklierontsteking
Een ontsteking van de alvleesklier is een ernstige aandoening. Het veroorzaakt heftige pijn boven in de buik.
Klachten
Een aanval van acute alvleesklierontsteking kenmerkt zich vooral door hevige pijn boven in de buik. De pijn kan uitstralen naar de rug, linkerzij of linkerschouder. De pijn verergert meestal na een maaltijd. Ook koorts en een oppervlakkige en snelle ademhaling zijn veel voorkomende klachten. Bij een acute alvleesklierontsteking kan ‘geelzucht’ optreden. Het lichaam en met name het oogwit kleuren geel. Bij zeer ernstig verlopende vormen van acute alvleesklierontsteking kunnen patiënten ernstig verward zijn en in shock raken. In shock raken wil zeggen dat de druk in de bloedvaten te laag is om de vitale lichaamsfuncties in stand te houden.
Oorzaak
De meest voorkomende oorzaken van een acute alvleesklierontsteking zijn:
verstopping van de afvoergang van de alvleesklier door galstenen
alcoholmisbruik
in 20% van de gevallen is de oorzaak onbekend
Oorzaken die minder vaak voorkomen zijn:
een verwonding van de alvleesklier door een ongeval of na een chirurgische ingreep
een doorbloedingsstoornis
een stofwisselingsziekte, zoals onder andere een verhoogd calcium in het bloed of een stoornis in de vetstofwisseling
een virusinfectie, zoals onder andere het bofvirus
het gebruik van bepaalde medicijnen
een tumor in of nabij de alvleesklier
een complicatie na een ERCP-onderzoek
Onderzoek
Bij het beoordelen van de klachten is er een aantal mogelijkheden om acute alvleesklierontsteking aan te tonen.
Bloed- en urineonderzoek
Door de ontsteking van de alvleesklier kan onder andere het gehalte van de spijsverteringsenzymen amylase en lipase in het bloed en de urine verhoogd zijn. In het bloed zijn vaak de ontstekingswaarden verhoogd.
Echo van de buik
Met een echo van de buik kan de ontstoken alvleesklier in beeld worden gebracht. Net als de galstenen die mogelijk de oorzaak zijn van de ontsteking.
CT -scan van de buik
Door middel van een CT-scan kunnen heel nauwkeurige beelden gemaakt worden van de alvleesklier. Daarmee kun je de ernst van de ontsteking vaststellen. Een CT scan van de buik wordt meestal pas na enkele dagen gemaakt. Als een CT-scan te vroeg in het ziektebeloop wordt gemaakt, dan kan deze de ernst van de alvleesklierontsteking onderschatten.
ERCP
ERCP-onderzoek kan gedaan worden als galstenen de oorzaak zijn van de alvleesklierontsteking. De galstenen zitten dan vast in de afvoergang van de galblaas of in de alvleesklier. Bij dit onderzoek kan de arts de galstenen uit de afvoergang verwijderen met een flexibele slang (endoscoop) via de mond en de maag.
Behandeling
Als de oorzaak van de alvleesklierontsteking bekend is, is het belangrijk dat die oorzaak wordt behandeld. Bijvoorbeeld: galstenen verwijderen, stoppen met alcohol drinken, behandelen van de stofwisselingsziekte en vervangen van schadelijke medicijnen. Daarnaast moeten de gevolgen van de ontsteking behandeld worden.
Is er geen oorzaak bekend, dan wacht de specialist in eerste instantie af hoe de alvleesklierontsteking zich ontwikkelt. Als de patiënt niet binnen twee tot drie dagen opknapt, wordt veelal sondevoeding gestart. Dit is vloeibare voeding die door een slangetje rechtstreeks via de neus, slokdarm en maag in de dunne darm komt. Om extra prikkeling van de alvleesklier te voorkomen komt de voeding voorbij de alvleesklier in de dunne darm terecht. Op basis van bloeduitslagen en het klachtenpatroon wordt, zodra het weer mogelijk is, de gewone voeding uitgebreid.
Drainage vochtcollectie alvleesklier
Na een ernstige alvleesklierontsteking kan er rond de alvleesklier, tussen de maag en alvleesklier, een vochtophoping ontstaan. Dit wordt ook wel pancreas pseudocyste genoemd. Er zijn ook vochtophopingen die op andere wijzen ontstaan. Wanneer dit een grote hoeveelheid vocht is, kan dit klachten geven zoals een vol gevoel boven in de buik, moeite met eten, afvloedstoornissen van gal en/of koorts. Deze vochtcollectie kan worden behandeld door het vocht uit de pseudocyste te laten lopen.
Behandeling vindt plaats als er klachten zijn van deze pseudocyste of wanneer er een infectie is opgetreden met bacteriën in de vochtcollectie (abces). Er zijn verschillende manieren om deze vochtophoping te behandelen. Wanneer de chirurg dit moet doen, is de toegangsweg via de buik door middel van een operatie. Er kunnen ook uitwendige -via de huid ingebrachte- drains worden geplaatst in de vochtcollectie door de radioloog. De MDL-arts kan van binnenuit, meestal via de maag, de vochtcollectie draineren.
Recente wetenschappelijke inzichten tonen aan dat een minimaal invasieve procedure de voorkeur heeft boven een operatieve behandeling.
Slide 21 - Tekstslide
symptomen
Buikpijn of krampen;
Opgeblazen gevoel;
Winderigheid;
Diarree of obstipatie, soms komen beide voor;
Slijm bij de ontlasting.
Voor de meeste mensen is de prikkelbare darm een chronische aandoening, maar er zijn periodes dat de klachten en symptomen erger zijn of juist minder of volledig weg zijn.
oorzaak niet precies bekend,
maar veel factoren kunnen een rol spelem
Voeding. De rol van voeding, voeding-intolerantie of voeding-allergie bij een prikkelbare darm is nog steeds niet duidelijk. Duidelijk is wel dat sommige mensen met prikkelbare darm sterk reageren op bepaalde voedingsmiddelen. Een breed assortiment aan voedingsproducten kan tot klachten leiden, bijvoorbeeld: chocola, kruiden, kool, bonen, melk, koolzuurhoudende drank en alcohol.
Stress. Veel mensen met een prikkelbare darm merken dat hun klachten en symptomen verergeren in de periodes dat zij meer stress hebben, zoals examentijd of de eerste week in een nieuwe baan. De stress verergert de symptomen, maar is niet de oorzaak van de symptomen.
Hormonen. Omdat vrouwen tweemaal zoveel kans hebben op een prikkelbare darm, denken onderzoekers dat hormonale veranderingen een rol spelen. Veel vrouwen ondervinden meer klachten en symptomen tijdens of rondom hun menstruatie-periode.
Andere aandoeningen Sommige andere aandoeningen, zoals acute diarree door infectie of te veel bacteriën in de darm, kunnen klachten uitlokken.
behandeling is klachten verminderen
In de meeste gevallen kunnen de klachten en symptomen verbeteren door te leren met stress om te gaan en veranderingen in uw voedingspatroon en levensstijl te maken. Ook veel bewegen,voldoende drinken en een goede nachtrust geven een verbetering in klachten.
Als uw klachten meer dan gemiddeld zijn heeft u misschien meer nodig dan veranderingen in uw levensstijl. Uw arts kan dan medicijnen voorschrijven.
Voeding/dieet
Zoals eerder aangeven is het belangrijk dat u uw voedingspatroon, vochtinname en levensstijl verandert, maar soms moet er meer aangepast of veranderd worden in uw voeding.
Als u veel last heeft van opgeblazenheid of winderigheid, is het verstandig om bijvoorbeeld koolzuurhoudende drank, bepaalde groente en fruit te vermijden. Lees ook de folder winderigheid.
FODMAP beperkt dieet
Een groep mensen met prikkelbare darm ervaart een afname van hun klachten door het volgen van het FODMAP beperkt dieet.
FODMAP is een verzamelnaam voor Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosacchariden en Polyolen. Dit zijn een soort koolhydraten die slecht of niet opgenomen worden in de dunne darm. In de dikke darm worden deze koolhydraten vervolgens afgebroken door de dikke darmbacteriën. Hierbij komen gassen vrij die de dikke darm prikkelen, wat klachten zoals diarree, een opgeblazen gevoel en buikpijn kan veroorzaken.
Het FODMAP beperkt dieet bestaat uit een eliminatiefase waarin u producten met FODMAP uit het menu gaat schrappen. Daarna volgt de herintroductiefase, waarin u geleidelijk weer FODMAPs gaat toevoegen. Een diëtist adviseert hoe u voedingsmiddelen weer geleidelijk toevoegt. Zo kunt u nagaan welke FODMAPs bij u de klachten veroorzaken. De producten die uw klachten verergeren, kunt u voortaan beter vermijden. Het FODMAP beperkt dieet is een intensief dieet om te volgen. Begeleiding van een diëtist met kennis van het dieet is hierbij essentieel.
Uitgebreide informatie over dit dieet is te vinden op www.fodmapdieet.nl
Medicijnen
Soms is het nodig om naast bovenstaande behandelmogelijkheden, toch medicijnen voor te schrijven. Het hangt van de klachten af welk medicijn geschikt is.
Vezelsupplementen: als voldoende vezelinname via voeding niet voldoende is, zijn er vezelsupplementen in tablet- en in poedervorm.
Diarreeremmers: bij diarreeklachten is het mogelijk om een diarreeremmer te slikken.
Spasmolyticum: deze medicijnen worden vooral voorgeschreven bij buikpijn/krampen en opgeblazenheid. Anticholinergica kan ook voorgeschreven worden, maar deze hebben obstipatie als bijwerking en is dus alleen geschikt als diarree één van de problemen is.
Antibiotica: als er verdenking is op bacteriële overgroei in de darmen, kan antibiotica voorgeschreven worden.
Laxantia: er zijn verschillende soorten laxeermiddelen, die allemaal hun eigen werking hebben. Afhankelijk van het probleem wordt er voor een bepaald middel gekozen.
Antidepressiva: in sommige gevallen wordt er voor een bepaalde periode een lage dosering antidepressiva voorgeschreven. In een lage dosering heeft de antidepressiva een positieve uitwerking op de darmen.
Probiotica: dit zijn goede darmbacteriën en deze vallen onder de voedingssupplementen. Na een doorgemaakte infectie of antibiotica-gebruik kan de balans in de darmen verstoord zijn. Door het gebruik van een goede multistrain probiotica kan de balans weer hersteld worden.
