Neus-maagsonde

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,4

Neus-maagsonde

inloggen.learnbeat.nl

Video inbrengen neus-maagsonde 

Wat wordt van je verwacht?

Dat je casusgericht kunt benoemen:

• hoe je een maagsonde kunt inbrengen bij een pop, volgens de richtlijnen
• wat de belangrijkste aandachtspunten zijn;
• hoe je een maagsonde verwijdert volgens de richtlijnen;
• wat de aandachtspunten zijn bij de verzorging van een maagsonde.

§hoe de zorg wordt geëvalueerd en aangepast. 

Wat weet je al van een neus-maagsonde?

Holle buis

voorbeeldmateriaal met en zonder 

Het inbrengen van een neus-maagsonde is een voorbehouden handeling. Dat wil zeggen dat de handeling alleen mag worden uitgevoegd door een bevoegd en bekwaam persoon, in opdracht van een arts en onder toezicht van de opdrachtgever.

Sondes

• Materialen
• Diameters
• Uiteinden
• Aansluitingen 

Situatieschets

Meneer Hermans is opgenomen, hij heeft enige tijd op de intensive care gelegen met sepsis na een darmoperatie. 

Hij is nu een dag op de afdeling maar het lukt nog niet om alle maaltijden te nuttigen. Hij klaagt regelmatig over misselijkheid waardoor de maaltijd blijft staan. De arts geeft aan dat hij opnieuw een maagsonde moet krijgen om te starten met sondevoeding. 

Jij gaat je mag de handeling onder begeleiding gaan uitvoeren. 

Welke andere indicaties zijn er voor een neus-maagsonde?

Enkele indicaties

• voeding, vocht en/of geneesmiddelen toedienen
• het maag-darmkanaal spoelen na inname van giftige stoffen, zoals medicijnen of landbouwgif
• de maagretentie bepalen
• diagnostisch onderzoek verrichten
• overtollig vocht uit de maag verwijderen bij een ileus om braken te voorkomen, door middel van een afhangende maagsonde.

Contra-indicaties?

• als er een obstructie of ontsteking in de neus, keel, slokdarm of maag is
• wanneer de slikfunctie ontbreekt
• bij aandoeningen in de slokdarm (tumor, varices, chirurgie)
• bij aandoeningen in het aangezicht (trauma)
• bij een schedelbasisfractuur

Opdracht

Maak gebruik van Learnbeat of Vilansprotocollen.

Maar beschrijf in het kort de belangrijkste aandachtspunten bij: 

• de voorbereiding;
• uitvoering;
• controle ligging; 
• nazorg bij het inbrengen van de neus-maagsonde.

Aandachtspunten voorbereiding

Vooraf goed informeren.

Stopteken afspreken.

Laat waar mogelijk de zorgvrager zelf assisteren.

Aandachtspunten inbrengen

• Bepaal de juiste lengte (NEX)
• Sonde natmaken.
• Inspecteer de neus op doorgankelijkeid
• Eventueel kunstgebit uit
• Halfzittende houding
• Bij inbrengen neus hoofd naar achter, vervolgens hoofd naar voren om in de slokdarm te komen.
• Juiste fixatie.

NEX (nose-earlobe-xyphoid) methode

Meet de lengte vanaf het puntje van de neus via de oorlel naar het uiteinde van het borstbeen.

+ 10 cm.

Let op wanneer jouw meting  > 70cm komt ligt de sonde waarschijnlijk te diep. (extra controleren)

Wat is de eerste keuze voor controle ligging?

1. limonade test
2. x-thorax
3. PH-meten
4. lucht inspuiten

• Neem een PH indicator, pH 2.0 tot 9.0. Neem ongeveer 0,5 ml tot 1 ml maagsap. 
• Later mag het ook visuele controle (juiste fixatie? / markeerpunt nog juist?/ inspectie mond/keelholte)
• Je moet eerst lucht in de sonde spuiten voordat je maagsap opzuigt?
•  Sonde vrij maken van voeding, water of medicatie
•  Zorgt dat de sonde vrij komt te liggen van de maagwand.
• Dit doe je met een 50 ml spuit terwijl je maar 1 ml nodig hebt?
•  Het gebruik van grote spuiten geeft minder druk, dan wel zuigkracht. Door te hoge zuigkracht (kleine spuiten) zou er schade aan het maagslijmvlies kunnen optreden. 

Stappen bij vermoeden onjuiste ligging

• Limonade test.
• Houding (bijvoorbeeld zijligging)
  
• Nogmaals lucht inspuiten
  
• Neussonde wat dieper inbrengen (5 tot 10 cm) of terugtrekken.
  
• Overleg arts.(eventueel röntgen controle)
  

De sonde zit goed bij een PH van?

1. PH < 7,5
2. PH > 7.5
3. PH < 5.5
4. PH > 5,5

PH moet lager dan 5.5 zijn ook bij gebruik van maagzuurremmers. Bij een hogere waarde niet starten met voeding of medicatie geven. Na 15 tot 30 minuten nog een controleren bij geen verandering overleg met een arts.

Overige teken van juiste positie

• Als meneer rustig ligt of zit.
• Als meneer niet misselijk is of braakt (sonde achter in de keel)
• Als meneer niet hoest (teken dat sonde mogelijk in de luchtwegen ligt)  

Mogelijke complicaties:

• Weerstand in de neus; 
• Braakneiging, kokhalzen
• Benauwdheid en hoesten 
• Aspiratie van maaginhoud.
  
• Opkrullen van de sonde in de mond/keelholte
• Weerstand bij het inspuiten van lucht.

• Geen maagsap kunnen opzuigen
• Beschadiging slijmvlies ook in de maag zelf.
  
• benauwdheid
  
• Onrust
  
• Decubitus neuswand.
  
• Ontstekingen van de neus-holtes
  

Verzorgen maagsonde?

• Doorspoelen van de sonde met lauw water. 
• Fixatie van de sonde
• goede mondverzorging
• Frequent controle ligging. Bij twijfel PH meten. 

Verwijderen maagsonde 

Neem hygiënische maatregelen in acht

Laat patiënt in halfzittende houding aannemen.

Stop eventuele toediening van voeding en verwijder een eventueel systeem.

Klem de maagsonde af.

Leg een onderlegger op de borst.

Maak eventuele bevestigingen los.

Trek onsteriele handschoenen aan.

Vraag de patiënt rustig door te ademen en verwijder de sonde in een vloeiende beweging uit de neus.

Laat de neus snuiten.

Duodenum sonde

Ligging in het duodenum.

Bij gestoorde maagontlediging (maagretenties, aspiratiegevaar)

Wordt onder röntgendoorlichting of via endoscoop geplaatst.

 

Nadeel:

Je mist de verteringsproces van de maag.  (aangepaste voeding) 

Jejunumsonde

• Kleine kans op aspiratie en verschuiven. 
• Vaker krampen en diarree bij voeding.
• Plaatsing  onder röntgendoorlichting, endoscoop of na operatie. 

PEG-sonde (percutane-endoscopische sonde) 

PEG staat voor:

• Percutaan; dat wil zeggen door de huid.
• Endoscopisch; dat wil zeggen inwendig onderzoek spijsverteringskanaal met behulp van een endoscoop (= soepele bestuurbare slang met een camera).
• Gastrostomie; dat wil zeggen maag (gaster) uitmonding (stoma).
• De PEG-sonde1 bestaat uit een dunne doorzichtige slang die door fixatiedisk en/of fixatieballon stevig op zijn plaats blijft.
• Voor het voeden of toedienen van medicijnen via PEG wordt gebruik gemaakt van:
• PEG-sondes
• Buttons

Doel PEG-sonde 

Enteraal voeden met sondevoeding voor een langere periode;

Veiliger;

Eenvoudiger voor zorgvrager in het sociale leven;

Geen irritatie van neus- of keel;

Dikkere sonde mogelijk waardoor minder problemen met dikkere sonde voeding en/of medicatie.

Cliënten met een PEG-sonde of een button kunnen in bad of zwemmen zonder de PEG-sonde of button apart af te plakken. Bij voorkeur niet zwemmen in stilstaand natuurwater! Het is wel van belang om de huid onder de fixatiedisk na het baden goed te drogen.

NB Gedurende de eerste week na het aanbrengen van de PEG-sonde is het niet toegestaan om te douchen of een bad te nemen. 

Samenvatting en vragen?