Argumentatiestructuren en -schema's

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Argumentatiestructuren 

Standpunt en argument

Soorten argumenten: feitelijk en waarderend

Blokjesschema
Enkelvoudige argumentatie

Meervoudige argumentatie:

 - Nevenschikkende argumentatie

 - Onderschikkende argumentatie

Standpunt en argument

Een standpunt (of een stelling) is een mening over dat standpunt. Om je mening te onderbouwen, gebruik je argumenten. Dat zijn redenen waarom je je standpunt vindt.

Standpunt

Argument

Mijn zakgeld moet omhoog, omdat het eten in de kantine duurder is geworden.

Tekst

Standpunt

Argument

Gokken op voetbalwedstrijden werkt verslavend,

Daarom moet het verboden worden. 

Standpunt

Argument

Omdat leerlingen te weinig individuele aandacht krijgen,

moeten klassen kleiner worden.

Feitelijke argumenten

Een feitelijk argument is waar of onwaar. Dit argument hoeft niet onderbouwd te worden.

Voorbeeld
Ik ga morgen naar de film kijken in Luxor, want die bioscoop is maar 100 meter bij mij vandaan. 

Waarderende argumenten

Over een waarderend argument kan je van mening verschillen en daarom moet zo’n argument ondersteund worden.

Voorbeeld

- Ik ga morgen naar de film kijken in Luxor, want die bioscoop vind ik veel prettiger.

Met het argument ‘want die bioscoop vind ik veel prettiger’ zal niet iedereen het eens zijn en dat argument heeft dus uitleg nodig. Argumenten die je daarvoor zou kunnen aanvoeren zijn bijvoorbeeld: ‘de stoelen zijn er erg prettig’ en ‘op elke stoel heb je goed zicht op het filmdoek’.

De smartphone is onmisbaar. Je kan er nu bijna overal geld mee overmaken.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Utrecht is een prettige stad om te wonen. Er wonen in Utrecht veel jonge gezellige mensen.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Ik vind jullie gezellig.

1. feitelijk standpunt
2. waarderend standpunt

Argumentatieschema's

Onderschikkende argumentatie

Onderschikkende argumentatie is een argumentatie waarin er extra argumenten volgen op het argument 

(standpunt > argument > argument).

De argumenten staan dus onder elkaar.

Enkelvoudige argumentatie

Enkelvoudige argumentatie is een argumentatie die bestaat uit één standpunt en één argument 

(standpunt > argument). Dit is een vorm van een onderschikkende argumentatie.

Zij moet de opvolgster worden van onze coach, want zij heeft al veel ervaring.

Standpunt 

Argument

Ik heb vet haar.

Ik moet mijn haren wassen.

Nevenschikkende argumentatie

Meestal gebruikt de auteur meer argumenten om zijn mening kracht bij te zetten. Dit heet nevenschikkende argumentatie. Bij een nevenschikkende argumentatie gebruik je twee of meer argumenten. De argumenten zijn gelijkwaardig en kun je onderling van plaats verwisselen.

                                             Ik ga met de auto (standpunt)

omdat ik dan sneller ben (argument 1) en omdat het regent (argument 2).

omdat het regent (argument 1)                en omdat ik dan sneller ben (arg. 2).

Tussen de blokjes van de nevenschikkende argumentatie kan je het woord 'en' invullen.

Onderschikkende argumentatie

Een schrijver kan een argument onderbouwen met een subargument: een argument dat een ander argument ondersteunt. Dit heet onderschikkende argumentatie.

Onderschikkende argumentatie

Standpunt: Mijn broer is boos op mijn ouders.

Argument: (want) Mijn broer heeft huisarrest gekregen.

Subargument: (want) Mijn broer was vorige weekend veel te laat thuisgekomen.

Onderschikkende argumentatie

Standpunt: Zij is de juiste persoon voor die baan van boekverkoopster, 

Argument: want zij heeft ruime ervaring in die branche. 

Subargument: Ze heeft namelijk al twee jaar bij een Libris boekhandel gewerkt.